Καλλιεργώντας την αποφυγή ευθυνών,καλλιεργείς ανθρώπους που δε θα πάρουν ποτέ την εξουσία

DER SPIEGEL: Τρεις οικογένειες κατέστρεψαν την Ελλάδα
Στις προηγούμενες δεκαετίες μια ελίτ, τον πυρήνα της οποίας αποτέλεσαν οι οικογένειες Παπανδρέου, Καραμανλή και Μητσοτάκη, δημιούργησαν μια πελατειακή οικονομία

Η Ελλάδα δύσκολα θα καταφέρει να σταθεί στα πόδια της σημειώνεται σε άρθρο στο περιοδικό DER SPIEGEL με τίτλο «Φεουδαρχικοί δημοκράτες» και τον υπότιτλο «Με την απόφαση της Αθήνας για το πρόγραμμα λιτότητας τα κράτη της Ευρωζώνης κέρδισαν χρόνο. Αλλά έτσι οι Έλληνες δύσκολα θα καταφέρουν να σταθούν στα πόδια τους: Τρεις οικογένειες κατέστρεψαν τη χώρα».

Οι κεφαλές της δυναστείας ευνοούσαν φίλους και οικογένεια με δανεική ευημερία. Διόγκωσαν την κρατική μηχανή, για να μπει καθένας με τη σειρά σε δημόσιες θέσεις και δημιούργησαν ένα γραφειοκρατικό τέρας».

Πάντοτε, τα κόμματα δούλευαν περισσότερο για ρουσφέτια, παρά για την πολιτική. Όποιος μπορούσε να χαρίζει δημόσιο χρήμα, εξαγόραζε φίλους και ψηφοφόρους, που χρωστούσαν κάτι στο κόμμα - και συγχρόνως χρωστούσε στην οικογένεια, που τους εξουσίαζε. Έτσι, δημιουργήθηκε η φεουδαρχική δημοκρατία της Ελλάδας. Οι γενιές έρχονται και παρέρχονται, τα ονόματα των υψηλά ισταμένων παραμένουν πάντα τα ίδια: Παπανδρέου και Καραμανλής, Καραμανλής και Παπανδρέου, και ενδιαμέσως ο Μητσοτάκης.

Οπως περιγράφει το άρθρο ο κόσμος κάθε ηλικίας καθημερινά αυξάνεται στις ουρές που σχηματίζονται στα συσσίτια της Εκκλησίας, ενώ αυξάνονται και οι άνεργοι που διαμαρτύρονται στους δημοσιογράφους ότι στην Ελλάδα «αν δεν έχεις μέσον, δεν σε παίρνει κανείς σε δουλειά. Και τα πράγματα συνεχώς χειροτερεύουν».

Οι πλούσιοι δεν κατέβαλαν φόρους εκατομμυρίων ευρώ, οι φτωχοί επιβίωσαν με μαύρη εργασία και οι δημόσιοι υπάλληλοι δωροδοκήθηκαν.

Αυτά είναι μερικά από τα σημεία του άρθρου του Spiegel, τα οποία πράγματι περιγράφουν πολύ σωστά τις "λαμογιές" που γίνονται στην Ελλάδα - βέβαια, οι λαμογιές αυτές δεν είναι η ρίζα του προβλήματος, αλλά αποτελούν σύμπτωμα του, και επιδεινώνουν το πρόβλημα. Δηλαδή κρίση υπάρχει παντού, όμως όλα αυτά τα οποία αναφέρει το Spiegel ισχύουν, και κάνουν την κατάσταση στην Ελλάδα ακόμα πιο ανυπόφορη για το λαό.

Βέβαια, το Spiegel δεν αναφέρεται στους τραπεζίτες, του αφορολόγητους εφοπλιστές, τους (κυρίως κρατικοδίαιτους, αεριτζίδες, λαμόγια) βιομήχανους (που συχνά την κάνουν για Βουλγαρία, Ρουμανία, κτλ). Ούτε βέβαια αναφέρεται στις ευθύνες της Γερμανίας, που με το ευρώ έχει υποτάξει οικονομικά όλη την ευρωζώνη.

Από την άλλη όμως, θα πρέπει να πούμε ότι και η αριστερά δεν αναφέρεται ιδιαίτερα σε πολλά -δευτερεύοντα αλλά σημαντικά- ζητήματα, που θέτει το Spiegel. Βέβαια, σε μια συγκυρία όπως η σημερινή, με το χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο να έχει κυριαρχήσει και να επιτίθεται με μανία, είναι προφανές ότι εκεί θα πρέπει να πέφτει το βάρος, και αυτή είναι η κυρίαρχη μάχη που θα πρέπει να δωθεί και να κερδηθεί.

Ωστόσο, αν η αριστερά το εννοεί ότι θέλει μια άλλη κοινωνία, και αν όντως θέλει να κατακτήσει η εργατική τάξη την εξουσία, θα πρέπει να μιλήσει με ειλικρίνεια για το σημερινό χάλι της εργατικής αυτής τάξης, που θα πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες της (αλλιώς, σιγά μην καταφέρει να πάρει και την εξουσία - τρομάρα μας).

Μερικά παραδείγματα (ενδεικτικά):

• Έχουν ή δεν έχουν ευθύνες όσοι εργάτες βολεύτηκαν με κάποιο ρουσφέτι, και μετά μάλιστα αδιαφόρησαν και για τους υπόλοιπους εργάτες γύρω τους, προδίδοντας τους;
• Έχουν ή δεν έχουν ευθύνες όσοι κρατικοί υπάλληλοι (ειδικά σε υπηρεσίες όπως η εφορία, κτλ) τρώνε κονδύλια, συμμετέχουν σε κάθε λογής κομπίνες, κτλ;
• Έχουν ή δεν έχουν ευθύνες όσοι μικροαστοί (πχ δικηγόροι, πολιτικοί μηχανικοί, γιατροί, κτλ) παίρνουν φακελάκια, "μαύρα", κτλ;
• Κτλ, κτλ, κτλ (δεν έχει νόημα να επεκτείνουμε τη λίστα, διότι είναι πρακτικά ατελείωτη).

Ο λαός λοιπόν θα πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες του, σύμφωνοι. Θα πρέπει όμως να έχουμε υπόψη μας μια σημαντική αλήθεια: Ότι πολλοί άνθρωποι απλά "θα πάρουν το μέρος του πιο δυνατού".

Αν δηλαδή δεν πιστεύουν στις δυνάμεις τους, τότε απλά "φιλάνε το χέρι" του βουλευτή, όπως στον κινηματογραφικό "Νονό", και δέχονται την εξουσία του χωρίς να βγάζουν τσιμουδιά. Πολλοί μάλιστα απ΄αυτούς το ξέρουν ότι αυτό που κάνουν είναι "λάθος" και "ανήθικο", αλλά η πολιτική δεν είναι ηθικολογία, και γι' αυτό το κάνουν (ένα ενδιαφέρον και πολύ ωμό παράδειγμα μου συνέβη χθες, όταν διάβασα κάπου ένα άρθρο που εν ολίγοις έλεγε ότι "Καλά κάνει η ελληνική κυβέρνηση που εμποδίζει το στόλο για τη Γάζα, διότι ναι μεν οι Παλαιστίνιοι έχουν δίκιο, αλλά οι ΗΠΑ και το Ισραήλ είναι πιο ισχυροί, άρα θα πρέπει να πάμε με αυτούς").

Αν λοιπόν θέλουμε ο κόσμος να στραφεί μαζικά προς την ανατροπή αυτών των "Νονών" , τότε θα πρέπει όχι απλά να τον πείσουμε ότι αυτό είναι τελικά εναντίον του, διότι ενισχύει την εξουσία τους εις βάρος, αλλά παράλληλα θα πρέπει να τον πείσουμε και για κάτι ακόμα: Ότι μπορούμε να τους ανατρέψουμε, ότι είμαστε αρκετά ισχυροί για να το καταφέρουμε αυτό δηλαδή. Και όχι μόνο με λόγια, αλλά και εμπράκτως θα πρέπει να χτυπηθούν κάθε λογής κυκλώματα, ρουσφέτια, καρτέλ, κτλ. Και όποιος συμμετέχει σε αυτά πρέπει να λάβει τιμωρία, ώστε να πειστεί ο κόσμος ότι αξίζει να παλέψει.

Αυτοί που είναι πεισμένοι "μέχρι τέλους" είναι πάντα λίγοι, και πρέπει να πείσουν τον κόσμο και για αυτά που λένε, αλλά και για την ικανότητα τους να τα επιβάλλουν, αν θέλουν να τον πάρουν με το μέρος τους.

Ζούμε σε μια συγκυρία εξάλλου όπου η δύναμη των "Νονών" είναι πολύ περιορισμένη, και διαρκώς πέφτει: Παλιότερα μπορούσαν να διορίσουν πολύ κόσμο σε αρκετά καλές θέσεις. Πλέον, οι θέσεις είναι κάτι stage και κάτι τέτοια, που προφανώς δεν αποτελούν ιδιαίτερα πειστική δωροδοκία για όσους πηγαίνουν στα γραφεία των βουλευτών. Γι' αυτό και δεν πολυπείθονται.

Η γενική κατάσταση στην αγορά εργασίας είναι άθλια για τον εργάτη, το ξέρουμε όλοι αυτό. Στην πραγματικότητα είναι άθλια εδώ και χρόνια, μόνο που η άρχουσα τάξη μπορούσε μέχρι σήμερα να διορίζει κόσμο και να κάνει κάθε λογής μικρά ή μεγάλα ρουσφέτια, που την κρατούσαν στην εξουσία, "μασκαρεύοντας" έτσι και τα προβλήματα που αντιμετώπιζε ο εργάτης στο να βρει μια δουλειά της προκοπής. Τώρα, αυτό σβήνει.

Είναι όμως αυταπάτη να πιστεύει κανείς ότι ο κόσμος θα πάψει να φιλάει το χέρι του Νονού, μόνο και μόνο επειδή αυτό είναι "ανήθικο". Θα πάψει να το φιλάει, αν και μόνο αν πειστεί ότι πρέπει και μπορεί να του το κόψει. Και για να γίνει αυτό, απαιτείται μια αριστερά που θα έχει αυτόν το στόχο, και ένα σοβαρό σχέδιο για να το πετύχει. Δυστυχώς, η σημερινή αριστερά περισσότερο ηθικολογεί [και] στο ζήτημα του ρουσφετιού, με αποτέλεσμα να μην μπορεί ποτέ να πάρει έμπρακτα την πλειοψηφία των εργατών με το μέρος της. Και όχι μόνο αυτό, αλλά "αποθεώνει τον εργάτη", απαλλάσσοντας τον από κάθε ευθύνη. Μόνο που δεν υπάρχει εξουσία χωρίς ευθύνη, και με το καλλιεργείς την αποφυγή ευθυνών, καλλιεργείς ανθρώπους που δε θα πάρουν ποτέ την εξουσία.

Για να πάρουν την εξουσία οι εργάτες, αντί να "φιλάνε κατουρημένες ποδιές" πολιτικών, εργοδοτών, τραπεζιτών, κτλ, θα πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους, να συμπεριφερθούν ως "αντίπαλο δέος" ως προς αυτούς, ως "αντι-εξουσία". Αλλιώς, αν εκπαιδεύονται στο να μην έχουν καμία ευθύνη,τότε απλά θα αφήνουν "κάποιους άλλους" να έχουν την εξουσία, και αυτοί θα είναι οι υποτακτικοί τους.

Γιατί οι εργάτες ανέχτηκαν και ανέχονται να τους εκμεταλλεύονται καθημερινά στη δουλειά, να τους εκμεταλλεύονται οι τραπεζίτες, να τους εκμεταλλεύονται οι πολιτικοί της άρχουσας τάξης χωρίς να επαναστατούν; Γιατί η αριστερά δε μπορεί να εκπονήσει ένα σχέδιο για να το καταφέρουμε αυτό, ως πρωτοπορία, και απλά αρκείται στην καταγγελιολογία, που όσο χρήσιμη και απαραίτητη και χρήσιμη να είναι, δεν αρκεί;

Αυτές είναι οι δικές μας ευθύνες, που ναι μεν δεν σβήνουν τις ευθύνες της άρχουσας τάξης, ούτε καν τις πλησιάζουν σε μέγεθος (εννοείται ότι η άρχουσα τάξη είναι ο εχθρός που έχει και τις μεγαλύτερες ευθύνες), αλλά θα πρέπει να αναγνωρίσουμε και τη δική μας ανικανότητα, ώστε να την αντιμετωπίσουμε.

Αλλιώς, το (κυριολεκτικό και μεταφορικό) φίλημα του χεριού στον εκάστοτε Νονό θα συνεχίζεται.