Όραμα

Εργάτες στα εργοστάσια-κάτεργα στην Κίνα κοιμούνται πάνω στον πάγκο όπου δουλεύουν, ώστε να μη χάνουν χρόνο πηγαινορχόμενοι στη δουλειά

Την ίδια που το διαρκές κυνήγι του κέρδους οδηγεί τους κεφαλαιοκράτες σε επαναφορά της μεσαιωνικής εκμετάλλευσης, στη Δύση "φουντώνει" η ανεργία, καθώς οι εκεί εργάτες δεν είναι τόσο "ανταγωνιστικοί" όσο πχ οι Κινέζοι, και άρα το κεφάλαιο τους "σνομπάρει", και θα συνεχίσει να τους "σνομπάρει", έως ότου ρίξουν τις απαιτήσεις τους και αποδεχτούν αυτή την "επιστροφή στο Μεσαίωνα".

Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, είναι αδύνατον για τους κεφαλαιοκράτες να δώσουν στους εργάτες ένα θετικό όραμα - εκτός βέβαια και αν πουν ψέματα. Για παράδειγμα, θυμηθείτε τι μας έλεγαν στην αρχή της κρίσης, ότι τάχα "η ανάκαμψη έρχεται", και άρα το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να καθίσουμε ήσυχοι, να αφήσουμε τους κεφαλαιοκράτες να εφαρμόσουν ό,τι πολιτικές θέλουν αυτοί, και μετά "όλα θα γίνουν όπως πριν". Αυτό το ψέμα δούλεψε για όσο χρειαζόταν, καθώς έδωσε στην άρχουσα τάξη το χρονικό περιθώριο για να μας πάρει τα σώβρακα, ωστόσο πλέον "έχει φάει τα ψωμιά του" και κανένας δε θα το πιστέψει (γι' αυτό και πλέον δεν το λένε).

Η ανάγκη όμως για ένα όραμα παραμένει - αλλιώς πώς θα καταφέρουν οι κεφαλαιοκράτες να κρατήσουν υπό έλεγχο τους εργάτες, όταν πλιατσικολογούν μέχρι αηδίας εις βάρος τους;

Ας δούμε τώρα ένα άρθρο του Μπογιόπουλου, ο οποίος σωστά επισημαίνει ότι η πρόσφατη εκπομπή του Σταύρου Θεοδωράκη στο MEGA ("Πρωταγωνιστές") προσπάθησε να στρογγυλέψει όσο μπορούσε τους ακροδεξιούς του ΛΑΟΣ, ώστε να γίνουν όσο το δυνατόν πιο αποδεκτοί από την "κοινή γνώμη". Ο ρόλος εξάλλου των κυρίαρχων media είναι πλέον γνωστός και εντελώς φανερός, οπότε δεν προκαλεί μεγάλη εντύπωση που "αγιογραφούν" ακόμα και τους ακροδεξιούς, ειδικά από τη στιγμή που τους έβαλαν και στην κυβέρνηση.

Στο συγκεκριμένο άρθρο του όμως, ο Μπογιόπουλος ανέφερε και μια παλιότερη δήλωση του Καρατζαφέρη, από τις 21 Απρίλη 2008, όπου έλεγε

Εν πάση περιπτώσει, ήρθαν οι συνταγματάρχες, περάσαμε μια επταετία με πολλά πλην, δημοκρατίας, ελευθερίας - αυτά ήταν τα πλην - και συν ότι είχε βάλει καθένας το κεφάλι κάτω, μια και δεν μπορούσε να συνδικαλίζεται, δεν μπορούσε να κάνει απεργίες, πήγαν τα πράγματα καλά. Τα σωστά σωστά. Τα σύκα σύκα και η σκάφη σκάφη. 

Στη συνέχεια ο Μπογιόπουλος λέει τα εξής:

Αυτά δήλωνε ανήμερα της 21ης Απρίλη του 2008 ο Καρατζαφέρης.
Αυτή ήταν η από μέρους του αποτίμηση της χούντας:
Ναι μεν η δικτατορία είχε τα «πλην» της, αλλά - όπως έλεγε - αν τα «πλην» τα συγκρίνει κανείς με τα «συν» της χούντας
(σ.σ.: δηλαδή ότι με τη χούντα «είχε βάλει καθένας το κεφάλι κάτω», ότι ο κόσμος «δεν μπορούσε να συνδικαλίζεται», ότι ο εργαζόμενος «δεν μπορούσε να κάνει απεργίες»),
τότε το συμπέρασμα - κατά τον Καρατζαφέρη - είναι ότι με τη χούντα
«πήγαν τα πράγματα καλά»!

Ο Μπογιόπουλος αποκαλύπτει -και μπράβο του- τις φιλοχουντικές απόψεις του Καρατζαφέρη, ωστόσο "χάνει" νομίζω κάτι σημαντικότερο:

Συγκεκριμένα, χάνει το ότι ο Καρατζαφέρης προσφέρει στον κόσμο ένα "όραμα" με αυτά που λέει. Ή, αν προτιμάτε, του προσφέρει ένα "κοινωνικό συμβόλαιο". Είναι βέβαια ένα "απαράδεκτο" κοινωνικό συμβόλαιο, ωστόσο είναι "κάτι" (και το "κάτι" πάντα είναι καλύτερο από το "τίποτα". Και το να κάθεσαι και να βαράς μύγες όταν είσαι άνεργος ή άπορος είναι "τίποτα").

Αυτό που προτείνει ο Καρατζαφέρης είναι

* Να καταργηθούν τα διάφορα εργασιακά δικαιώματα που κατέκτησαν οι εργάτες (πχ να μην μπορούν να απεργήσουν, ούτε να συνδικαλιστούν), να ισχύσει δηλαδή ένα μοντέλο σαν της Κίνας, όπου οι εργάτες έχουν μηδαμινά εργασιακά και πολιτικά δικαιώματα, ώστε να μη μπορούν να αντισταθούν στην εκμετάλλευση τους, ούτε -πολύ περισσότερο- να ανατρέψουν τους εκμεταλλευτές τους. Αυτό αποτελεί πολύ σημαντικό στόχο για την άρχουσα τάξη σήμερα, διότι φοβάται ότι η εργατική τάξη δε θα μείνει με σταυρωμένα τα χέρια απέναντι στο ρήμαγμα της, και γι' αυτό επιστρατεύει και τους ακροδεξιούς, που παραδοσιακά "ειδικεύονται" σε αυτόν τον τομέα (καταστολή, λογοκρισία, περιορισμός πολιτικών και εργασιακών δικαιωμάτων, κτλ).

* Να δουλεύει ο εργάτης σκληρά - όπως το θέτει και ο Καρατζαφέρης "[επί χούντας] είχε βάλει καθένας το κεφάλι κάτω".

Σε μια συγκυρία όπως η σημερινή, με αμέτρητους εργάτες να μένουν άνεργοι, ανασφάλιστοι, ή να μην έχουν αρκετά χρήματα για να καλύψουν ακόμα και τις βασικές έστω ανάγκες τους, ένα τέτοιο "κοινωνικό συμβόλαιο" δεν θα φανεί και τόσο άσχημο σε πολλούς εργάτες και μικροαστούς, αρκεί να τους δώσει όντως τα απαραίτητα προς το ζην.

Άλλωστε, όπως έχουμε πολλές φορές πει, αυτός είναι τελικά και ο στόχος της άρχουσας τάξης: Να αφήσει νηστικούς τους εργάτες, έως ότου η πείνα και η απελπισία για το μέλλον τους εξωθήσουν να αποδεχτούν συνθήκες Μεσαίωνα (δηλαδή φτώχεια και υποταγή στους μοντέρνους φεουδάρχες, βαρώνους και λοιπούς "γαλαζοαίματους").

Το μεγάλο ζήτημα με το "να βάλει καθένας το κεφάλι κάτω" που λέει ο Καρατζαφέρης, ώστε τελικά "να ανακάμψουμε μέσα από τη σκληρή δουλειά", είναι ότι...δεν ισχύει.

Ο Καρατζαφέρης υπόσχεται στον εργάτη ότι τάχα "θα ορκιστείς πλήρη υποταγή στο αφεντικό σου, θα δουλεύεις σκληρά, αλλά τουλάχιστον θα υπάρχει δουλειά και άρα θα έχεις ένα πιάτο φαί για να φας". Αυτό βέβαια θυμίζει έντονα τον σκλάβο που υπακούει στις διαταγές του αφέντη του, δουλεύει μέχρι εξάντλησης, και παίρνει ως "ανταμοιβή" ένα ξεροκόμματο ίσα-ίσα για να μην πεθάνει και να συνεχίσει να δουλεύει ως σκλάβος.

Όμως, ούτε καν αυτό δεν μπορεί να εγγυηθεί ο καπιταλισμός πλέον. Μην ξεχνάτε όλα αυτά που λέγαμε στην αρχή για τον Κινέζο εργάτη, που παίρνει κυριολεκτικά ψίχουλα ως μισθό, και φτάνει στο σημείο να κοιμάται μέσα στο εργοστάσιο για να μη χάνει χρόνο. Ή έστω για το Βούλγαρο εργάτη, που είναι τόσο φτωχός ώστε πολλά σπίτια στη Βουλγαρία δεν έχουν πχ ηλεκτρικό ρεύμα ή άλλες τέτοιες "πολυτέλειες".

Στα χρόνια της χούντας, ήταν διαφορετικές οι οικονομικές συνθήκες, τόσο στην Ελλάδα, όσο και παγκοσμίως. Σήμερα η παραγωγική βάση της Δύσης είναι αποσαθρωμένη, και θα συνεχίζει να αποσαθρώνεται άσχετα με το αν κυβερνά το ΠΑΣΟΚ, η ΝΔ, ή ο Παπαδήμος και οι κυβερνήσεις εθνικοσοσιαλιστικής ενότητας. Για να σταματήσουν αυτό το πράγμα, οι κεφαλαιοκράτες θα πρέπει πρώτα να βυθίσουν τους εργάτες στη φτώχεια, και μιλάμε για φτώχεια μεσαιωνικού τύπου.

Ο Καρατζαφέρης θα βρει πιστεύω ένα κοινό που ναι μεν δεν είναι ακροδεξιό, ωστόσο βλέπει με καλό μάτι το "να βάλει καθένας το κεφάλι κάτω". Άλλωστε, εδώ και χρόνια έχει επικρατήσει ο υπερκαταναλωτισμός, η σαπίλα των reality shows, και ξέρω και εγώ τι άλλα τέτοια παρακμιακά πράγματα. Ο εργάτης, αν έχει μια στοιχειώδη εργατική συνείδηση, αντιλαμβάνεται ότι αυτά πρέπει να κοπούν, και πράγματι θα πρέπει η αριστερά να εξηγήσει στους εργάτες ότι θα χρειαστεί να παλέψουν σκληρά τα επόμενα χρόνια αντί να "υπερκαταναλώνουν" όπως έκαναν πολλοί μέχρι τώρα. Και αν δε το εξηγήσει η αριστερά αυτό, τότε θα το εξηγήσει η ακροδεξιά (η οποία βέβαια θα το αντικαταστήσει με μια μοντέρνα έστω έκδοση του "ελληνοχριστιανικού πολιτισμού" που είδαμε και επί χούντας, δηλαδή θα πάμε "από τη Σκύλλα στη Χάρυβδη. Αξίζει μάλιστα να δούμε και το ότι επί χούντας υπήρχε σε παγκόσμια επίπεδο ένα λαικό κίνημα, με τον δικό του πολιτισμό, έστω με λάθη και παραλείψεις - πχ το rock 'n' roll, ο Μάης του 68, κτλ. Τώρα τι σόι πολιτισμό έχουν οι εργάτες να αντιπροτείνουν, ώστε να αντικαταστήσουν τη σαπίλα της άρχουσας τάξης; )

Ένας από τους βασικούς λόγους που η αριστερά δεν τα πηγαίνει καλά σε παγκόσμια κλίμακα είναι και το ότι η αριστερά σήμερα απλά "γκρινιάζει", και κατά βάθος εύχεται να γυρνούσαμε πίσω στην εποχή πριν το ξέσπασμα της κρίσης. Δεν ισχύει για ολόκληρη την αριστερά, ισχύει όμως για ένα σημαντικό κομμάτι της. Καλώς ή κακώς όμως, δε γίνεται να γυρίσουμε πίσω. Και χρειάζεται όντως να παλέψουμε σκληρά - απλά μένει να δούμε αν οι εργάτες θα παλέψουν σκληρά για λογαριασμό των αφεντάδων τους, ή αν θα παλέψουν σκληρά για να ανατρέψουν τους αφεντάδες τους.

Αν κάνουν το πρώτο, μερικοί θα επιβιώσουν, μερικοί όχι, και όσοι επιβιώσουν θα ζήσουν την υπόλοιπη ζωή τους στη φτώχεια και την ταπείνωση. Αν κάνουν το δεύτερο, μπορεί να κερδίσουν και να φτιάξουν μια κοινωνία χωρίς μια ολιγαρχία εκμεταλλευτών, αλλά μπορεί και να χάσουν και μετά να πρέπει να ξαναρχίσουν από την αρχή.

Αυτές είναι σε γενικές γραμμές οι επιλογές. Όσο η αριστερά δεν τις λέει στον κόσμο, και απλά καταγγέλλει τον αντίπαλο χωρίς να προτείνει η ίδια στον κόσμο να παλέψει σκληρά μαζί της, για να χτίσουμε μια κοινωνία χωρίς τους εκμεταλλευτές μας, τόσο ο κόσμος δε θα την εμπιστεύεται (δείτε πχ το πρόσφατο παράδειγμα της Ισπανίας, όπου στις εκλογές βγήκε άνετα η Δεξιά, με πολλούς απλά να απέχουν).

Ο εργάτης μπορεί να αντέξει τη φτώχεια, αυτό είναι ιστορικά αποδεδειγμένο και εκεί ποντάρουν και οι πολιτικάντηδες της άρχουσας τάξης που θέλουν να διατηρήσουν και να αυξήσουν τις κοινωνικές ανισότητες (παρότι ήδη έχουν σπάσει το ένα ιστορικό ρεκόρ μετά το άλλο). Αυτό όμως που δε γίνεται να αντέξει ο εργάτης είναι η έλλειψη οράματος. Και αν η αριστερά δεν του πει ότι θα πρέπει να παλέψει "με νύχια και με δόντια" ενάντια στους εκμεταλλευτές του, τότε πολλοί θα δεχτούν ακόμα και να αλυσοδεθούν ως μοντέρνοι σκλάβοι, με μοναδικό αντάλλαγμα ένα πιάτο φαί (που πολλοί από αυτούς δε θα το πάρουν καν, αλλά τότε θα είναι αργά).

Αυτό που λέει ο Καρατζαφέρης είναι το "όραμα" που του προσφέρει η άρχουσα τάξη, και μάλιστα περιέχει και τα απαραίτητα ψέματα (διότι η φτώχεια, η εξαθλίωση και οι θάνατοι εργατών λόγω πείνας θα είναι περισσότεροι από αυτούς που μας λένε).

Κάποια στιγμή μπορεί λοιπόν και ο Καρατζαφέρης να πέσει, διότι θα αποδειχτεί "ψεύτης και υποκριτής". Άσε που στηρίζοντας τον Παπαδήμο, είναι σίγουρο ότι θα πέσει αρκετά σε δημοτικότητα. Αυτό απλά θα μεταφραστεί σε άνοδο της "Χρυσής Αυγής". Και δεν θα αναφερθώ καν στα καμώματα του Άδωνη, που ως πρώτη του κίνηση στο υπουργείο έδωσε κονδύλι για να αντικατασταθεί η ταμπέλα απ΄έξω ώστε να γράφει "Υπουργείο Ναυτιλίας" στην καθαρεύουσα αντί για τη δημοτική. Αυτά ναι μεν πρέπει να τα λέμε, αλλά όχι και να επικεντρωνόμαστε σε αυτά - το ότι πολλοί σήμερα επικεντρώνονται σε αυτά τα καμώματα του Άδωνη, και όχι στο "ζουμί", δείχνει ότι αυτοί δεν είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν το ζήτημα στον πυρήνα του, και απλά ασχολούνται με τα γύρω-γύρω.

Για παράδειγμα, το μεγαλύτερο κομμάτι της σημερινής αριστεράς σε παγκόσμιο επίπεδο έχει θέσεις λιγότερο αριστερές ακόμα και από το ΣΥΡΙΖΑ. Και αν ο Καρατζαφέρης λέει ψέματα, τάζοντας ότι "αν δουλέψεις σκληρά και υπακούς χωρίς απεργίες και κινητοποιήσεις θα σου βρω δουλειά", η "ροζ" αριστερά λέει επίσης ψέματα στον κόσμο - γι' αυτό και θα πέσει και αυτή όπως ο Καρατζαφέρης. Το ψέμα αυτής της αριστεράς είναι πχ αυτό που λέει ο ΣΥΡΙΖΑ ότι "θέλουμε μια Ευρώπη των λαών", ή "θέλουμε κοινωνικό κράτος". Μα αυτά τα πράγματα δεν υπάρχουν, είναι αδύνατον να υλοποιηθούν κάτω από τις σημερινές συνθήκες. Η αριστερά αυτή ανεβαίνει δημοσκοπικά "χαϊδεύοντας αυτιά", λέγοντας δηλαδή στον κόσμο αυτό που θέλει να ακούσει, και όχι την αλήθεια.

Πώς θα καταφέρει δηλαδή το Α ή το Β κόμμα, στην Χ ή στην Ψ χώρα να κάνει "κοινωνικό κράτος", όταν οι κεφαλαιοκράτες θα φύγουν αμέσως και θα πάνε αλλού, σε ένα άλλο κράτος όπου δε θα είναι υποχρεωμένοι να πληρώνουν φόρους, να δίνουν αξιοπρεπείς μισθούς, να έχουν ανθρώπινα ωράρια, κτλ;

Πώς θα "εκδημοκρατιστεί" η Ευρώπη, όταν αποτελείται από κράτη που εξ ορισμού έχουν αντίθετα συμφέροντα (ο καπιταλισμός βασίζεται στον ανταγωνισμό, που στην πιο "ωμή" μορφή του μάλιστα γίνεται ξεκάθαρα "ο νόμος της ζούγκλας", με τον ισχυρότερο να τρώει τον πιο αδύναμο);

Γιατί να υποστηρίξει πχ ο Ισπανός άνεργος μια αριστερά που δε μιλά για στάση πληρωμών, δεν τάσσεται εναντίον του ευρώ, και απλά γκρινιάζει με τους "αγανακτισμένους" για τη φτωχοποίηση του λαού, αλλά χωρίς να τολμά να συγκρουστεί με τις κυρίαρχες πολιτικές που εφαρμόζονται; Ή μήπως θα κάνουν "κράτος δικαίου" την ώρα που οι κεφαλαιοκράτες έχουν φανερά κηρύξει πόλεμο μέχρις εσχάτων και είναι φανερό ότι δεν πρόκειται να συμβιβαστούν με "κράτη δικαίου" και άλλες τέτοιες λύσεις;

Στην Ελλάδα βέβαια υπάρχει και μια κομμουνιστική αριστερά, έστω και με χίλια-μύρια προβλήματα, και αυτό δημιουργεί κάποιες παραπάνω δυνατότητες συγκριτικά με αλλού (όπου το πολύ-πολύ να μιλάει για "κράτος δικαίου" όπως ο ΣΥΡΙΖΑ). Γι' αυτό και υπάρχει και ο "κομμουνιστικός κίνδυνος" που επίσης ανέφερε ο Καρατζαφέρης σε συνέντευξη του στο MEGA (εννοείται ότι πλέον τα φερέφωνα της άρχουσας τάξης προπαγανδίζουν όλη μέρα τις θέσεις της ακροδεξιάς).

Αλλά για να γίνει κυρίαρχη αυτή η αριστερά, αντί να γκρινιάζει, έχει πολύ δρόμο ακόμα. Και για να διδάξει στην εργατική τάξη το να σκέφτεται και να ενεργεί μόνη της, χωρίς να αφήνει την άρχουσα τάξη να αποφασίζει για αυτήν, είμαστε απλά στην αρχή. Όμως, μόνο έτσι υπάρχει "σωτηρία" - αλλιώς, αν δηλαδή οι εργάτες αφήσουν την άρχουσα τάξη να αποφασίζει για αυτούς, τότε αυτοί θα αποφασίσουν να μας ρημάξουν προκειμένου να συνεχίσουν τρώνε και να πίνουν εις βάρος μας. Και ο κύκλος θα συνεχίζεται, και θα συνεχίζεται, και θα συνεχίζεται για χρόνια ακόμα...