«Ώς εδώ! Δεν θα μας πάρουν και το σπίτι»

Πηγή: Κατσάκος Πέτρος - "Αυγή"

«Ώς εδώ! Δεν θα μας πάρουν και το σπίτι» είναι η οργισμένη αντίδραση της πρώτης αυτοοργανωμένης ομάδας πολιτών από την Κεφαλονιά, που πριν από λίγες ημέρες κάλεσε όσους έχουν πληγεί από τα μέτρα, όσους χρωστάνε σε τράπεζες, εφορία και ασφαλιστικούς οργανισμούς και απειλούνται με την απώλεια του σπιτιού και της περιουσίας τους. «Δεν είμαστε μόνο ένας αριθμός φορολογικού μητρώου. Είμαστε άνθρωποι αποφασισμένοι να σταματήσουμε τη σχεδιασμένη καταστροφή, πριν φτάσει στην τελευταία ζώνη άμυνας που θα είναι τα σπίτια και η γη μας».

Εκατοντάδες χιλιάδες δάνεια που έχουν καταχωρηθεί στα λεγόμενα «κόκκινα» βρίσκονται, πλέον, στο στόχαστρο των τραπεζών, της τρόικας και της κυβέρνησης. Οι πληροφορίες θέλουν -παρά τις διαψεύσεις της κυβέρνησης- ξένα distress funds να πολιορκούν τις τράπεζες για να αγοράσουν σημαντικό μέρος των «κόκκινων» δανείων. Σ' αυτές τις περιπτώσεις, τα funds αγοράζουν δάνεια στο 5%-50% της αξίας τους και στη συνέχεια δημιουργούν ένα μεγάλο «καλάθι» ακινήτων από διάφορες περιοχές (δηλ. μικρές εργατικές κατοικίες στο Πέραμα, το Χαϊδάρι, ή την Πετρούπολη, αλλά και βίλες στην Εκάλη και ακριβά διαμερίσματα στη Γλυφάδα), το οποίο τιτλοποιούν και μεταπωλούν σε μεγάλες εταιρείες real estate.

Σταδιακά, λοιπόν, μετά οι εταιρείες αυτές πωλούν όσα ακίνητα είναι πιο ελκυστικά και εισπράττουν μεγάλες υπεραξίες που καλύπτουν με το παραπάνω πιθανές απώλειες από λιγότερο ή καθόλου ελκυστικά ακίνητα.

Ο ισπανικός εφιάλτης έρχεται και στην Ελλάδα

Η Ισπανία, μια χώρα με ιδιοκατοίκηση σε ποσοστό κοντά στο 80%, πρώτη βρέθηκε μπροστά στη λαίλαπα των πλειστηριασμών πριν από τρία χρόνια. Με την ανεργία τότε στο 26,2%, πάνω από 400.000 κατοικίες κατασχέθηκαν ενώ 50.000 πλειστηριασμοί έγιναν μόνο το πρώτο εξάμηνο του 2012. Το τραγικότερο όλων όμως ήταν πως σε επιδημία εξελίχθηκαν οι αυτοκτονίες πολιτών που οδηγούνταν σε εξώσεις από τα σπίτια τους.

Τα ισπανικά ΜΜΕ όλο αυτό το διάστημα περιέγραφαν ασύλληπτες καταστάσεις. Οικογένειες που τους έκαναν έξωση ζούσαν στις εισόδους των πολυκατοικιών, άλλες εξελίσσονταν σε καταληψίες στέγης για να βγάλουν τον χειμώνα, ενώ για πρώτη φορά υπήρξαν άστεγοι που ζούσαν σε γέφυρες και σε οικοδομές. Ενώπιον των καυτών κοινωνικών προβλημάτων, η κυβέρνηση Ραχόι αποφάσισε στα τέλη της χρονιάς να επιβάλει μια διετή αναστολή των πλειστηριασμών ακινήτων πρώτης κατοικίας.

Τα μέτρα που πάρθηκαν λίγο-πολύ προσδιορίζουν αυτό που θα γίνει και στην Ελλάδα. Δηλαδή οι αποφάσεις εξαίρεσης από τους πλειστηριασμούς στην Ισπανία αφορούσαν οικογένειες με ετήσιο εισόδημα που δεν ξεπερνά τα 19.200 ευρώ, που είχαν τρία παιδιά ή ένα παιδί κάτω των 3 ετών ή που φιλοξενούσαν εξαρτώμενα άτομα. Επίσης μέριμνα υπήρξε για μονογονεϊκές οικογένειες ή για τους ανέργους.

Αυτές περίπου θα είναι και οι ρυθμίσεις που η ελληνική κυβέρνηση θα ακολουθήσει, σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες μας, καθώς πλέον δεν θα αποτραπούν οι πλειστηριασμοί. Το όριο εισοδήματος μάλιστα που μελετάται είναι τα 15.000 ευρώ, αν και υπάρχει μάλλον περιθώριο μεγαλύτερου ετήσιου ποσού ανά οικογένεια. Στην Ελλάδα η ιδιοκατοίκηση φθάνει στο 70% ενώ οι καταγεγραμμένοι άστεγοι είναι περίπου 20.000. Αν αύριο αφήνονταν χωρίς καμία άλλη κοινωνική ρύθμιση ελεύθεροι οι πλειστηριασμοί, θα έβγαιναν στο σφυρί 110.000 ακίνητα μονομιάς.

"Οι βουλευτές θα μας βρουν απέναντί τους"

Δεν είναι λίγοι πάντως οι βουλευτές της μνημονιακής συγκυβέρνησης που αισθάνονται ήδη άβολα στο ενδεχόμενο να υποχρεωθούν να υπερψηφίσουν το νομοσχέδιο για την απελευθέρωση των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας και ο πρόεδρος της Εθνικής Ομοσπονδίας Δανειοληπτών προειδοποιεί:
«Εμείς δεν θα ταλαιπωρήσουμε τους Έλληνες πολίτες διαδηλώνοντας και κλείνοντας την Ομόνοια και το Σύνταγμα. Εμείς θα στοχοποιήσουμε κοινωνικά και πολιτικά όποιον βουλευτή ή υπουργό είτε φέρει είτε ψηφίσει αυτό το νομοσχέδιο και είμαι συγκεκριμένος. Την κοινωνία δεν θα την ταλαιπωρήσουμε, όμως θα ταλαιπωρήσουμε και θα πετάξουμε έξω από την πολιτική ζωή 100 ή 200 άτομα που θα επιχειρήσουν να φέρουν αυτό το σχέδιο νόμου και να το ψηφίσουν».

Έτοιμες να ξεπουλήσουν όσο όσο οι τράπεζες

Με δεδομένο ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια βρίσκονται ήδη στο 29%, οι ανακεφαλαιοποιημένες ελληνικές τράπεζες ψάχνουν τρόπο να πουλήσουν τα στεγαστικά και επιχειρηματικά δάνεια και, ειδικότερα, τρόπο να εφαρμόσουν το ιρλανδικό μοντέλο πουλώντας τα ακίνητα με προκαταβολή μόλις του 30% της αξίας τους και εξοφλώντας το υπόλοιπο 70% σε 5 - 7 έτη.

Πρόκειται για το μοντέλο πίστωσης από τον ιδιοκτήτη (vendor finance) που εφαρμόζει η ιρλανδική National Asset Management Agency (ΝΑΜΑ) η οποία ιδρύθηκε τον Δεκέμβριο του 2009 ως bad bank και προικοδοτήθηκε με προβληματικά δάνεια ονομαστικής αξίας 74,2 δισ. ευρώ, τα οποία απέκτησε με έκπτωση 57%, καταβάλλοντας δηλαδή 31,7 δισ. ευρώ. Μαζί με αυτά πήρε και τα ακίνητα: 2.000 μονοκατοικίες, 6.000 διαμερίσματα, 143 ξενοδοχεία, 20 γήπεδα γκολφ και 180 εταιρείες οικιστικής ανάπτυξης.

Ο πρόεδρος της Εθνικής Ομοσπονδίας Δανειοληπτών Βαγγέλης Κρητικός εξηγεί πώς θα γίνει αυτό: «Έχουμε παρατηρήσει το φαινόμενο δανειακές συμβάσεις Ελλήνων πολιτών πάσης φύσεως να έχουν αγοραστεί από εταιρείες ειδικού σκοπού που έχουν την έδρα τους στο εξωτερικό στο Λουξεμβούργο, στην Αγγλία, στη Γερμανία, στην Ισπανία και στην Αμερική. Οι δανειακές αυτές συμβάσεις δεν αγοράζονται στην ονομαστική τους αξία. Δηλαδή, αν έχουμε ένα δάνειο το οποίο είναι 30 χιλιάδες ευρώ, η τράπεζα το πουλάει τοις μετρητοίς σε πολύ χαμηλότερο αντίτιμο, δηλαδή 5 χιλιάδες ευρώ. Ο καινούριος αγοραστής, που είναι ειδικού σκοπού και είναι νομικό πρόσωπο ξένου δικαίου, επισπεύδει πλειστηριασμό και από τις 5 χιλιάδες που αγόρασε το δάνειο εισπράττει πολλαπλάσια χρήματα».

Απορίες ενός μελλοντικού άστεγου

Ο Θανάσης Καρποδίνης, άνεργος εδώ και επτά μήνες, δέχεται καθημερινά τηλεφωνήματα από το δικηγορικό γραφείο που εκπροσωπεί την τράπεζα στην οποία χρωστά το στεγαστικό δάνειο που αδυνατεί πλέον να πληρώσει και παρακολουθεί με τρόμο τα κυβερνητικά σενάρια των τελευταίων ημερών.

«Διαβάζω στις εφημερίδες για αυτές τις εταιρείες ειδικού σκοπού που θέλουν να αγοράσουν από την τράπεζα το δάνειό μου, αλλά, όταν ρωτάω τους δικηγόρους που με απειλούν καθημερινά, δεν λένε λέξη. Αν είναι να πουλήσουν το χρέος μου σε κάποιους Γερμανούς έναντι ευτελούς αντιτίμου, γιατί δεν το πουλάνε σε μένα με αυτή την τιμή;» είναι η απορία του 48χρονου άνεργου από το Περιστέρι.

Είναι χαρακτηριστικό πως οι δανειολήπτες δεν είναι ενημερωμένοι και δεν τους είχε αναγγελθεί αν το δάνειό τους έχει ή πρόκειται να δοθεί ως Πλασματικό Ενέχυρο. Οι τράπεζες αναζητώντας ρευστό εκδίδουν ομολογιακά δάνεια με τις μελλοντικές απαιτήσεις από τα δάνεια των οφειλετών τους. Το ποιο δάνειο έχει τιτλοποιηθεί και έχει εκχωρηθεί η απαίτησή του μπορεί να το μάθει κανείς μόνο αν αναζητήσει ο ίδιος πληροφορίες στο Ενεχυροφυλακείο, το οποίο κατοικοεδρεύει στο Έμμισθο Υποθηκοφυλακείο Αθηνών.

Αυτό βέβαια που δεν θα μάθει είναι το ποσό στο οποίο το δάνειό του εκχωρήθηκε σε τρίτους και φυσικά κανείς δεν θα του απαντήσει στο ερώτημα γιατί δεν δόθηκε η ευκαιρία στον δανειολήπτη να εξαγοράσει το δάνειό του σε μικρότερο κόστος. Εάν για παράδειγμα ένα δάνειο των 25.000 ευρώ με τους νόμιμους τόκους έχει πωληθεί 3.000 ευρώ σε κάποιο fund του εξωτερικού, γιατί δεν ενημερώθηκε ο δανειολήπτης ώστε να το εξαγοράσει με το ίδιο αντίτιμο;