Η ακροδεξιά πάνω από την Ευρώπη

Πηγή: Του Πέτρου Παπακωνσταντίνου - "Επίκαιρα"

Η καταθλιπτική συναίνεση Κεντροδεξιάς και Κεντροαριστεράς σε πολιτικές λιτοτητας γιγαντώνει ρεύματα όπως το Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λεπέν, που τείνει να αναδειχθεί στη μεγαλύτερη πολιτική δύναμη της Γαλλίας

Στην Καλιφόρνια υπάρχει από το 1956 η λεγόμενη «Εταιρεία Επίπεδης Γης» («Flat Earth Society»). Τα μέλη της έχουν βαλθεί να αποδείξουν με «επιστημονικά» επιχειρήματα ότι η διαδεδομένη πεποίθηση που θέλει σφαιροειδή το γαλάζιο πλανήτη μας είναι μύθος, ένα προϊόν της πολιτιστικής βιομηχανίας του Χόλιγουντ, το οποίο εδραιώθηκε με τη συνενοχή αργυρώνητων επιστημόνων και αδίστακτων κυβερνήσεων. Η εν λόγω εταιρεία -η οποία περιέργως διέλαθε της προσοχής τηλεοπτικών πλασιέ «επιστημονικών» βιβλίων του κύρους ενός Δημοσθένη Λιακόπουλου ή ενός Αδωνι Γεωργιάδη- υποστηρίζει ότι στην πραγματικότητα ζούμε πάνω σ'έναν κυκλικό δίσκο, το κέντρο του οποίου αποτελεί το Βόρειο Πόλο και το παγωμένο τείχος, που ορθώνεται στην περίμετρο του, τον Νότιο.

Εξίσου τολμηρό έργο με εκείνο των οπαδών της Επίπεδης Γης επωμίζονται αυτές τις μέρες οι εκπρόσωποι της δικομματικής κυβέρνησης στην Ελλάδα, οι οποίοι λανσάρουν μια άκρως εικονοκλαστική ερμηνεία του φαινομένου «Χρυσή Αυγή».
Η κοινή λογική λέει ότι δεν έγιναν ξαφνικά νεοναζί 426.000 Έλληνες, εκτοξεύοντας κοντά στο 7% μια μέχρι πρότινος λούμπεν περιθωριακή οργάνωση. Και ότι τα άνθη του κακού δεν θα είχαν ανθίσει οργιαστικά αν δεν υπήρχε το γόνιμο έδαφος της οικονομικής κρίσης, η οποία πήρε διαστάσεις κοινωνικής καταστροφής και εθνικής ταπείνωσης χάρη στην πολιτική της τρόικας και των μνημονιακών κυβερνήσεων.

Αλλά τι ανάγκη θα είχαμε από την επιστήμη, αν η κοινή λογική αρκούσε για να ερμηνεύσει τα επιφαινόμενα; Όχι, μας λένε οι φωστήρες της κυβέρνησης, η οικονομική κρίση και τα Μνημόνια δεν έχουν καμία σχέση με την άνοδο της Χρυσής Αυγής - αντιθέτως, εκείνη που φταίει είναι η Αριστερά, που υπονομεύει τον κοινοβουλευτισμό και ηρωοποιεί τη βία. Απόδειξη ότι στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, που επίσης επλήγησαν από την κρίση, δεν είδαμε παρόμοια, δηλητηριώδη «φρούτα». Αλήθεια;

Η Ακροδεξιά στην πολιτική

Πολύ νωρίτερα από την Ελλάδα, σειρά ευρωπαϊκών χωρών, ακόμη και της «πρώτης ταχύτητας», συγκλονίστηκαν από την ορμητική εισβολή της Ακροδεξιάς στην πολιτική τους σκηνή. Ανεξάρτητα από τις εθνικές ιδιομορφίες του φαινομένου, το υπόστρωμα είναι λίγο πολύ το ίδιο: η απότομη μεγέθυνση παραδοσιακά περιθωριακών ρευμάτων, όπως το Εθνικό Μέτωπο της Γαλλίας ή τα ξενοφοβικά κόμματα της Κεντρικής και της Βόρειας Ευρώπης, συμπίπτει χρονικά με την κατεδάφιση του κοινωνικού κράτους, τη χρόνια μαζική ανεργία και τη διόγκωση των μεταναστευτικών ρευμάτων, που σέρνει μαζί της η νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση. Η διεθνής κρίση που ξεκίνησε το 2008 δεν αποτέλεσε παρά τον καταλύτη, ο οποίος επιτάχυνε αυτή την προϋπάρχουσα παθογένεια των ευρωπαϊκών Δημοκρατιών.

Τον περασμένο μήνα, το ακροδεξιό ξενοφοβικό Κόμμα της Προόδου της Σιβ Γένσεν στη Νορβηγία απέσπασε το 16,3% των ψήφων και ετοιμάζεται να συμμετάσχει σε κυβέρνηση μειοψηφίας, σε συνεργασία με το «επίσημο» συντηρητικό κόμμα της Έρνα Σόλμπεργκ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι βουλευτικές εκλογές του Σεπτεμβρίου ήταν οι πρώτες μετά την αποφράδα 22α Ιουλίου του 2011, όταν ένα πρώην μέλος του Κόμματος της Προόδου, ο παρανοϊκός Άντερς Μπρέιβικ, σκότωσε εν ψυχρώ εβδομήντα επτά νέους σε κατασκήνωση του Εργατικού Κόμματος. Το γεγονός αυτό θα έπρεπε να προβληματίσει σοβαρά στην Ελλάδα όσους θεωρούν ότι η λαϊκή κατακραυγή για ένα φρικτό έγκλημα και τα αστυνομικά μέτρα που οφείλει να λάβει το κράτος αρκούν για να συρρικνώσουν την Ακροδεξιά.

Εξίσου ανησυχητική διαγράφεται η εικόνα στην Αυστρία.Το ακροδεξιό Κόμμα της Ελευθερίας, υπό τον Γεργκ Χάιντερ, είχε προκαλέσει σοκ στην ευρωπαϊκή κοινή γνώμη το 1999, όταν απέσπασε το 26,9% των ψήφων και σχημάτισε κυβέρνηση συνεργασίας με το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα.
Η μετατροπή της «αντισυστημικής» Ακροδεξιάς σε κυβερνώσα δύναμη της στοίχισε πανάκριβα εκλογικά, με αποτέλεσμα στην επόμενη αναμέτρηση το Κόμμα της Ελευθερίας να κατρακυλήσει στο 10%. Ωστόσο, η ύφεση των τελευταίων χρόνων και ιδιαίτερα η κρίση της Ευρωζώνης αναζωογόνησαν την αντιευρωπαϊκή Ακροδεξιά της Αυστρίας, η οποία αναδείχθηκε στο τρίτο κόμμα με 20,5% και διεκδικεί εκ νέου κυβερνητικό ρόλο.

«Τρόμος» στη Γαλλία

Αλλά οι πιο θεαματικές εξελίξεις κυοφορούνται στη Γαλλία, τον παραδοσιακό πολιτικό αρχιτέκτονα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Με σημαία την έξοδο της χώρας από το ευρώ και τη σκληρή πολιτική του σε θέματα μετανάστευσης και ασφάλειας, το Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λεπέν σάρωσε στον α' γύρο των τοπικών εκλογών της 6ης Οκτωβρίου στην περιοχή Μπρινιόλ, εξασφαλίζοντας το 40,4% των ψήφων, έναντι 20,7% της Κεντροδεξιάς και 14,6% του κοινού υποψηφίου Σοσιαλιστών - Κομουνιστών.
Λίγες μέρες αργότερα, δημοσκόπηση του ινστιτούτου IFOP ενόψει των ευρωεκλογών του Μαΐου του 2014 πάγωσε το αίμα των γαλλικών ελίτ: το Εθνικό Μέτωπο έρχεται πρώτο με 24% προτιμήσεων ψήφου, έναντι 22% του γκωλικού κόμματος UMP και μόλις 19% των κυβερνώντων Σοσιαλιστών.

Με άλλα λόγια, το ακροδεξιό Εθνικό Μέτωπο διεκδικεί με σοβαρές αξιώσεις την ηγεμονία στον ευρύτερο συντηρητικό χώρο από τους Γκωλικούς, οι οποίοι, πανικόβλητοι, εξετάζουν το ενδεχόμενο να ανασύρουν από την εφεδρεία τον Νικολά Σαρκοζί, σε μια προσπάθεια να αντιστρέψουν τη φορά των πραγμάτων. Θα πει κανείς ότι δεν μπορεί να εξισώνονται ξενοφοβικά μεν πλην νομιμόφρονα ρεύματα όπως εκείνο της κυρίας Λεπέν, με μια εγκληματική νεοναζιστική οργάνωση όπως η Χρυσή Αυγή.

Ασφαλώς υπάρχουν διαφορές, όχι όμως απόλυτες. Η Χρυσή Αυγή αποτελεί την ακρότατη εκδοχή της ευρωπαϊκής Ακροδεξιάς, ακριβώς επειδή οι συνθήκες που βιώνει η Ελλάδα είναι σε υπερθετικό βαθμό ακραίες: μια χώρα που από το καταναλωτικό αμόκ της προηγούμενης δεκαετίας βρέθηκε ξαφνικά στα Τάρταρα, με την ανεργία στο 27% και τους κεντρικούς της δρόμους να μετατρέπονται σε νεκροταφεία εμπορικών καταστημάτων. Ρόλο έπαιξαν επίσης η παραδοσιακή διάβρωση του κρατικού μηχανισμού από φασίζοντα στοιχεία -από τους δωσίλογους που ανακυκλώθηκαν μετά τον Εμφύλιο μέχρι τους συνεργάτες της Χρυσής Αυγής στην ΕΥΠ και την Αστυνομία-, όπως και η αυτοκτονία του ΛΑΟΣ με τη συμμετοχή του στην κυβέρνηση Παπαδήμου.

Σε πείσμα αυτών των ιδιομορφιών, ισχύει για την Ελλάδα ό,τι και για την υπόλοιπη Ευρώπη: η σύγχρονη Ακροδεξιά, με τη μια ή την άλλη μορφή, επωφελείται από τη σύγκλιση των δύο μεγάλων παραδοσιακών παρατάξεων, Κεντροδεξιάς και Κεντροαριστεράς, σε ένα ελιτίστικο, ολιγαρχικό «Κέντρο», που αποξενώνει ευρύτατα λαϊκά στρώματα και περιφρονεί αφ' υψηλού τις αγωνίες τους.

Στη Γερμανία, οι Σοσιαλδημοκράτες του Σρέντερ ακολούθησαν πολύ δεξιότερη κοινωνική πολιτική από τους Χριστιανοδημοκράτες του Κολ, ενώ στη Γαλλία οι κυβερνήσεις συνεργασίας Σοσιαλιστών - Κομουνιστών έκαναν περισσότερες ιδιωτικοποιήσεις από τον γκωλικό Σιράκ. Η Ακροδεξιά ενισχύεται, γιατί τολμά να θίξει πραγματικά προβλήματα που οι «κεντρώες» ελίτ αποσιωπούν, ανεξάρτητα αν οι απαντήσεις της είναι αντιδραστικές ή και παρανοϊκές.

Αν υπάρχει μια κρίσιμη διαφορά σε σχέση με τα τεκταινόμενα στην Ευρώπη είναι ότι στην Ελλάδα η Αριστερά όχι μόνο είναι πολύ ισχυρότερη, αλλά και δεν έχει υποστεί σε μεγάλο βαθμό τη φθορά της εξουσίας και της συνδιαχείρισης της κρίσης με τις αστικές δυνάμεις. Το γεγονός αυτό της επιτρέπει να εμφανίζεται ως εναλλακτική λύση και στη μνημονιακή βαρβαρότητα και στη νεοφασιστική απειλή, στην αντιμετώπιση της οποίας, άλλωστε, η Αριστερά πάντα πρωτοστατούσε. Αλλά τα δύσκολα είναι μπροστά της και η άμμος στην πολιτική της κλεψύδρα δεν είναι απεριόριστη.