Τρελαθήκαμε ή δουλευόμαστε; Ο απόηχος του σκωτσέδικου δημοψηφίσματος και η Αριστερά

Πηγή: Διονύσης Ελευθεράτος - "Πριν"

Κράμα μπόλικης αμηχανίας και αντιφαιικόιητας απέπνεαν τα σχόλια ενός τμήματος της εγχώριας Αριστερός ή -για να μιλήσουμε με όρους ανθρώπων κι όχι «χώρων»- ενός φάσματος αριστερών, στον απόηχο του δημοψηφίσματος στη Σκωτία. Δεν πρόκειται μόνο για τους «συνήθεις» κατ’ ευφημισμόν αριστερούς, κι αυτό είναι το ενδιαφέρον.

Άνθρωποι με ειλικρινείς ανησυχίες, με προβληματισμούς που δεν καταλήγουν (τουλάχιστον όχι κατά κανόνα) σε «συστημικής» αιγίδας «διά ταύτα» ούτε σε «κοσμοπολίτικες» ρηχότητες έδειχναν έως και διχασμένου Ενδεικτικά:

«Από τη μια πλευρά εκνευριζόμουν βλέποντας όλους τους σιχαμένους στυλοβάτες του στάτους κβο, από τον Κάμερον μέχρι την Κομισιόν, να πανηγυρίζουν για το αποτέλεσμα. Από την άλλη όμως δεν ήθελα να πάρει εθνικιστικό χαρακτήρα η διαμαρτυρία των Σκωτσέζων».
Άλλη εκδοχή, περισσότερο κατηγορηματική: «Δεν είναι δυνατόν η Αριστερά να πρωτοστατεί σε κινήσεις που αλλάζουν χάρτες». Και άλλα παρεμφερή.

Το πρώτο που αξίζει να επισημανθεί είναι κάτι που είτε αποσιωπήθηκε είτε υποβαθμίστηκε είτε βρήκε επιβεβαίωση στο γνωστό «απορία ψάλτου βηξ»: την άποψη, τη μάχη της ίδιας της σκωτσέζικης Αριστερός. Επειδή μάλιστα έλκουν την πολιτική - ιδεολογική καταγωγή τους από το παλιό «ευρωκομμουνιστικό» ρεύμα πολλοί εξ όσων ανησύχησαν με την προοπτική της σκωτσέζικης απόσχισης, λέμε να βάλουμε λίγη βιωματική χροιά στις σκέψεις μας: ρε παιδιά, συζητώντας για κάτι τέτοια φάγαμε τα νιάτα μας, κατά καιρούς και τα μουστάκια μας, σε διαξιφισμούς αμφιθεατρικούς
και σε «πηγαδάκια» πλατειών.

Τι απέγινε εκείνη η παλιά αρχή του σεβασμού στις θέσεις και τις επεξεργασίες της Αριστερός σε κάθε χώρα;
Τι απέγιναν οι εκκλήσεις για κατανόηση των «εθνικών ιδιαιτεροτήτων» και «εθνικών συνθηκών»; Επειδή τώρα δεν υπάρχει ενιαίο διεθνές «επαναστατικό κέντρο», θα αντικαταστήσουμε τη νομενκλατούρα που χάρασσε γραμμή για λογαριασμό όλων με κάτι άλλο; Γιατί;

Και ποιο είναι αυτό το άλλο; .
Κατανοούμε ότι η ένστασή μας «σηκώνει» αντίλογο: ποτέ κανείς δεν προσυπογράφει τυφλά τη θέση κάποιου τύπου Αριστερός σε μια χώρα, ούτε οφείλει να το κάνει. Ειδάλλως θα έπρεπε π.χ. να είχαμε «εγκρίνει» την παλιότερη ρυμούλκηση του ΑΚΕΛ στη γραμμή υπέρ του Μνημονίου στην Κύπρο. Πολύ σωστά. Μόνο που εν προκειμένω το «τυφλά» (βάλτε μαζί και το «μουγκά») χαρακτηρίζει όχι ό,τι απέφυγαν αλλά ό,τι «χρεώθηκαν» οι απανταχού τρομοκρατημένοι -με τη σκέψη της σκωτσέζικης απόσχισης- αριστεροί.

Διόη δεν υπέπεσε στην αντίληψή μας κανένας στοιχειωδώς συγκροτημένος, τεκμηριωμένος αντίλογος στην άποψη της σκοτσέζικης Αριστερός (όποια είναι, όση κι αν είναι αυτή). Μόνο φόβος. Φόβος με πολλές εκφάνσεις. Φόβος-«πακέτο» με άστοχους παραλληλισμούς και αφορισμούς.

Ώστε λοιπόν συνθέτουν παντού και πάντα ανεπίτρεπτο «εθνικισμό» όλα τα αιτήματα για αυτοδιάθεση ή ανεξαρτητοποίηση; Έτσι, γενικά; Μπα; Πότε ακριβώς το αντιληφθήκαμε αυτό; Κάνουμε ότι δεν βλέπουμε το κοινωνικό και πολιτικό περιεχόμενο διαμαχών, τις οποίες ενίοτε «εκπροσωπούν» στο ιστορικό προσκήνιο ακόμη και θρησκευτικές προμετωπίδες;
Δεν αντιληφθήκαμε τίποτε διαβάζοντας π.χ. το πολιτικό πρόγραμμα του Σιν Φέιν ή μαθαίνοντας πώς ζούσαν οι Καθολικοί στη Β. Ιρλανδία, στις δεκαετίες του 1960 και του 1970;

Κάναμε μήπως καμία ενδελεχή εθνολογική-κοινωνική μελέτη του «σκωτσέζικου ζητήματος» και αποφανθήκαμε (εμείς οι «ξερόλες») όη το ζήτημα είναι «τεχνητό»; Είδαμε τις επιλογές του κόσμου της εργασίας -και της ανεργίας- στη Σκωτία, ακούσαμε τα επιχει-ρήματά τους και κατόπιν συμπεράναμε ότι το «θέλω» τους δεν διαφέρει πολύ από την ελιτίστικη γραμμή της ακροδεξιάς στη Βόρεια Ιταλία;
Φοβηθήκαμε μήπως ανοίξει ο «ασκός του Αιόλου» και κινδυνέψει... τι ακριβώς;
Το θεσμικό και οικονομικό ευρωπαϊκό «οικοδόμημα» που παράγει ακατάπαυστα μονεταρισμό,
λιτότητα, φτώχεια, ανεργία, ρατσισμό;

Υπάρχει όμως και διασκεδαστικός «φόβος». Πώς αλλιώς να χαρακτηρίσεις τη δεδηλωμένη «αγωνία», μήπως έχαναν οι προοδευτικοί και αριστεροί Άγγλοι τη δυνατότητα να συμμαχούν με τους προοδευτικούς - αριστερούς Σκωτσέζους;
Ω, ναι, Σκωτσέζοι είναι, έστω και αριστεροί, άρα «τσιγκουνεύονται» ακόμη και το διεθνισμό. Τώρα όμως δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς. Οσονούπω ανατρέπει τα πάντα η αλληλεγγύη ανάμεσα στους
άγγλους και τους σκωτσέζους αριστερούς, η οποία -βεβαίως, βεβαίως- ειδάλλως δεν θα είχε τρόπους να υπάρξει. Τρέμε, ανόητο Σίτι, που δεν κατάλαβες ποιο αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος σε συνέφερε!

Εμπρός λοιπόν παιδιά. Φανείτε συνεπείς στη λογική σας: ώρα να καταγγείλετε τους Ισλανδους (κι όχι μόνο τους αριστερούς) που προτίμησαν να σώσουν το βιοτικό τους επίπεδο και την αξιοπρέπειά τους,
αντί να μας κάνουν παρέα στην ΕΕ και στην Ευρωζώνη, δυστυχουντες μεν, αλλά επιδεικνύοντες «έμπρακτη αλληλεγγύη». Κι αν αύριο ξεφύγει από τον οδοστρωτήρα της «δημοσιονομικής προσαρμογής» κάποια χώρα, να εγκληθεί η κοινωνία της για εγωισμό με χροιά «εθνικισμού».

Τι μένει; Α, ναι, η «αρχή» ότι η Αριστερά είναι σε κάθε περίπτωση αντίθετη σε ανακατατάξεις του χάρτη. Ω, ακόμη θυμόμαστε τα τεράστια συλλαλητήρια που συγκλόνιζαν την Ευρώπη, την εποχή του «βελούδινου διαζυγίου» Τσεχίας-Σλοβακίας.

Τρελαθήκαμε εντελώς ή δουλευόμαστε ανηλεώς;