Σαν σήμερα 31 Γενάρη του 1949 η περίφημη διάλεξη του Μάνου Χατζιδάκι για το ρεμπέτικο

Ηταν σαν σήμερα 31 Γενάρη του 1949 στην δίνει του εμφυλίου πολέμου όταν ο συνθέτης Μάνος Χατζιδάκις έδωσε την περίφημη διάλεξή του για το Ρεμπέτικο στο «Θέατρο Τέχνης» του Κάρολου Κουν. Ηταν μια ομιλία που τάραξε νερά. Δόθηκε σε μια εποχή κατά την οποία το κράτος και οι μηχανισμοί του κυνηγούσαν τε ρεμπέτικο,  ενώ οι αστοί και οι διανοούμενοι το περιφρονούσαν. Αυτός ήταν ο λόγος που προκάλεσε εντύπωση η τοποθέτηση του Χατζηδάκι  ότι το ρεμπέτικο τραγούδι είναι ένας μουσικός και πολιτιστικός θησαυρός της Ελλάδας.

Σ' αυτή την εκδήλωση ο Μάνος Χατζηδάκης παρουσιάζει τον Μάρκο Βαμβακάρη και τη Σωτηρία Μπέλλου, οι οποίοι τραγούδησαν μπροστά στο έκπληκτο κοινό του Θεάτρου Τέχνης. Η διάλεξη προκαλεί αντιδράσεις. Μέχρι που αστυνομία ειδοποιεί τη μητέρα του Χατζιδάκι να προσέχει για λίγο καιρό ο γιος της όταν κυκλοφορεί στη γειτονιά τους, στο Παγκράτι.

Αυτή η διάλεξη - τομή στη μουσική ζωή του τόπου, που έδωσε ο συνθέτης, τεκμηριώνοντας θεωρητικά την αξία του ρεμπέτικου και υπεράσπισε το απαγορευμένο, παράνομο, άγνωστο και περιφρονημένο τότε αυτό είδος λαϊκής έκφρασης, είχε κάνει τεράστια εντύπωση. Μπορείτε να την διαβάσετε ολόκληρη εδώ, 

Θεωρούμε σκόπιμο να παραθέσουμε ένα απόσπασμα από δημοσίευμα του "Ριζοσπάστη":  

 "Ρεμπέτικο είναι το λαϊκό"

 Ο λόγος της Σωτηρίας Μπέλου καταγράφεται από την Σ . Αδαμίδου στη βιογραφία της Σ . Μπέλλου "Πότε ντόρτια, πότε εξάρες" (εκδόσεις Λιβάνη). 

"Δε θα ξεχάσω", έλεγε με περηφάνια, "ένα βράδυ, χειμώνα του 1949, που δούλευα με τον Μάρκο Βαμβακάρη στου Παναγάκη, έρχεται και μας βρίσκει ο Μάνος Χατζιδάκις, σχεδόν άγνωστος συνθέτης τότε. Συζητά μ' εμένα και τον Μάρκο και μας λέει ότι οργανώνει μια διάλεξη για το ρεμπέτικο τραγούδι και θα επιθυμούσε στη συνέχεια να γίνει συναυλία με ρεμπέτικα". 

Η Σωτηρία τον συμπάθησε αμέσως. "Ηταν ένας νεαρός συνθέτης, πολύ όμορφος και ευγενικό παιδί. Αγαπούσε το γνήσιο ελληνικό τραγούδι. Ο τρόπος που μιλούσε με έπεισε αμέσως να πω το ναι για τη συναυλία. Με τον Μάρκο ήμασταν οι πρώτοι που τραγουδήσαμε ρεμπέτικα δημόσια, έτσι σε συναυλία δηλαδή".

Η συμμετοχή της στη συναυλία και τα λόγια του Μ. Χατζιδάκι την συγκίνησαν και την έκαναν να νιώθει πιο περήφανη για την τέχνη που υπηρετούσε. "Εγώ, έλεγε, δε θα μπορούσα ποτέ να μιλήσω έτσι γι' αυτά που τόσο αγαπώ, για τα ρεμπέτικα, που είναι τα γνήσια λαϊκά τραγούδια. Ο Μάνος όμως τα είπε πολύ ωραία". 

Την άποψη της ίδιας για το ρεμπέτικο, σε μια εποχή σύγχυσης και συζητήσεων για οριοθέτηση του είδους, την αντλούμε από άλλο σημείο του βιβλίου: "Τι θα πει ρεμπέτικο και τι θα πει ρεμπέτης;", έλεγε η Σ . Μπέλλου . "Λαϊκό τραγούδι είναι το ρεμπέτικο και ρεμπέτης ο λαϊκός τραγουδιστής. Αλλά, όταν μιλάμε για λαϊκό, εννοούμε το γνήσιο, το αυθεντικό. Είπαν διάφοροι ότι ρεμπέτης ήταν ο δυστυχισμένος, ο αδικημένος, ο κυνηγημένος και άλλα τέτοια. Αν υποθέσουμε ότι έτσι ήταν: ποιος ήταν ο αδικημένος και ο κυνηγημένος; Ο απλός λαός δεν ήταν ο αδικημένος και ο κυνηγημένος, από τους πρόσφυγες μέχρι και μετά, στα δύσκολα εκείνα χρόνια; Αρα ρεμπέτικο είναι το λαϊκό. Οι ρίζες του είναι βγαλμένες από τον καημό του Ελληνα, ο οποίος έχει υποστεί και έχει τραβήξει τόσο πολλά. Το ρεμπέτικο, οι ρίζες του βαστάνε από την Ανατολή, αλλά από Ελληνες όμως".