Σκέψεις σχετικά με το σύνθημα "να καεί, να καεί το μπορντέλο η Βουλή"

Του Γιώργου Ρούση * 

Είναι αναμφισβήτητο γεγονός ότι το παραπάνω σύνθημα υιοθετήθηκε κατά τις μεγαλειώδεις λαϊκές κινητοποιήσεις της 3ης του μάη από πολλούς, κυρίως ανένταχτους και όχι μόνο, διαδηλωτές οι οποίοι κάθε άλλο παρά προβοκάτορες μπορεί να χαρακτηριστούν.

Το σύνθημα αυτό έστω κι αν εκφράζει μια γενικότερη απαξίωση των πολιτικών και της πολιτικής, κάτι που από τη σκοπιά όσων στοχεύουν στη ρήξη με το υπάρχον σύστημα είναι θετικό, από τη μια είναι άστοχο, αποπροσανατολιοτικό και επικίνδυνο στο βαθμό που δεν εκφράζει τη βούληση για το πέρασμα σε μια δημοκρατία ανώτερη από την αστική, και από την άλλη στο βαθμό που εκφράζει μια τέτοια βούληση, είναι μεν θετικό, ταυτόχρονα όμως είναι ανεύθυνο να προβάλλεται κάτω από τον παρόντα συσχετισμό δυνάμεων. Εξηγούμαι:


- Η μεταφορά της ευθύνης για την κρίση μόνο στους κλέφτες πολιτικούς απαλλάσσει τους κύριους υπεύθυνους γι' αυτήν, που δεν είναι άλλοι παρά οι νόμιμοι κλέφτες κεφαλαιοκράτες. Υπονοείται έτσι ότι το πρόβλημα μπορεί να αντιμετωπιστεί όχι με την ανατροπή του συστήματος αλλά από πιο έντιμους πολιτικούς, και μ' αυτό τον τρόπο συγκαλύπτεται ότι το μεγάλο σκάνδαλο είναι ο ίδιος ο καπιταλισμός.

- Η γενικευμένη καταδίκη όλων των βουλευτών είναι λαθεμένη διότι όποιες διαφωνίες κι αν έχει κανείς με τις δυνάμεις της κοινοβουλευτικής Αριστεράς, είναι βέβαιο ότι αυτές δεν είναι υπεύθυνες τουλάχιστον στο βαθμό και την αμεσότητα που είναι τα κόμματα του δικομματισμού και το ΛΑΟΣ -όπως υπονοεί το σύνθημα- ούτε για την κρίση ούτε για την αντιλαϊκή πολιτική.

Στην προκειμένη περίπτωση έχουμε να κάνουμε με την απαλλαγή των κύριων πολιτικά υπευθύνων δια της μεθόδου της γενίκευσης.

- Ουσιαστικά δεν είναι η Βουλή το κέντρο λήψης των σημαντικών για τον τόπο αποφάσεων αλλά η εκτελεστική εξουσία και οι διεθνείς θεσμοί όπως η Ε.Ε., το ΔΝΤ ή ακόμη οι ΗΠΑ. Και απ' αυτή λοιπόν τη σκοπιά το σύνθημα είναι αποπροσανατολιστικό.

Είναι όμως και επικίνδυνο και τούτο διότι:

- Το να καεί η Βουλή μπορεί και να υπονοεί την αντικατάσταση της αστικής δημοκρατίας από κάποια στρατιωτική χούντα, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει, ή και την αντικατάσταση των πολιτικών από «αδιάφθορους» και «αποτελεσματικούς» επιχειρηματίες τύπου Βγενόπουλου, οπότε και η όποια σχετική αυτοτέλεια των πολιτικών από την οικονομική εξουσία θα καταργηθεί και τυπικά και θα έχουμε να κάνουμε με μια άμεση και δίχως προσχήματα πια ταύτιση της πολιτικής με το κεφάλαιο.

Από την άλλη το σύνθημα αυτό θα μπορούσε να έχει προοδευτικό χαρακτήρα μόνο στο βαθμό που θα στόχευε στην αντικατάσταση του κίβδηλου αστικού κοινοβουλευτισμού από αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες και θεσμούς πραγματικής έκφρασης της λαϊκής κυριαρχίας, τύπου εργατικών
συμβουλίων ή σοβιέτ. Από τη στιγμή δηλαδή που στόχος θα ήταν η υπέρβαση του συστήματος εκείνου που, όπως εύστοχα παρατηρεί ο Αλέξις του ντε Τοκβίλ στο Δημοκρατία στην Αμερική, «οι πολίτες βγαίνουν για μια στιγμή από την εξάρτηση για να υποδείξουν τον αφέντη τους και ξαναμπαίνουν μέσα».

 Αν όμως, σε αντίθεση απ' ό,τι υποστηρίζει η θεσμολάγνα ρεφορμιστική Αριστερά η οποία αντιμετωπίζει σα φετίχ τους αστικούς θεσμούς, μια τέτοια επαναστατική υπέρβαση είναι και αναγκαία και εφικτή στην εποχή μας, από τη σκοπιά των αντικειμενικών συνθηκών δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι συμβαίνει το ίδιο ούτε με τους υπάρχοντες  συσχετισμούς δυνάμεων ούτε με το επίπεδο συνειδητότητας και οργανωτικής ετοιμότητας του υποκειμενικού παράγοντα που καλείται να την υλοποιήσει.

Απ' αυτήν τη σκοπιά αποτελεί μάλλον τυχοδιωκτισμό η προβολή κάτω από τις παρούσες συνθήκες αυτού του συνθήματος από τμήματα της Αριστεράς τα οποία μόλις ξεσπά κάποια εξέγερση τύπου Δεκέμβρη ή υπάρχουν μαζικές κινητοποιήσεις όπως οι προσφατες, θεωρούν μάλλον αφελώς κάθε φορά ότι ήρθε η ώρα για την κατάληψη των χειμερινών ανακτόρων.

* Ο Γιώργος Ρούσης είναι καθηγητής στο Πάντειο και οι απόψεις του δημοσιεύτηκαν στην εφημερίδα "Δρόμος της Αριστεράς"