Δεν υπάρχει κοινωνία που να μην έχει τις καταπακτές της. Το κοινωνικό έδαφος είναι σκαμμένο παντού, σ όλα τα σημεία του, είτε για καλό είτε για κακό. Οι υπόνομοι, άλλοι βρίσκονται σε μεγαλύτερο βάθος άλλοι σε μικρότερο.Το 18ο αιώνα, ένας απο τους υπονόμους, τους σχεδόν φανερούς, ήταν και η Εγκυκλοπαίδεια. Το σκοτάδι που προετοίμασε τον πρώτο χριστιανισμό καραδοκούσε την κατάλληλη στιγμή για να ανατινάξει τους καίσαρες και να γεμίσει το ανθρώπινο γένος με φως, γιατί το φως κρύβεται στο στο ιερό σκοτάδι…….”Κάτω απο το κοινωνικό οικοδόμημα υπάρχουν λογής υπόνομοι λογής λογής: υπόνομος θρησκευτικός, φιλοσοφικός, οικονομικός, επαναστατικός. Άλλοι σκάβουν με την ιδεολογία, άλλοι με το θυμό μερικοί με τους αριθμούς. Και όταν σκάβουν όλοι αυτοί συνεννοούνται μεταξύ τους φωναχτά…
Κάθε ουτοπία προχωρεί κάτω απο το κοινωνικό έδαφος, μέσα σε οχετούς που απλώνονται ολούθε. Που και που οι οχετοί αυτοί βαδίζουν παράλληλα, πολύ κοντά, ο ένας πάει να πάρει τη θέση του άλλου και έτσι γίνεται ένα μπέρδεμα. Ο Ρουσό δανείζει στον Διογένη την τσάπα, ο Διογένης πάλι, δανείζει στο Ρουσό το φτυάρι του. Αρπάζεται ο Καλβίνος με τον Σοκίνους απο τα μαλλιά. Όχι σπάνια έρχονται αντιμέτωποι και η φαγωμάρα γίνεται μοιραία. Μα με τίποτα δεν σταματούν και δεν ματαιώνονται τέτοιες ενέργειες, που αναγκαστικά τείνουν να πραγματοποιήσουν μια αντικειμενική επιδίωξη. Είναι ενέργειες σημαντικές όσο και αόρατες, ίδιες η μία με την άλλη που αυξομειώνονται, ανεβοκατεβαίνουν μπαινοβγαίνουν σε τούτα τα σκοτάδια και σιγά σιγά αλλάζουν τον κόσμο απο τα μέσα προς τα έξω, από τα κάτω προς τα πάνω. Η κοινωνία μόλις που υποψιάζεται το υπόγειο αυτό σκάψιμο, που ενώ δεν την πειράζει στη επιφάνεια, το φλοιό, της αλλοιώνει τα σπλάχνα. Ανάλογες με τις υπόγειες στοές είναι και οι εργασίες και τα αποτελέσματα τους. Απο τα επίμονα τούτα σκαψίματα βγαίνει το μέλλον.
Οσο πιο βαθιά προχωρείς, τόσο πιο μυστηριώδεις είναι οι εργάτες. Ως το σημείο που μπορεί να φτάσει ο κοινωνικός φιλόσοφος, γίνεται καλή δουλειά.Παρακάτω η δουλειά είναι αβέβαιη……όταν μπεις σε ορισμένο βάθος, βλέπεις υπονόμους αδιαπέραστους απο το πνεύμα του πολιτισμού……Μια περίεργη σκάλα κατεβαίνει στα χθόνια. Κάθε σκαλοπάτι ανταποκρίνεται σ ένα πάτωμα όπου μπορεί να πατήσει το πόδι της η φιλοσοφία και όπου συναντάς ένα απο τους εργάτες, που κάποτε είναι θεοί και κάποτε τέρατα σατανικά…..Και η κάθετη διαδοχή συνεχίζεται. Ακόμα βαθύτερα μέσα σε μια σύγχηση, όπου αρχίζει να γίνεται σκοτεινό το θαμπό φώς, συναντάς ανθρώπους αβέβαιους, ζοφερούς, που ίσως δεν πρόλαβαν τη ζωή…
…….Εκεί δεν έχει καθόλου φως. Φοβερός τόπος. Ας τον ονομάσουμε <>. Εϊναι ο βόθρος του αδιάπεραστου σκοταδιού……..Εδώ βασιλεύει η ιδιοτέλεα. Ενδιαφέρονται να χορτάσουν μόνο αυτοί. Δεν έχουν συνείδηση. Στην καρδιά τους υπάρχει ένα τρομερό κενό. Η αμάθεια και η εξαθλίωση είναι μητριές τους, μα τις έχουν για μητέρες. Η ανάγκη τους οδηγεί και η όρεξη είναι η ηδονή τους ολόκληρη. Αγρια θηρία θυμίζει η λαιμαργία τους. Η δυστυχία τους σπρώχνει στο έγκλημα. Αντί για το απόλυτο, λαχταρούν την ωμή, την ταπεινή ύλη. Κι έτσι ο άνθρωπος καταντά δράκος. Ξεκινώντας απο την πείνα και τη δίψα, μεταβάλλεται στο τέλος σε ον διαβολικό.
Κάτω απο την κοινωνία υπάρχει-και θα υπάρχει ωσότου χαθεί η αγραμματοσύνη- το μεγάλο άντρο του κακού και του ολέθρου. Είναι το υπόγειο που συναντάτε στο ακρότατο βάθος. Άλλο δε θα ανακαλύψετε πιο βαθιά. Είναι ο εχθρός όλων των άλλων υπογείων….
Ότι υπάρχει (και τις ανώτερες αυτές στοές) το εχθρεύεται με πάθος, με μανία. Σε τούτο το υπόγειο δεν προετοιμάζεται η καταστροφή μόνο της τωρινής κοινωνίας, μα και του ανθρωπίνου πνεύματος, του πολιτισμού, της επανάστασης, της προόδου, της επιστήμης, της φιλοσοφίας……..Όταν καταστραφεί η τρώγλη της αμάθειας, θα καταστραφεί μαζί και ο τυφλοπόντικας που λέγεται έγκλημα……Όσο η κοινωνία θα ναι σάπια, θα υπάρχουν και τα αποβράσματα της. Τα άτομα χάνονται, μα δεν χάνεται το είδος, που δεν αλλάζει…..Κάτι χρειάζεται βέβαια για να χαθούν τα απαίσια τούτα ανθρωπόμορφα φίδια: το φώς, το πολύ φώς. Φωτίστε την κοινωνία απο τα υπόγεια της
Γραμμικότατη και εν μέρει διαχρονικότατη ανάλυση της απανταχού κοινωνικής μιζέριας απο το Βικτωρ Ουγκό, “Οι Άθλιοι” Βιβλίο έβδομο, “Η Πατρομινέτ” Εκδόσεις “Α. Α Λιβάνη
Αναδημοσίευση από pessimisticlines.wordpress.com
Δημοσίευση σχολίου