Η ευρωζώνη και η "παγκοσμιοποίηση"

Ένα απόσπασμα με μερικές σωστές παρατηρήσεις από άρθρο του Λυγερού στην "Καθημερινή":

Η ιστορία της E.Ε. είναι ιστορία αντιθέσεων και συνθέσεων, κρίσεων και υπερβάσεων. Αυτή τη φορά, όμως, είναι αμφίβολο εάν θα υπάρξει «χάπι εντ». Η παρούσα κρίση δεν έχει προηγούμενο. Εχει βγει στην επιφάνεια η δομική αντίφαση της Ευρωζώνης, η οποία στην περίοδο των «παχειών αγελάδων» επικαλυπτόταν από το κλίμα ευφορίας. Το χειρότερο είναι ότι οι άρχουσες ελίτ αποδεικνύονται κατώτερες των περιστάσεων. Ο «Μοντ» και οι «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» τις επέκριναν με πρωτοφανή αυστηρότητα.

Υπενθυμίζουμε ότι όταν εκδηλώθηκε η ελληνική κρίση, το ευρωπαϊκό «ιερατείο» αντιμετώπισε την Ελλάδα σαν το «μαύρο πρόβατο» μιας «ενάρετης» οικογένειας και όχι ως τον πιο αδύναμο κρίκο μιας όχι και τόσο στέρεης αλυσίδας.

Η Ελλάδα ήταν άσωτη, αλλά η εικόνα ενός τοπικά εντοπισμένου προβλήματος ήταν πλαστή. Το απέδειξαν η Ιρλανδία, η Πορτογαλία και όσες ακολουθούν. Η Ευρωζώνη, όμως, έχασε πολύτιμο χρόνο. Τεμαχίζοντας την κρίση, το «ιερατείο» της έβλεπε δένδρα, αλλά έχανε το δάσος. Και το δάσος είναι η εγγενής αντίφαση της νομισματικής ένωσης, το γεγονός ότι η ανισόμερη ανάπτυξη και η διαφορά ανταγωνιστικότητας στο εσωτερικό της Ευρωζώνης δημιουργούν ανισορροπία και αδύναμους κρίκους.
...
Το ευρώ ωφελεί τις πιο ανταγωνιστικές οικονομίες. Τα πλεονάσματα της Γερμανίας είναι σε μεγάλο βαθμό τα ελλείμματα του ευρωπαϊκού Νότου. Το κοινό νόμισμα εμποδίζει τις λιγότερο ανταγωνιστικές χώρες-μέλη να εξισορροπήσουν το μειονέκτημά τους. Χωρίς το ευρώ, η αναπόφευκτη ανατίμηση του μάρκου θα καθιστούσε ακριβότερα τα γερμανικά προϊόντα και θα εξισορροπούσε το πλεονέκτημα της Γερμανίας.

Οι Γερμανοί θέλουν την Ευρωζώνη, επειδή εκεί διοχετεύουν ένα μεγάλο τμήμα των εξαγωγών τους. Τη θέλουν, επίσης, επειδή ηγεμονεύουν στην Ευρώπη και μέσω αυτής έχουν τη δυνατότητα να παίξουν πρωταγωνιστικό γεωοικονομικό ρόλο με φιλοδοξίες και στο γεωπολιτικό πεδίο. Η Γερμανία βολευόταν μια χαρά με τη μέχρι πρότινος κατάσταση. Η κρίση, όμως, κατέδειξε ότι δεν πάει άλλο έτσι.
...
Η δυναμική των γεγονότων υποχρεώνει το «ιερατείο» να κάνει εκπτώσεις στις ιδεοληψίες του. Η προσαρμογή, όμως, γίνεται με καθυστέρηση. Πολλοί την αποδίδουν στη στενοκεφαλιά της Μέρκελ και του Τρισέ. Στην πραγματικότητα, όμως, η καγκελάριος εκφράζει τον ανερχόμενο οικονομικό εθνικισμό της Γερμανίας. Ο δε επικεφαλής της ΕΚΤ ενδιαφέρεται πρωτίστως για τα «παιδιά» του, τις τράπεζες. Η αδυναμία του «ιερατείου» να δράσει αποτελεσματικά οφείλεται στην εσωτερική διαμάχη για το πώς θα κατανεμηθεί το κόστος.

Οι Γερμανοί πρέπει να αποφασίσουν. Ο ένας δρόμος είναι να στηρίξουν με πράξεις το ευρώ. Αυτό πρακτικά σημαίνει βήματα ενοποίησης, αλλά και στήριξη των αδύναμων κρίκων. Ο άλλος δρόμος είναι να αποσυνδεθούν νομισματικά από τους αδύνατους κρίκους, συμπαρασύροντας συνολικά το ενοποιητικό εγχείρημα. Προς το παρόν το Βερολίνο επιχειρεί να ξεφύγει, προωθώντας αλυσιτελή ημίμετρα που το βολεύουν. Η τακτική αυτή, όμως, αφήνει έκθετη την Ευρωζώνη και ταυτοχρόνως καθιστά σισύφειο έργο την προσπάθεια των αδύναμων κρίκων να ανατάξουν τις οικονομίες τους.

Η κρίση της Ευρωζώνης τροφοδοτείται και από τις ραγδαίες αλλαγές στον διεθνή καταμερισμό εργασίας, που έχει επιφέρει η παγκοσμιοποίηση. Η ανάδυση των νέων βιομηχανικών χωρών ολοένα και περισσότερο θα περιορίζει τη ροή πλούτου προς την Ευρώπη (και τις ΗΠΑ). Αυτό σημαίνει ότι η κρίση έχει και μία μόνιμη διάσταση, η οποία οξύνει τον ενδοευρωπαϊκό ανταγωνισμό.

Ούτε η Γερμανία μπορεί μεσο-μακροπρόθεσμα να διατηρήσει το πλεονέκτημά της. Οι Κινέζοι έχουν τις προϋποθέσεις προοπτικά να την ανταγωνισθούν επιτυχώς στις εξαγωγές και μηχανολογικού εξοπλισμού και ποιοτικών βιομηχανικών προϊόντων. Οταν ισχύουν κραυγαλέες διαφορές σε μισθούς, εργασιακές σχέσεις και συνθήκες εργασίας, το ελεύθερο εμπόριο είναι παγίδα. Οση λιτότητα και αν εφαρμοστεί στην Ευρωζώνη, η διαφορά κόστους εργασίας θα παραμείνει καταλυτική.

Η Ευρώπη κινδυνεύει να γίνει το πρώτο μεγάλο θύμα αυτού του άνισου ανταγωνισμού. Η παραγωγική της δομή απειλείται με συρρίκνωση (σ.σ. δεν "επειλείται' με συρρίκωνση, έχει ήδη συρρικνωθεί). Το σημερινό επίπεδο ευημερίας δεν μπορεί να διατηρηθεί με μερίσματα πολυεθνικών. Επειδή οι επιπτώσεις διαγράφονται καταστροφικές, αργά ή γρήγορα θα τεθεί θέμα ενός περιφερειακού (όχι εθνικού) προστατευτισμού.

Πράγματι, όπως έχουμε πει και εμείς, αργά ή γρήγορα θα μπει θέμα προστατευτισμού. Θα είχε ήδη μπει, για τους λόγους που αναφέρει και ο Λυγερός στο άρθρο του (τα κράτη της Δύσης θα προσπαθήσουν να βάλουν φρένο στην αποσάθρωση του παραγωγικού τους ιστού), αλλά το μεγάλο κεφάλαιο δε θέλει, μιας και η σημερινή κατάσταση το βολεύει (τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα). Χάρη στη δυνατότητα να μετακινείται ελεύθερα σε όλο τον κόσμο, το "πολυεθνικό" κεφάλαιο έχει μεγιστοποιήσει τα κέρδη του. Στην πραγματικότητα, ζούμε ήδη σε ένα παγκόσμιο σύστημα, στο οποίο όμως θα πρέπει να ξεφορτωθούμε αυτούς που ολιγαρχικά κατέχουν την εξουσία. Αλλιώς, προκειμένου να συνεχίζουν να πλουτίζουν εις βάρος μας, όπως επιτάσσουν οι ίδιοι οι "κανόνες του παιχνιδιού", θα οδηγήσουν πολλούς από εμάς σε πλήρη αφανισμό, και τους υπόλοιπους σε μια ζωή φτώχειας και μιζέριας.

Φωτογραφία από τη Βραζιλία, που έχει κάνει το γύρο του κόσμου εδώ και μερικά χρόνια στο ίντερνετ, καθώς απεικονίζει άριστα το όραμα μια κοινωνίας με μια χούφτα ολιγάρχες να έχουν συσσωρεύσει όλον τον πλούτο, και όλους τους υπόλοιπους να ζουν σε παράγκες

Και κάτι ακόμα, με τους κεφαλαιοκράτες να προτιμούν τις συνθήκες Κίνας, και να αφήνουν όλους τους υπόλοιπους να "βράζουν στο ζουμί τους", μέχρι να αποδεχτούν μια όσο το δυνατόν μεγαλύτερη "κινεζοποίηση". Ως τότε, καπιταλιστική ανάπτυξη μόνο στην Κίνα:

8,1% υποχωρούν οι πωλήσεις αυτοκινήτων στην Ευρώπη, αλλά αυξάνονται 6,2% στην Κίνα

 Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ενωσης Αυτοκινητοβιομηχανιών, οι πωλήσεις νέων αυτοκινήτων τον Ιούνιο μειώθηκαν στην Ε.Ε. κατά 8,1% σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα.

Τη μεγαλύτερη μείωση κατέγραψαν η Ισπανία (-31,4%) και η Γαλλία (-12,6%). Στην πρώτη τερματίστηκε πέρσι τον Ιούλιο πρόγραμμα επιδότησης της αγοράς νέου αυτοκινήτου. Στη δεύτερη λήγει τον Δεκέμβριο πρόγραμμα απόσυρσης. Στις άλλες μεγάλες αγορές τής Ε.Ε. οι μειώσεις ήταν στη Βρετανία -6,2%, στην Ιταλία -1,7% και στη Γερμανία -0,3%.

* Σε αντίθεση με την ευρωπαϊκή αγορά, η αγορά αυτοκινήτου στην Κίνα ανθεί, με τις πωλήσεις αυτοκινήτων να καταγράφουν τον Ιούνιο αύξηση 6,2% σε σχέση με πέρσι.