Εκτός από κόπο, θέλει και τρόπο

Πριν λίγες μέρες, η βρετανική Guardian δημοσίευσε ένα άρθρο που προκάλεσε αρκετή αίσθηση για την Ελλάδα, και "έπαιξε" αρκετά στα εδώ μέσα ενημέρωσης (τουλάχιστον στο ίντερνετ που παρακολουθώ).

Στο άρθρο αυτό, η Guardian παρουσίασε τα αποτελέσματα μια έρευνας της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας της Βρετανίας, σύμφωνα με την οποία οι εργαζόμενοι στην Ελλάδα δουλεύουν κατά μέσο όρο περισσότερες ώρες από όλους τους άλλους Ευρωπαίους. Αυτό χρησιμοποιήθηκε ως άλλοθι από πολλές πλευρές, ανάμεσα τους και από μέρος της αριστεράς, για να καταλήξει σε ένα συμπέρασμα του στιλ "ορίστε, δουλεύουμε πιο πολύ από όλους, άρα σταματήστε να μας τα πρήζετε ότι χρειάζονται μεταρρυθμίσεις και εκσυγχρονισμοί". Ας δούμε τα βασικά σημεία του άρθρου, και μετά θα εξηγήσουμε το που συμφωνούμε και που διαφωνούμε με αυτή την άποψη.

Οι Ελληνες είναι οι πιο εργατικοί Ευρωπαίοι, αλλά όχι αντίστοιχα παραγωγικοί...

Οι Ελληνες δουλεύουν περισσότερο από όλους τους Ευρωπαίους, κάτι που ωστόσο δεν αντανακλάται σε επίπεδο παραγωγικότητας…Δεν πρόκειται για ένα ακόμη στερεότυπο, αλλά για επίσημα στοιχεία από πανευρωπαϊκή έρευνα που πραγματοποίησε η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Βρετανίας.

Σύμφωνα με την έκθεση, οι Ελληνες εργάζονται 42,2 ώρες την εβδομάδα, περισσότερο από όλους τους άλλους λαούς της ΕΕ.

Στον αντίποδα, από την έρευνα προκύπτει ότι οι Γερμανοί εργάζονται 35,6 ώρες, οι Γάλλοι 38 ώρες, οι Βρετανοί 36,3 ώρες, τελευταίοι έρχονται οι Ιρλανδοί με 35 ώρες.

Στην κατηγορία των εργαζομένων πλήρους απασχόλησης, οι Ελληνες αποδεικνύονται ακόμη πιο εργατικοί, καθώς εργάζονται 43,7 ώρες, «ρεκόρ» που μοιράζονται μαζί με τους Αυστριακούς.

Παρουσιάζοντας τα αποτελέσματα της έρευνας, ο βρετανικός Guardian επισημαίνει ότι υπό τις δύσκολες παρούσες συνθήκες αποδεικνύεται ότι οι Ευρωπαίοι καταλήγουν εύκολα σε λάθος συμπεράσματα.

Η εφημερίδα δεν διστάζει μάλιστα να αντιπαραθέσει την εργατικότητα των Ελλήνων συγκριτικά με αυτή των Γερμανών που βρίσκονται χαμηλότερα στη λίστα.

Όπως τονίζει ο Guardian, αν μη τι άλλο, τα στοιχεία αυτά εξηγούν γιατί οι Έλληνες πολίτες αισθάνονται πως δεν φταίνε για την κρίση.

Σε επίπεδο παραγωγικότητας ωστόσο εμφανίζεται μία τελείως διαφορετική εικόνα, σύμφωνα με την εφημερίδα.

Όπως προκύπτει από στοιχεία της Eurostat, ο δείκτης παραγωγικότητας στην Ελλάδα είναι 76,3, ενώ στη Γερμανία 123,7.

Σύμφωνα με αυτά τα στοιχεία, η Ελλάδα βρίσκεται στην 20η θέση αυτής της λίστας, με παραγωγικότητα λιγότερο από 50% την ώρα. 

Όπως σωστά επισημαίνει και η Guardian, ο μύθος των "τεμπέληδων" είναι ψέμα - αφορά κάποιους, και όχι όλους τους Έλληνες εργαζόμενους, που όχι μόνο δεν τεμπελιάζουν, αλλά πολλοί εξ αυτών ΞΕΖΟΥΜΙΖΟΝΤΑΙ, δουλεύοντας ατελείωτες υπερωρίες και ωράρια, και μάλιστα με εξευτελιστικούς μισθούς.

Ο μύθος των "τεμπέληδων", που ρατσιστικά και με φασιστικό τρόπο καλλιεργείται απέναντι σε όλους τους Έλληνες εργαζόμενους, έχει σκοπό να ενοχοποιήσει μια ολόκληρη κοινωνία, ώστε να την πείσουν να δεχτεί την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη "κινεζοποίηση" της χωρίς αντίσταση.

Και βέβαια έχει ως παράλληλο στόχο-αποτέλεσμα να κάνει και τους υπόλοιπους λαούς της Ευρώπης, αλλά και ολόκληρου κόσμου, να πιστέψουν ότι "δικαίως" τιμωρούνται οι εργαζόμενοι, δίχως να καταλαβαίνουν ότι μετά από εμάς έρχεται και η δική τους η σειρά (θυμηθείτε και τις γελοιότητες του στιλ "τα πακέτα σωτηρίας" προς την Ελλάδα καταλήγουν...στις τσέπες των εργαζόμενων" που λένε οι κυβερνώντες στους υπόλοιπους λαούς, αποκρύπτοντας ότι τα λεφτά αυτά καταλήγουν...στους πιστωτές, δηλαδή κυρίως στις ξένες τράπεζες).

Όμως, πέρα από την εργατικότητα, υπάρχουν και άλλα ζητήματα. Όπως έλεγε και μια παλιά διαφήμιση "δεν θέλει κόπο, θέλει τρόπο". Για παράδειγμα, ακόμα και πιο εργατικοί εργαζόμενοι του κόσμου δε μπορούν να τα πάνε καλά όταν υπάρχουν δυνάμεις στο εξωτερικό της χώρας που τους ρημάζουν (πχ ξένοι τραπεζίτες), και παράλληλα στο εσωτερικό της χώρας:

- Μεγάλα κομμάτια της άρχουσας τάξης, αλλά και μεγάλα κομμάτια μικροαστών δεν πληρώνουν φόρους, ή πληρώνουν ελάχιστους φόρους, αφήνοντας τους μισθωτούς να σηκώσουν σχεδόν μόνοι τους το βάρος (κάτι που νομοτελειακά έχει τα όρια του). Και αυτό οφείλεται βέβαια ΚΑΙ στους κυβερνώντες που συνειδητά επέλεξαν να ΜΗΝ φορολογούν κάποιους (από την αφορολόγητη Εκκλησία και τους αφορολόγητους εφοπλιστές, μέχρι τους φοροφυγάδες γιατρούς, δικηγόρους και βέβαια βιομήχανους, κτλ, κτλ, κτλ), ώστε να τους έχουν με το μέρος τους. Και γι' αυτό όλο τάζουν ότι θα τους χτυπήσουν, αλλά ποτέ δε γίνεται τίποτα, διότι απλούστατα ΔΕ ΘΕΛΟΥΝ να γίνει τίποτα προς αυτή την κατεύθυνση.

- Ένα μεγάλο μέρος του κρατικού μηχανισμού, αλλά και κομμάτια του ιδιωτικού, λειτουργούν με βάση το "Οθωμανικό Δίκαιο" ("είμαι ο Σουλτάνος, και κάνω ρουσφέτια στους πιστούς μου υπηκόους, και βάζω χαράτσια κατά βούληση και χωρίς να ρωτάω κανέναν αν έχω πρόβλημα στα ταμεία). Αυτή η κατάσταση με τα ρουσφέτια δημιουργεί ένα σωρό κηφήνες, που προσφέρουν λίγα ή και τίποτα σε πόστα μικρής ή μηδενικής χρησιμότητας. Και αν βρίσκονται σε μια θέση που πραγματικά είναι χρήσιμη, δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι μπορούν να κάνουν σωστά τη δουλειά τους. Όσο για τα χαράτσια, προφανώς χτυπούν τους πάντες, δημιουργώντας περισσότερα βάρη για να συντηρήσουν αυτό το "πελατειακό μοντέλο" που προφανώς είναι οικονομικά επιζήμιο...αλλά βολεύει πολιτικά τους κυβερνώντες, διότι συντηρεί τους κομματικούς τους στρατούς και άρα την εξουσία τους. Σε αυτό δεν έχει άδικο ο ΟΟΣΑ, που σε πρόσφατη έκθεση του παρατήρησε μεταξύ άλλων ότι:

Οι ειδικοί εξέτασαν και τα 14 ελληνικά υπουργεία, σε συνεργασία με 200μελές επιτελείο του ελληνικού Υπουργείου Εσωτερικών, και διαπίστωσαν σε όλα ελλείμματα στην καταγραφή στοιχείων, σε γνώσεις για την επεξεργασία τους, σε οργάνωση για την πρακτική τους αξιολόγηση, αλλά και στην απαραίτητη συνεργασία (τμημάτων και υπουργείων) μεταξύ τους.
[...]
Σε όλα τα υπουργεία υπάρχει έλλειψη συστημάτων καταγραφής και επεξεργασίας δεδομένων και συστημάτων αρχειοθέτησης».
[...]
«Οι ειδικοί επιστήμονες του ΟΟΣΑ διαπίστωσαν ότι τα τελευταία 15 χρόνια εκδόθηκαν σχεδόν 17.000 νόμοι, προεδρικά και υπουργικά διατάγματα αλλαγής αρμοδιοτήτων. Ένας υπουργός με μεγάλη εμπειρία σε διαφορετικά υπουργεία δήλωσε μάλιστα ότι χρειαζόταν κάθε φορά πάνω από ένα χρόνο για να βρει άκρη στα νέα του καθήκοντα.

Καθόλου απίθανο, εφ’ όσον κάθε υπουργείο διαθέτει κατά μέσον όρο 439 διαφορετικά τμήματα. Πρόκειται για συνέπεια της πελατειακής πολιτικής. Δηλαδή τόσο οι σοσιαλιστές, όσο και οι συντηρητικοί αντάμειβαν με υψηλά πόστα τους οπαδούς τους και γι’ αυτό δημιουργούσαν νέα τμήματα, νέα ινστιτούτα ή και νέες σχολές.

Ο ΟΟΣΑ βέβαια τα λέει όλα αυτά προκειμένου να αντικαταστήσει την "πελατειακή" λογική με σκληρό νεοφιλελευθερισμό, πετώντας εργαζόμενους, παραγωγικούς ή μη, στο δρόμο (ειδικά όσους δεν είναι "πράσινα" ή "γαλάζια" παιδιά και δε μπορούν να μείνουν ρουσφετολογικά). Η αύξηση της ανεργίας είναι απαραίτητη για αυτούς, ώστε οι άνεργοι να απελπιστούν, και στο τέλος να δεχτούν να δουλέψουν με μισούς πείνας. Και όχι μόνο αυτό, αλλά ο ΟΟΣΑ θα προωθήσει περικοπές μισθών και ένα σωρό άλλα τέτοια μέτρα, επί δικαίων και αδίκων στο δημόσιο (κάποιοι όντως έχουν αρπάξει ένα σωρό προνόμια - κάποιοι άλλοι όμως όχι). Για τα λεφτά που δίνονται βέβαια στους πιστωτές με εντελώς τοκογλυφικό τρόπο, εννοείται ότι ο ΟΟΣΑ δεν θα πει τίποτα, ούτε για τα κέρδη των βιομηχάνων που φεύγουν για Κίνες και Βουλγαρίες. Αντίθετα δείτε πχ δηλώσεις Λοβέρδου να καταργηθούν και τα τελευταία ψήγματα "κοινωνικού κράτους" που έχουν απομείνει - για αυτά είναι λαλίστατοι.

Ωστόσο, η άποψη του ΟΟΣΑ ότι το "πελατειακό κράτος" πρέπει να χτυπηθεί, δεν είναι λάθος - και εκεί πατάνε στο να πείσουν το λαό να δεχτεί τα μέτρα. Ειδικά από τη στιγμή που η αριστερά αρνείται να μιλήσει για το πως θα οργανώσει αυτή έναν μηχανισμό πχ με πρότυπο την Παρισινή Κομμούνα. Ο Μαρξ, περιγράφοντας την Παρισινή Κομμούνα αναφέρει ότι αυτή και μόνο αυτή έκανε πράξη το σύνθημα των καπιταλιστών για "μικρότερο κράτος", καθώς έβαλε πλαφόν στους μισθούς, και κατάφερε με λίγους αιρετούς και ανακλητούς υπαλλήλους, και με το οπλισμένο προλεταριάτο να αντικαθιστά το κρατικό σώμα της αστυνομίας και του στρατού, να μειώσει το γραφειοκρατικό δημόσιο και το έκανε πιο αποτελεσματικό και πιο φτηνό. Από εκείνη την εποχή υπάρχει το σχετικό "σύνθημα" στα χείλη των καπιταλιστών, αλλά βέβαια ποτέ δεν το κάνουν πράξη, διότι κατά βάθος ΘΕΛΟΥΝ τους κηφήνες τους, και δε μπορούν να στερεωθούν στην εξουσία χωρίς αυτούς να τους στηρίζουν.

Και επειδή μέρος της αριστεράς "χάρηκε" με κάτι δημοσκοπήσεις (που όλοι ξέρουμε πόσο "αξιόπιστες είναι) που την φέρνουν ψηλά, εγώ έχω να ρωτήσω το εξής: Άντε να δεχτούμε ότι ο λαός στρέφεται προς την αριστερά - πράγματι άλλωστε πολλοί δέχονται πλέον τις προτάσεις της αριστεράς, βλέποντας την άρχουσα τάξη να έχει ξεσαλώσει εναντίον τους. Όμως, πολλοί από αυτούς στηρίζουν όχι μια αριστερά της ανατροπής, αλλά μια αριστερά που "θα αφήσει τους κηφήνες στη θέση τους", "θα καταργήσει το χαράτσι και το μνημόνιο...αλλά δε θα μας βγάλει από το ευρώ", "θα ζητήσει μια άλλη Ευρώπη", λες και υπάρχει περίπτωση να πάμε μπροστά με τους κηφήνες, ή να υπάρξει μια "άλλη Ευρώπη", που θα βάλει εμάς πάνω από τις τράπεζες της, ή θα δεχτεί να κάνει καπιταλιστικές επενδύσεις στην Ελλάδα αν πρώτα δε χτυπηθεί ο μισθός και τα δικαιώματα των εργαζόμενων.

- Το κράτος, αλλά και οι μεγάλοι ιδιώτες που έχουν τις άκρες τους με τους κυβερνώντες (από τον Κόκκαλη μέχρι το Μπόμπολα, κτλ) τρώνε επιδοτήσεις και λοιπά κονδύλια παράγοντας το ελάχιστον δυνατόν αποτέλεσμα.

- Οι βιομήχανοι είναι σε μεγάλο βαθμό αεριτζήδες, και όχι "μακροπρόθεσμοι" επενδυτές των κεφαλαίων τους σε νέες τεχνολογίες και κλάδους. Η κατάσταση χειροτέρεψε σε βαθμό αηδίας όταν μπόρεσαν να πάνε Βουλγαρία, Ρουμανία, κτλ όπου μπορούν να βρουν πιο φτηνή εργατική δύναμη.

- Η νοοτροπία που κυριάρχησε, και εδώ έχει ευθύνη ΚΑΙ η Αριστερά (έστω και συγκριτικά μικρή, μιας και δεν ήταν κυβέρνηση) , ήταν το "να βολευτώ κάπου εγώ ή/και το παιδί μου". Αυτό βέβαια οφείλεται και στο ότι η παραγωγική βάση της Ελλάδας συρρικνωνόταν, με βασική αιτία την [παγκόσμια] φυγή του κεφαλαίου προς την Ασία, και τη μεταφορά των βιομηχανιών προς τα εκεί, και το κλείσιμο ειδικά των μικρότερων βιομηχανιών που δε μπορούν να αντέξουν στον ανταγωνισμό με τα "made in China" προιόντα. Βλέποντας αυτή την κατάσταση, και μη βλέποντας κάποια πρόταση ανατροπής της, ο καθένας κοιτά να "τρυπώσει" κάπου ώστε να "έχει το κεφάλι του ήσυχο" - και έτσι καταλήγει να χαραμίζεται φιλώντας κατουρημένες ποδιές για μια θέση στο δημόσιο (από γραφειοκράτης μέχρι αστυφύλακας). Η καταλήγει να προτιμά να τσεπώσει την αγροτική ή επιχειρηματική επιδότηση, και "μετά βλέπουμε" για το μέλλον, μιας και δεν υπάρχει κανένα πλάνο/κεντρικός σχεδιασμός, ούτε για το μακροπρόθεσμο, αλλά ούτε καν για το βραχυπρόθεσμο μέλλον. Ειδικά από τη στιγμή που η βιομηχανική/αγροτική παραγωγή συρρικνώνεται, ούτε η άρχουσα τάξη, αλλά ούτε και η αριστερά παρουσίασαν ένα μοντέλο για το τι θα παράγεται, και περισσότερο αναλώθηκαν σε επί μέρους τσακωμούς για την πτώση των μισθών, τα ωράρια, κτλ (η αριστερά βέβαια μίλησε, όσο μίλησε και για το πώς θα παράγουμε, για ανατροπή του καπιταλισμού, σοσιαλισμό, κομμουνισμό, κτλ. Αλλά ακόμα και σήμερα δεν έχει ακόμα σχέδιο για το ποιους κλάδους θα αναπτύξει και πως. Και σίγουρα πρέπει, ειδικά σήμερα, να μιλήσει κανείς ΠΡΩΤΙΣΤΩΣ για ανατροπή του καπιταλισμού, μιας και πλέον σε παγκόσμια κλίμακα σαρώνει τους λαούς, αλλά από την άλλη δε θα μπορέσεις ποτέ να πετύχεις αυτή την ανατροπή αν δεν έχεις και μια στοιχειώδη μελέτη της "επόμενης μέρας", ή δε μπορείς να κάνεις καν στοιχειώδης αστικές προοδευτικές μεταρρυθμίσεις ως μεταβατικά αιτήματα, από το χωρισμό κράτους-Εκκλησίας μέχρι το χτύπημα της εκτεταμένης φοροασυλίας των ανώτερων τάξεων).

- Στο χώρο της εκπαίδευσης, επίσης παρατηρούνται παρόμοια φαινόμενα: Μάλιστα, πριν λίγες μέρες βγήκε στη δημοσιότητα άλλη μια έκθεση του ΟΟΣΑ, σύμφωνα με την οποία οι εκπαιδευτικοί στην Ελλάδα είναι και αυτοί κακοπληρωμένοι, δουλεύουν πολλές ώρες, κτλ. Συμφωνώ. Μόνο που πέρα από το να διεκδικούν καλύτερους μισθούς για το σήμερα, ή καλύτερα ωράρια, ή μεγαλύτερη χρηματοδότηση, θα πρέπει να δούμε και το τι ακριβώς διδάσκουν στη νέα γενιά του λαού που έτσι κι αλλιώς θα κληθεί να αντιμετωπίσει συνθήκες άγριας "δημιουργικής καταστροφής", και άρα θα πρέπει να είναι έτοιμη να παλέψει σκληρά προκειμένου να χτίσει ένα μέλλον για αυτή. Όχι τίποτα άλλο, αλλά βλέπω τους μαθητές να διαβάζουν πάμπολλες ώρες ώστε να συνηθίζουν στην εντατικοποίηση από μικρά, να τρέχουν -επί πληρωμή- στα φροντιστήρια, να δίνουν το ένα τεστ μετά το άλλο, και τελικά...να μαθαίνουν περισσότερες επί μέρους δεξιότητες (ξένες γλώσσες, υπολογιστές, κτλ), αλλά με μικρότερη συγκροτημένη γνώση, να έχουν ολοένα και μικρότερη κριτική σκέψη, και να είναι "φροντιστηριοποιημένοι" σε αυξανόμενο βαθμό. Το βλέπω και στη δουλειά μου (διδάσκω σε φροντιστήριο για φοιτητές) ότι όχι μόνο δεν έχουν πολλές γνώσεις ή κριτική ικανότητα, αλλά δεν μπορούν και να διαβάσουν τόσο εύκολα μόνοι τους και να βγάλουν νόημα - έχουν εκπαιδευτεί από μικροί στο να τους τα λέει "κάποιος άλλος" στο φροντιστήριο. Αυτό είναι μεγάλο πρόβλημα - πολύ μεγαλύτερο από την έλλειψη χρημάτων ή υποδομών. Δεν τα υποτιμώ και αυτά - ωστόσο αν εκπαιδεύσεις σωστά τους ανθρώπους, τότε όταν μεγαλώσουν θα βρουν τρόπο και δύναμη να αντιμετωπίσουν και να επιλύσουν τη φτώχεια και την υποδούλωση στη μοντέρνα ολιγαρχία. Αντίθετα, αν το σχολείο, η οικογένεια, τα ΜΜΕ και όλοι οι υπόλοιποι ιδεολογικοί μηχανισμοί σε "αποχαυνώνουν", σε κοροϊδεύουν, και σε παραπληροφορούν, τότε ακόμα και να υπάρχει πχ πετρέλαιο στο σχολείο, τα αποτελέσματα θα είναι αρνητικά. Και όταν τα παιδιά μεγαλώσουν, θα φτωχύνουν και δε θα έχουν πια πετρέλαιο στο σχολείο (όπως γίνεται πχ τώρα), μιας και δε θα έχουν τα κατάλληλα ιδεολογικά εφόδια για να αντιπαλέψουν τη βαρβαρότητα των εκμεταλλευτών τους. Βέβαια, για να αλλάξει η εκπαίδευση του παιδιού, τόσο στο σχολείο όσο και στους υπόλοιπους ιδεολογικούς μηχανισμούς, προφανώς πρέπει τελικά να ανατρέψουμε ολόκληρο το σύστημα. Αν δεν το κάνουμε, τότε οι κεφαλαιοκράτες θα ελέγχουν σχεδόν τα πάντα, από τα σχολικά βιβλία μέχρι τα τηλεοπτικά κανάλια, και άρα θα μας συνεχίσουν να μας οδηγούν "από το κακό στο χειρότερο". Αλλά προφανώς υπάρχουν και ενδιάμεσοι στόχοι μέχρι να το πετύχουμε αυτό, και σίγουρα όλοι, με πρώτους και καλύτερους τους εκπαιδευτικούς, πρέπει να θέτουν ΚΑΙ τέτοια ζητήματα σε μεγαλύτερο βαθμό απ' ότι κάνουν σήμερα.

ΥΓ: Θα μπορούσα να συνεχίσω κι άλλο, αναδεικνύοντας κι άλλες ευθύνες της άρχουσας τάξης για πολλά ακόμα μικρά η μεγάλα θέμα, ή ίσως και ευθύνες δικές μας - απλά δεν έχω τον χρόνο. Οπότε αναγκαστικά θα επανέλθουμε σε κάποια άλλη ευκαιρία. Πάντως, τα περιθώρια χρόνου είναι μικρά, καθώς στην επόμενη Σύνοδο της Ευρώπης σε κανά εξάμηνο, οι αποφάσεις θα είναι πολύ πιο "ζόρικες" και για την Ελλάδα, αλλά και για για το παγκόσμιο σύστημα. Αυτοί κοιτάνε να πάρουν ότι μπορούν από τα "ασημικά" και από τους τόκους, και μετά θα αφήσουν την Ελλάδα να χρεωκοπήσει και επίσημα, ώστε μετά να εκμεταλλευτούν τη φτώχεια και να εφαρμόσουν ακόμα χειρότερες πολιτικές φτώχειας και προτεκτορατοποίησης. Οπότε καλούνται όλοι να πάρουν μεγάλες αποφάσεις για το μέλλον τους με πολύ μικρά -πλέον- περιθώρια χρόνου.