"Τι να κάνουμε"; Τα πάντα εκτός από επανάσταση (φτου, φτου, φτου, μακρυά από εμάς)

Από τη μία έχουμε το κεφάλαιο, που προσπαθεί να μας πείσει ότι η ανθρώπινη εργασία αξίζει ακόμα και 1 δολάριο/μέρα (προκειμένου να αυξάνει τα κέρδη του).

Από την άλλη όμως, δυστυχώς έχουμε και μια αριστερά που είναι "κατώτερη των περιστάσεων", και ώρες-ώρες σου προκαλεί και το γέλιο με αυτά που λέει. Πρόκειται βέβαια για γέλιο λόγω θλίψης, και όχι λόγω χαράς, διότι βλέπεις τη γύμνια της αριστεράς, τόσο σε επίπεδο στελεχών, αναλυτών, ηγετών, κτλ, όσο και σε επίπεδο του "απλού κόσμου" της αριστεράς, που δέχεται αδιαμαρτύρητα οτιδήποτε του σερβίρουν οι ηγέτες του, ακόμα και όταν αυτό είναι μπούρδα (αλλά για να το καταλάβουν αυτό, πρέπει να έχουν κάποιες γνώσεις, και κάποια κριτική ικανότητα, που φαίνεται να λείπει).

Το τελευταίο κρούσμα ήταν ένα κείμενο του Πέτρου Παπακωνσταντίνου, που δημοσιεύτηκε στο Πριν, και αναδημοσιεύτηκε σε πολλά sites, blogs, αριστερού (και όχι μόνο) προσανατολισμού. Έγινε δηλαδή και δημοφιλές (!), παρότι αυτό που λέει είναι εντελώς εκτός πραγματικότητας.

Στο άρθρο του, που εμείς το βρήκαμε εδώ, ο Παπακωνσταντίνου προσπασθεί καταρχήν να καταρρίψει το μύθο ότι τάχα η Ελλάδα δεν παράγει τίποτα, αναφέροντας -και καλά κάνει- ότι η Ελλάδα παράγει πλούτο αξίας 232 δις ευρώ το χρόνο.

Η πηγή του είναι η Eurostat, που δε νομίζουμε ότι έχει λόγο να "φουσκώσει" τα νούμερα, οπότε θα την δεχτούμε, και θα πούμε και μπράβο στον Παπακωνσταντίνου (που τον έχω και σε κάποια εκτίμηση) που βρήκε την σχετική μελέτη, και πράγματι έδειξε ότι τα πράγματα δεν είναι και τόοοσο τραγικά όσο κάποιοι προσπαθούν εντέχνως να μας πλασάρουν (γενικά υπάρχει μια προσπάθεια να μας πουν ότι "οι Έλληνες είναι τεμπέληδες, δεν παράγουν τίποτα, κάθονται όλη μέρα, και άρα τους αξίζει να τους πάρουμε και τα σώβρακα").

Μόνο που στην προσπάθεια του να καταρρίψει αυτούς τους μύθους, ο Παπακωνσταντίνου προτείνει ένα εντελώς μη ρεαλιστικό μοντέλο. Ίσως βέβαια να το κάνει "με καλή πρόθεση", και ίσως να πρόκειται για ένα υποθετικό σενάριο και μόνο. Ακόμα και έτσι όμως, είναι "φάουλ" να προσπαθεί κανείς να χτυπήσει την άρχουσα τάξη με σενάρια που δεν είναι εφικτά. Και είναι προβληματικό που η αριστερά δέχεται αδιαμαρτύρητα αυτά τα σενάρια, και ακόμα πιο προβληματικό που πολλοί τα αποδέχονται ως..."εφικτά"!!!

Αντί να σπέρνουμε όμως ψεύτικες ελπίδες, πρέπει καταρχήν να λέμε την αλήθεια, όσο καλύτερα τουλάχιστον μπορούμε να την αντιληφθούμε, και μετά να προτείνουμε κάτι που να στέκει, όχι κάτι που απλά ηχεί ωραία στα αυτιά του κόσμου. Άλλωστε, όταν ο λαός είναι καταταλαιπωρημένος και στα όρια του κοινωνικού (και όχι μόνο) κραχ, τότε εύκολα παρασύρεται από λαοπλάνους που του τάζουν αυτό ακριβώς που θέλει να ακούσει, έστω και αν μετά δε μπορούν να το πραγματοποιήσουν. Δεν είναι όμως αυτός ο ρόλος της αριστεράς.

Ποιο είναι όμως αυτό το πράγμα που είπε ο Παπακωνσταντίνου και αποτελεί -κατά τη γνώμη μας- κοροϊδία;

Ο Παπακωνσταντίνου λοιπόν μας λέει ότι αν μοιράζαμε ισότιμα το ΑΕΠ της Ελλάδας, τότε θα μπορούσαμε να έχουμε εισόδημα 2.580 ευρώ το μήνα σε κάθε εργάτη, 900 ευρώ σε κάθε άνεργο εργάτη και 1.500 σε κάθε συνταξιούχο, χωρίς να περιάξουμε τίποτα άλλο (όπως λέει και ο ίδιος στο άρθρο του, "Δεν κάναμε καμία υπόθεση για αλλαγή των κοινωνικών σχέσεων στην Ελλάδα...οι καπιταλιστές παραμένουν καπιταλιστές, οι εργάτες εργάτες, οι νοικοκυρές νοικοκυρές, οι άνεργοι άνεργοι κλπ").

Αυτό βέβαια ακούγεται ωραίο, ωστόσο είναι προφανές ότι οι καπιταλιστές δε θα το δέχονταν με σκυμμένο το κεφάλι (εργάτες είναι για να τα δέχονται όλα αδιαμαρτύρητα, και μάλιστα να τα δέχονται ως..."δημοκρατικά" μέτρα; ). Ίσα ίσα που αν τυχόν επιβληθεί ένα τέτοιο μέτρο, χωρίς να πειραχθούν οι καπιταλιστές, αυτοί αμέσως θα πάνε και θα επενδύσουν αλλού. Άρα, πρέπει να ληφθούν και μέτρα εναντίον των καπιταλιστών.

Αυτό το αναγνωρίζει ο Παπακωνσταντίνου, παραδεχόμενος στο άρθρο του ότι αυτό που προτείνει είναι πρακτικά ανέφικτο ("Φυσικά, η ισοκατανομή του πραγματικού εισοδήματος είναι αδύνατη"). Συνεχίζοντας όμως στο άρθρο του, μας μιλάει για ένα άλλο μοντέλο, σύμφωνα με το οποίο θα χτυπηθεί η φοροδιαφυγή των ανώτερων τάξεων στην Ελλάδα, που (όντως) είναι πολύ μεγάλη, και περάσει ένα μέτρο που θα ελαττώνει τις ανισότητες:

Ας υποθέσουμε ότι η αναλογία του συνολικού εισοδήματος του πλουσιότερου 20% των απασχολούμενων προς το φτωχότερο 20% είναι 4,2:1 - δηλαδή, όσο στη σημερινή Γερμανία και Γαλλία (στην Ελλάδα με τις μεγαλύτερες ανισότητες είναι 6:1). Τότε, το φτωχότερο 20% θα κυμαινόταν γύρω από τα 1.000 ευρώ το μήνα ανά άτομο και το πλουσιότερο γύρω από τα 4.200, πάντα κατά μέσον όρο, με το υπόλοιπο 60% να κυμαίνεται γύρω από τα 2.600 ευρώ το μήνα. Ακόμα κι έτσι, τα πράγματα θα ήταν πολύ καλύτερα από σήμερα, που, σύμφωνα με τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων του υπουργείου Οικονομικών, το 33% των νοικοκυριών (όχι των ατόμων, των νοικοκυριών!) έχει ακαθάριστο ετήσιο εισόδημα κάτω των 10.000 ευρώ, δηλαδή κάτω από 833 ευρώ το μήνα και το 63.5% των νοικοκυριών έχει ετήσιο ακαθάριστο εισόδημα κάτω των 20.000 ευρώ, δηλαδή κάτω των 1.666 ευρώ το μήνα.

Επομένως είναι απολύτως ρεαλιστικό, ακόμη και με τις σημερινές τρομερά δύσκολες συνθήκες που έχει δημιουργήσει η ολιγαρχία και οι ξένοι σύμμαχοί της, από αύριο κιόλας, να εξασφαλίζει ο μεγάλος όγκος των απασχολουμένων και των συνταξιούχων πολύ μεγαλύτερες απολαβές από τις σημερινές, και μάλιστα με ένα δίχτυ κοινωνικής προστασίας που θα εγγυάται ότι ακόμη κι αν μείνει κανείς άνεργος για μεγάλο διάστημα, θα συνεχίζει να παίρνει ένα επίδομα που θα του εξασφαλίζει αξιοπρεπή ζωή.

Προφανώς, το πρόβλημα δεν είναι αριθμητικό, αλλά πολιτικό. Μια τεράστια αναδιανομή εισοδήματος της τάξης που αναφέρουμε και ένα δίχτυ κοινωνικής προστασίας που θα μείωνε κατά πολύ τον τρόμο της απόλυσης και της ανεργίας δεν θα το δεχόταν η αστική τάξη παρά μόνο με το πιστόλι του λαϊκού κινήματος στον κρόταφο, καθώς θα ανατίναζε τις βάσεις της καπιταλιστικής συσσώρευσης. Άλλωστε, αν το εργατικό κίνημα ήταν τόσο δυνατό ώστε να επιβάλει μια τέτοια λύση, ασφαλώς και δεν θα σταμάταγε στη μέση του δρόμου (αλλά και η ίδια η αστική τάξη δεν θα ανεχόταν για πολύ μια τέτοια κατάσταση, η οποία θα έθετε γρήγορα επί τάπητος το πρόβλημα της εξουσίας). Επομένως, το μοντέλο που περιγράψαμε είναι καθαρά ιδεατό- ικανό όμως, πιστεύουμε, να καταδείξει την ιδεολογική αγυρτεία των απολογητών της αιώνιας λιτότητας. 

Ο Παπακωνσταντίνου έχει δίκιο σε αυτό που λέει - το πρόβλημα είναι πράγματι πολιτικό, καθώς η άρχουσα τάξη δε θα δεχόταν να της μειωθούν τα προνόμια και ο πλούτος, τουλάχιστον όχι ειρηνικά. Και όπως σωστά παρατηρεί, μια τέτοια κατάσταση όπως αυτή που περιγράφει γρήγορα θα έθετε επί τάπητος το θέμα της εξουσίας.

Αυτό που είναι παντελώς λάθος όμως είναι το τελικό του συμπέρασμα: "το μοντέλο που περιγράψαμε είναι καθαρά ιδεατό- ικανό όμως, πιστεύουμε, να καταδείξει την ιδεολογική αγυρτεία των απολογητών της αιώνιας λιτότητας".

Σόρρυ κιόλας, αλλά αυτό που περιέγραψε ΔΕΝ είναι ικανό να κάνει τέτοιο πράγμα. Και αυτό διότι ναι μεν περιγράφει την αδικία της σημερινής κατάστασης, αλλά δεν προτείνει μια ρεαλιστική πρόταση ανατροπής της (παρά μόνο "ιδεατές" και "ρομαντικές" υποθετικές καταστάσεις), ούτε λέει στο λαό την αλήθεια, ότι δηλαδή αν όντως θέλει να αλλάξει τα πράγματα, θα χρειαστεί σε μια περίοδο όπως αυτή να επαναστατήσει, προκειμένου να εφαρμόσει ένα άλλο μοντέλο οργάνωσης της κοινωνίας. Γιατί απλούστατα η άρχουσα τάξη δεν δέχεται κανένα άλλο σχέδιο πέρα από την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη "κινεζοποίηση" των εργατών.

Αν θέλουμε κάτι άλλο, τότε προκειμένου να το υλοποιήσουμε "θα πρέπει να περάσουμε πάνω από το πτώμα τους". Και αυτό έχει και μεταφορική, αλλά και κυριολεκτική σημασία.

Α, και κάτι ακόμα: Ναι μεν μπορούμε -και πρέπει- να χτυπήσουμε τα καρτέλ, τη φοροδιαφυγή, και άλλα τέτοια φαινόμενα στην Ελλάδα, και αυτό πράγματι θα βελτιώσει τα πράγματα. Αλλά αν νομίζει κανείς ότι αυτά αρκούν, και δε χρειάζεται να τα βάλει παραπάνω με την άρχουσα τάξη, κάνει λάθος. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα είναι το ζήτημα των μισθών, όπου σιγά μη δεχτούν αυξήσεις οι εργοδότες, όταν έχουν πχ την επιλογή να πάνε στη γειτονική Βουλγαρία και να βρουν εκεί εργάτες με πολύ χαμηλότερα μεροκάματα. Γι' αυτό και αν δε βγουν αυτοί από τη μέση, τότε απλούστατα δεν μπορεί να υπάρξει μια σταθερή και μακρόπνοα βελτίωση της ζωής του εργάτη.

Ο έλεγχος της παραγωγής πρέπει να περάσει στα χέρια μας, αλλιώς η παραγωγή θα συνεχίσει να κινείται με βάση των συμφέροντα των τωρινών αφεντών της, δηλαδή των καπιταλιστών. Και τα συμφέροντα τους είναι να μας ρημάξουν μέχρι αηδίας. Γι' αυτό πχ και δεν κάνουν ούτε καν ένα πρόγραμμα κρατικών επενδύσεων, όπως είχαν κάνει με το New Deal στο Μεγάλο Κραχ του 1929. Τότε το εργατικό κίνημα πίεζε παραπάνω, και όντως τους ανάγκασε να επενδύσουν με τη μορφή κρατικής επένδυσης σε έργα υποδομών (δρόμους, λιμάνια, φράγματα, κτλ), ώστε να υπάρξουν θέσεις εργασίας, και να ανακουφιστεί κάπως η κατάσταση. Όμως, ακόμα και τότε, η κρίση ποτέ δεν επιλύθηκε πλήρως, και τελικά οι καπιταλιστές έκαναν τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο μετά από μια δεκαετία κρίσης, σκοτώνοντας ένα σωρό εργάτες, και βάζοντας του άλλους, να πολεμάνε, να φτιάχνουν βόμβες στα εργοστάσια, και μετά να βγουν από την κρίση όταν κλήθηκαν να ξαναχτίσουν τα ερείπια που είχε αφήσει πίσω του ο πόλεμος.

Σόρρυ κιόλας, αλλά όσο προτιμότερο να ήταν το New Deal από τη σημερινή κατάσταση, όπου όλοι οι πόροι καταλήγουν στις τράπεζες, τελικά ούτε αυτό δεν έλυσε το πρόβλημα υπέρ των εργατών. Πόσο μάλλον η συγκεκριμένη πρόταση του Παπακωνσταντίνου, που είναι πιο πίσω (αλλά και πιο ανεφάρμοστη) από το New Deal.

Δυστυχώς, τόσο στην Ελλάδα, όσο και διεθνώς, δεν υπάρχει μια συγκροτημένη πολιτική δύναμη ικανή να οργανώσει τους εργάτες γύρω από το μοναδικό πράγμα που όντως μπορεί να τους δώσει προοπτική - δηλαδή το να καταλάβουν την εξουσία, ανατρέποντα τους δυνάστες τους. Ελάχιστοι τολμούν να μιλήσουν για την αναγκαιότητα της επανάστασης, και ακόμα λιγότεροι πραγματικά το εννοούν και μπορούν να τη φέρουν εις πέρας, πείθοντας τον κόσμο. Καλώς ή κακώς όμως, άλλος δρόμος δεν υπάρχει για να αποφύγουμε τη βαρβαρότητα και τον όλεθρο του καπιταλισμού.

***

Πριν κλείσουμε, αξίζει να δούμε και μία ακόμα πρόταση, που δεν προέρχεται από την αριστερά, αλλά την είδα και αυτή σε μερικά αριστερά *και όχι μόνο) sites και blogs, και αξίζει να σχολιαστεί.

Πρόκειται για ένα άρθρο του Πάνου Παναγιώτου, ενός χρηματιστηριακού αναλυτή, που αν και προφανώς υποστηρίζει τον καπιταλισμό, λέει κάποιες αλήθειες, στην προσπάθεια του να βοηθήσει την ντόπια άρχουσα τάξη εναντίον των ξένων πιστωτών.

Προκειμένου λοιπόν να πετύχει αυτόν του το στόχο, ο Παναγιώτου έγραψε πριν λίγο καιρό ένα άρθρο με τον εύγλωττο τίτλο "Η λύση στην κρίση χρέους: 1 ΔΡΧ = 1000 ευρώ".

Σε αυτό το άρθρο, καταρχήν θέτει το ζήτημα του ελληνικού και του αγγλικού δικαίου για τη ρύθμιση του χρέους. Το θέμα αυτό είναι πράγματι σοβαρό, και το έχουμε ξαναδεί και εμείς σε παλιότερα άρθρα που έχουμε δημοσιεύσει/αναδημοσιεύσει. Για όσους δε θυμούνται, τα παλιότερα δάνεια που είχε πάρει η Ελλάδα ρυθμίζονται από το ελληνικό δίκαιο, και άρα η Ελλάδα έχει ως κράτος τη δυνατότητα να μην τα αποπληρώσει στους δανειστές της, χωρίς αυτοί να μπορούν νομικά να κατάσχουν περιουσιακά στοιχεία του κράτους. Και μάλιστα η Ελλάδα μπορεί να ξεπληρώσει αυτά τα δάνεια σε δραχμές, μιας και αυτό ήταν το νόμισμα στο οποίο είχαν υπογραφεί αυτά τα δάνεια. Αντίθετα, τα νέα δάνεια υπογράφονται, κατόπιν πιέσεων της τρόικας και των πιστωτών, στο αγγλικό δίκαιο, που δίνει τη δυνατότητα στους πιστωτές να κατάσχουν τα "ασημικά" του κράτους αν δεν πληρωθούν, και απαγορεύει νομικά στην Ελλάδα να τα ξεπληρώσει σε άλλο νόμισμα εκτός του ευρώ.

Γι' αυτό άλλωστε και γίνεται χαμός το τελευταίο διάστημα, με τους πιστωτές να πιέζουν να μετατραπούν τα παλιά δάνεια, ώστε να ισχύει και για αυτά τα αγγλικό δίκαιο.

Ο Παναγιώτου σε σειρά άρθρων του τάσσεται αντίθετος με αυτή την κίνηση - και καλά κάνει, συμφωνούμε μαζί του.

Επίσης, ο Παναγιώτου μας λέει ότι πρέπει να φύγουμε από το ευρώ και να γυρίσουμε στη δραχμή, κίνηση που επίσης μας βρίσκει σύμφωνους, διότι με το ευρώ η Ελλάδα βρίσκεται σε μεγάλο ποσοστό υπό τον οικονομικό έλεγχο της ΕΚΤ, και άρα της Γερμανίας που την ελέγχει.

Εκεί όμως που διαφωνούμε είναι στο εξής:

Ο Παναγιώτου προτείνει όταν γυρίσουμε στη δραχμή, να την ανατιμήσει το κράτος ώστε 1 ΔΡΧ = 1000 ευρώ (προσοχή: ΟΧΙ 1 ευρώ = 1000ΔΡΧ), και μετά να πληρώσουμε τα τοκοχρεολύσια προς τους πιστωτές σε δραχμές.

Αυτό λοιπόν που θα συμβεί σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο είναι το εξής:

1) Ουσιαστικά, πρόκειται για μια έμμεση μέθοδο "κουρέματος" του χρέους. Αντί δηλαδή να γίνει ένα "επίσημο" κούρεμα κατά πχ 50%, τώρα οι τράπεζες θα πάρουν πίσω όλο το ποσό, απλά θα το πάρουν σε δραχμές, που θα αξίζουν προσωρινά παραπάνω πχ κατά 50% (ή λίγο παραπάνω/παρακάτω = ο Παναγιώτου προτείνει την αναλογία 1 ΔΡΧ = 1000 ευρώ). Έτσι, αντί πχ να χρειάζεται να πληρώσει το ελληνικό κράτος 1.000.000 δραχμές, θα πληρώσει "μόνο" 500.000 δραχμές (τα νούμερα είναι εντελώς ενδεικτικά).

2) Στη συνέχεια, όπως παραδέχεται και ο Παναγιώτου, η δραχμή νομοτελειακά θα πέσει από την αρχική (πολύ υψηλή) ισοτιμία της, που τεχνητά την έχει ορίσει το κράτος. Τελικά, θα υποτιμηθεί σε κάποιο ποσοστό, και ο εργάτης θα φτωχύνει, λόγω της υποτίμησης του νομίσματος στο οποίο πληρώνεται. Αυτό βέβαια αποτελεί και μια έμμεση μέθοδο "αύξησης της ανταγωνιστικότητας" (οι ξένοι πιστωτές προτιμούν την άμεση μέθοδο της μείωσης των μισθών/συντάξεων/κοινωνικών παροχών).

Με αυτό τον τρόπο, οι εργάτες έχουν εμμέσως "κινεζοποιηθεί", και οι πιστωτές έχουν πληρωθεί με ένα έμμεσο κούρεμα του χρέους. Δηλαδή..."μία από τα ίδια", απλά σε μια πιο "light" έκδοση σε σχέση με αυτό που προωθούν οι ξένοι πιστωτές.

Απέναντι σε αυτό, πρέπει:

1) Σε ότι αφορά το ζήτημα του χρεόυς, να προχωρήσουμε σε στάση πληρωμών (τα έχουμε πει, να μην τα ξαναλέμε).

2) Σε ότι αφορά το ζήτημα της εξόδου από το ευρώ, θα πρέπει καταρχήν να αντιπαρατεθούμε με τον μύθο ότι τάχα "αν γυρίσουμε στη δραχμή, τότε όλα θα γίνουν όπως ήταν πριν μπούμε στο ευρώ". Αυτό δεν είναι αλήθεια, διότι μέσα σε αυτά τα χρόνια, ο παραγωγικός ιστός της Ελλάδα έχει συρρικνωθεί ακόμα περισσότερο, με λουκέτα και μεταφορά επιχειρήσεων (ακόμα και κερδοφόρων) στη Βουλγαρία, Ρουμανία, κτλ. Αυτό βέβαια δεν είναι ένα φαινόμενο που οφείλεται αποκλειστικά στο σκληρό ευρώ - υπήρχε πχ και στην εποχή της δραχμής.

Αυτό δηλαδή που θα πρέπει να δούμε είναι πως υπάρχουν και άλλα οικονομικά ζητήματα εκτός από το νομισματικό, και αυτοί που "δαιμονοποιούν" το ευρώ, κατηγορώντας το για τα πάντα, ουσιαστικά αθωώνουν, ηθελημένα ή μη, τους βιομηχάνους που είναι αεριτζήδες, τα λαμόγια-πολιτικούς που "τρώνε" κονδύλια, τις λαμογιές στα μεσαία, ακόμα και στα χαμηλότερα στρώματα της κοινωνίας, αλλά -κυρίως- αθωώνουν τον ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα.

Και αυτό διότι το σύστημα αυτό λειτουργεί με βάση το ατομικό κέρδος, και έτσι ωθεί την ολιγαρχία των καπιταλιστών που ελέγχουν την παραγωγή πχ να τη μεταφέρουν στην Κίνα ή τη Βουλγαρία, να εκβιάσουν τους εδώ εργάτες να δεχτούν μισθούς πείνας αλλιώς σηκώνονται και φεύγουν, κτλ. Αυτή είναι η ρίζα του κακού, και όχι το ευρώ. ΜΑΚΑΡΙ να ήταν μόνο το ευρώ, αλλά όπως βλέπουμε, πρόβλημα έχουν και οι χώρες εκτός ευρώ, με πρώτες και καλύτερες τις ΗΠΑ.

Γι' αυτό και:

- Ναι μεν πρέπει να βγούμε από το ευρώ, ένα νόμισμα που ελέγχεται από μια ξένη ιμπεριαλιστική δύναμη (τη Γερμανία), και που λόγω της σχετικά υψηλής ισοτιμίας του για μια όχι και τόσο ανταγωνιστική χώρα όπως η Ελλάδα, οδηγεί είτε σε λουκέτα, είτε σε άγρια περικοπή μισθών και δικαιωμάτων.

- Αλλά η έξοδος αυτή πρέπει να συνδυαστεί και με μια πολιτική ανατροπή, με την εξουσία να περνά σε εμάς, να περνούν στα χέρια μας οι τράπεζες και οι βιομηχανίες, ειδικά οι πιο "νευραλγικές". Μια τέτοιου είδους κίνηση θα μπορούμε μάλιστα να βρει κι άλλους μιμητές, καθώς υπάρχουν ένα σωρό λαοί που στενάζουν κάτω από την μπότα των δικών τους αλλά και των ξένων ιμπεριαλιστών, και σίγουρα "ψάχνονται" για έναν τρόπο ανατροπής αυτής της κατάστασης. Εάν αυτό δεν επιτευχθεί, τότε μιλάμε για "μαύρες μέρες", τόσο για το λαό της Ελλάδας, όσο και διεθνώς.