Για την προδοσία του ΣΥΡΙΖΑ

Πηγή: Του Αυγουστίνου Ζενέκου – “Unfollow”

Μπορούμε να δούμε τις κατηγορίες για «προδοσία» όχι ως ηθικολογία, αλλά ως αντικειμενικές στρατηγικές αποτιμήσεις: «προδοσία» με την έννοια της καταλυτικής εκείνης κίνησης, που απολήγει στον εγκλωβισμό και στην εξουδετέρωση μιας δύναμης και που δεν μπορεί να είναι αποτελεσματική παρά μόνο αν έρθει με φίλιο περίβλημα, αν είναι «από μέσα»...

Ολα τα χρόνια της κρίσης, από εκείνη τη μέρα του διαγγέλματος στο Καστελλόριζο, υπήρξε πάντα ένας μεγάλος αριθμός πολιτών ο οποίος στεκόταν απέναντι στις εφαρμοζόμενες πολιτικές. Η αντικειμενική επίπτωση της μετάλλαξης του ΣΥΡΙΖΑ είναι ο εγκλωβισμός ενός σημαντικού μέρους αυτού του πληθυσμού σ’ ένα δίλημμα που έχει χάσει τα στοιχεία που ως σήμερα το προσδιόριζαν: είναι κάπως σαν ο ΣΥΡΙΖΑ να λειτούργησε ως δοχείο, μεταφέροντας όλους αυτούς σε μια νέα θέση -όχι με το ζόρι αλλά ανεπαισθήτως-, έτσι που τώρα να μην μπορούν παρά να τον υποστηρίξουν, διότι παραμένουν μέσα στο δοχείο, μολονότι η θέση του δεν μοιάζει πια σε τίποτε με αυτήν για την οποία αρχικά τον υποστήριξαν.

Έτσι, μπορούμε να δούμε τις κατηγορίες για «πούλημα» ή «προδοσία» εναντίον του Αλέξη Τσίπρα και του ΣΥΡΙΖΑ όχι ως ηθικολογία, ως κατηγορίες δηλαδή που αποκαλύπτουν δολιότητα, πονηριά, επιλογή μιας «κακίας» αντί μιας «αρετής», αλλά ως αντικειμενικές στρατηγικές αποτιμήσεις: «προδοσία» με την έννοια της καταλυτικής εκείνης κίνησης που απολήγει στον εγκλωβισμό και στην εξουδετέρωση μιας δύναμης και που δεν μπορεί να είναι αποτελεσματική παρά μόνο αν έρθει με φίλιο περίβλημα, αν είναι «από μέσα». Δίπλα στην ηθική απαξίωση που συνοδεύει τον «προδότη», και που συχνά επισημαίνεται πως αποπροσανατολίζει από την πολιτική συζήτηση, ακόμη περισσότερο πως συνιστά ενός είδους αντιπολιτική μομφή, υπάρχει μια αντικειμενική διάσταση που αποσιωπάται και που είναι εξόχως πολιτική: ο «προδότης» δεν εκπίπτει απλώς ηθικά, δεν διαψεύδει απλώς αρχές, αλλά κρίνει την έκβαση πολιορκιών, επιτρέπει την περικύκλωση στρατευμάτων, διευκολύνει την εξόντωση εστιών αντίστασης.

Η ηθικολογική πλευρά δεν με ενδιαφέρει ως τέτοια - αλλά σ’ αυτό θα επανέλθω. Πάντως, αν ο ΣΥΡΙΖΑ «πρόδωσε» τις αξίες της Αριστερής, τις διακηρυγμένες ιδέες του ή την ψυχή του, μου είναι αδιάφορο καθαυτό. Στο κάτω κάτω, μια άλλη «προδοσία» θα με είχε βρει απολύτως σύμφωνο: αν ο ΣΥΡΙΖΑ είχε «προδώσει» τη διακήρυξή του περί μη διακινδύνευσης της θέσης της χώρας στην ευρωζώνη και είχε οξύνει την αντιπαράθεση με την ΕΕ ως τη ρήξη, θα επικροτούσα αυτήν τη «στροφή». Το ίδιο, για να μην περιορίζουμε τη θεματική, και με τη διακηρυγμένη προεκλογική δειλία του Αλέξη Τσίπρα απέναντι στο ζήτημα της τεκνοθεσίας των ομόφυλων ζευγαριών: αν αυτήν τη διακήρυξη την είχε «προδώσει», θα έγραφα ύμνους.

Γι’ αυτό, από την άλλη, με ενδιαφέρει η «προδοσία» ως αντικειμενικότητα: ο ΣΥΡΙΖΑ δεν παρέτεινε απλώς τη μνημονιακή εξάρτηση της χώρας για τρία χρόνια, δεν «απέτυχε» απλώς να καταργήσει ή να μετριάσει τη λιτότητα, δεν έφερε απλώς «άλλο ένα μνημόνιο», έστω χειρότερο. Ο ΣΥΡΙΖΑ ομογενοποίησε τον πολιτικό χάρτη συντάσσοντας τη συντριπτική πλειοψηφία των ψηφοφόρων στη λογική του «δεν υπάρχει εναλλακτική»· απονομιμοποίησε το σύνολο των αγώνων που διεξήχθησαν ενάντια στις μνημονιακές πολιτικές ως «ουτοπικούς», ως «εκτός πραγματικότητας», εντέλει είτε ως φαντασιοκοπήματα ανθρώπων που αρνούνται να ξεπεράσουν την πολιτική τους εφηβεία, είτε ως εγωισμούς και μικροσυμφέροντα όσων πλήττονται- εξουδετέρωσε ένα αγωνιστικό φρόνημα, ένα πνεύμα αντίστασης και μια αντίληψη αλληλεγγύης που, μολονότι θολά κι ασυγκρότητα, αποτελούσαν στον δημόσιο λόγο μια ηχηρή υπόμνηση εννοιών όπως η ελευθερία και η αυτοδιάθεση, και σήμερα έχουν απ’ όλες τις πλευρές εγκαταλειφθεί· μετέτρεψε την πολιτική σύγκρουση από μάχη κοσμαντιλήψεων σε προσχηματική αντιπαράθεση μεταξύ διαχειριστών. Αυτό που έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ έχει τεράστια σημασία, που ξεπερνάει την επιβολή των συγκεκριμένων πολιτικών. Και είναι κάτι που, όπως είναι φανερό, μόνο η Αριστερά μπορούσε να κάνει - διότι μια τέτοια σαρωτική αλλαγή είναι εγγενώς εξαρτημένη από τη μεταβολή θέσης, έχει δηλαδή με δομικό τρόπο ανάγκη την προδοσία, η προδοσία είναι η ίδια η συνθήκη πιθανότητάς της.

Εδώ λοιπόν δεν χωρούν αυταπάτες. Η στόχευση της πολιτικής αρχιτεκτονικής της ΕΕ, που πρέπει να αποδομηθεί ολοκληρωτικά με διακηρυγμένο στόχο κάθε προοδευτικού στοχασμού και κάθε χειραφετητικής δράσης την τελειωτική καταστροφή της, περνάει από τη μάχη ενάντια στο ομογενοποιημένο πολιτικό σύστημα, συμπεριλαμβανομένου του ΣΥΡΙΖΑ, χωρίς διάκριση. Οι όποιες διακρίσεις, στο βαθμό που υφίστανται ακόμη, ανάμεσα στον ΣΥΡΙΖΑ και στο σύνολο του ομογενοποιημένου πολιτικού συστήματος δεν θα αποτελέσουν στο εξής παρά τον τρόπο με τον οποίο θα θέλγεται ο τεθλιμμένος ψηφοφόρος και θα του προσφέρεται η δυνατότητα απώθησης, η ευκαιρία να μην απαρνηθεί την ανάθεση που έκανε τον Ιανουάριο. Ακόμη κι όταν θα αναπαριστούν ουσιαστικά ζητούμενα, οι διακρίσεις αυτές θα λειτουργούν στην πραγματικότητα προσχηματικά, διότι η αντικειμενική επίπτωση της συντήρησής τους στον δημόσιο λόγο θα είναι η παγίωση της ομογενοποίησης. Γι’ αυτό και σ’ αυτήν τη μάχη, πρέπει να επιστρατευθεί κάθε δυνατότητα όξυνσης -κι εδώ επανέρχομαι στο θέμα της ηθικολογικής πλευράς της προδοσίας: ως εργαλείο, στο βαθμό που πλήττει την εικόνα του ΣΥΡΙΖΑ κι ενεργοποιεί ανακλαστικά απέχθειας, είναι αποτελεσματικό- κι ένας που αντιτίθεται στην ηθικολογία είναι παράδοξο ηθικολογικά να απορρίπτει την αποτελεσματικότητά της-, διότι η όξυνση είναι η μόνη πιθανότητα απελευθέρωσης του πλήθους που ο ΣΥΡΙΖΑ εγκλώβισε στην απουσία εναλλακτικής.

Τελείως απενοχοποιημένα και ενεργητικά, αποβάλλοντας τα ηθικολογικά κληροδοτήματα της «ανανεωτικής» παράδοσης, ο στόχος δεν πρέπει να είναι άλλος από την πόλωση. Όχι μόνο επειδή στην παρούσα εκλογική αναμέτρηση η πόλωση είναι ο μόνος δρόμος -και γι’ αυτό τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ όσο και η ΝΔ θα την αποφύγουν πάση θυσία, με τη σύμπραξη των πιστών, και στους δύο πλέον, ΜΜΕ, καλλιεργώντας τη δική τους ψευδοπόλωση-, ώστε η αντίσταση στις μνημονιακές πολιτικές να βρει κοινοβουλευτική έκφραση -αυτό είναι όχι μόνο έλασσον, αλλά και αφετηριακά υπονομευμένο από τους στενούς ορίζοντες της ΛΑ.Ε. Το μείζον είναι ότι από την πόλωση εξαρτάται η διατύπωση του μηνύματος -επιτέλους!- πως η διεκδίκηση της δημοκρατίας, στις σημερινές παγκόσμιες πολιτικές συνθήκες, δεν είναι υπόθεση μεταρρύθμισης αλλά τεράστιας, μακράς και βαθύτατης σύγκρουσης.

Και σε όσους το γεγονός αυτό, που η Αριστερά έχει πασχίσει να ξεχάσει στο ταξίδι της προς τη λήθη της μεταδημοκρατικής συναίνεσης, ξυπνά τη διάθεση να πουν ότι περιλαμβάνει ασύμμετρους κινδύνους και προμηνύει ανεξέλεγκτες καταστροφές, ας θυμίσουμε ότι η ολιγαρχική διακυβέρνηση πάντοτε το συμφέρον της «κοινωνίας» έχει επικαλεστεί για να υπερασπιστεί τη νομιμοποίηση της κυριαρχίας της. Το πρώτο βήμα για να υπάρξει «εναλλακτική» δεν είναι άλλο από το να πάψουμε να θέλουμε επανάσταση χωρίς επανάσταση.