“… μας φέρανε τους Γερμανούς οι προδότες”: Τα γεγονότα της 8ης Μαίου 1944

“… μας φέρανε τους Γερμανούς οι προδότες”: Τα γεγονότα της 8ης Μαίου 1944 και η εκτέλεση 37 αγωνιστών από τους Κάμπους Κεραμιών

Στην τοποθεσία «Γολγοθάς» που βρίσκεται στην παλιά κοινότητα του Γαλατά, πίσω από τις φυλακές της Αγιάς Χανίων μεταφέρθηκε στις 20 Μαΐου 2013 το «τίμιο ξύλο», δηλ. ο κορμός στον οποίο έδεναν τους πατριώτες που εκτέλεσαν τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής

Τα γεγονότα στους Κάμπους στις 8 Μάη του 1941 είχε καταγράψει και ο Νίκος Καζαντζάκης μέσω της Επιτροπής Διαπίστωσης Ωμοτήτων Κρήτης. Σε σχετικό αφιέρωμα του Δημήτρη Δαμασκηνού που έχουμε δημοσιεύσει στην εφημερίδα μας αναφέρονται τα εξής:

Όταν τον Μάη του 1941 οι Ναζί κατέλαβαν την Κρήτη, οι Κάμποι έγιναν έδρα αντίστασης και λημέρι ανταρτών. Πέραν  των λοιπών αντιστασιακών  δράσεων  στις 25 του Μάρτη του 1944 αντάρτες του ΕΛΑΣ και μέλη της οικογένειας Ποντικάκη αφοπλίζουν 50 ταγματασφαλίτες του Παπαγιαννάκη στους Κάμπους. Λίγες μέρες αργότερα, 16 Απριλίου το Πάσχα, στη γειτονιά «Γέρο Πρίνος» γίνεται μεγάλη συγκέντρωση και γιορτή, όπου συμμετέχει όλο το αντάρτικο του Νομού Χανίων μέχρι και ο Βαγγέλης Κτιστάκης από την κυβέρνηση πάνω του βουνού ή Κορυσιάδων. Τα παραπάνω τα μάθανε οι Ναζί από τους δοσίλογους και στις 7 Μαΐου το βράδυ μόλις νύχτωνε μπήκαν στο χωριό, ήταν πανηγύρι και μετά από συμπλοκή σκοτώσανε τον Βασίλη Ποντικάκη και τους υπόλοιπους τους πιάσανε, τους δέσανε και την άλλη μέρα το πρωί τους πήγανε στη Ραμνή Αποκορώνου πρώτα, στου Μπαμπαλή. Στη Ραμνή είχαν στήσει 35 από αυτούς να τους εκτελέσουν, αλλά την τελευταία στιγμή δόθηκε διαταγή να πάνε όλοι στην Αγιά για ανακρίσεις.

Λέει στο τραγούδι του ο Νικολής Ποντικάκης:

«εόρταζε όλο το χωριό με ανοιχτές τις πόρτες
μα φέρανε τους Γερμανούς οι προδότες.
Εφέρανε τους Γερμανούς και το χωριό κυκλώσαν
και τους πολλούς επιάσανε και άλλους εσκοτώσαν».

Μετά λέει ο Πέτρος Παπουτσάκης από ποίημα δικό του πάλι:

«Διαταγή εδόθηκε από το στρατηγείο
να στείλουν όλους στην Αγιά,
εκεί είναι το σφαγείο».

Ο Νίκος Καζαντζάκης με τα υπόλοιπα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής Διαπιστώσεως Ωμοτήτων Κρήτης στα Κεραμιά Χανίων το 1945

24 Καμπιανούς, 154 Ιταλούς αιχμαλώτους, τους Εβραίους των Χανίων και μία ομάδα από την Ανατολική Κρήτη τους επιβίβασαν στο «Ταναϊς» στις 8 Ιουνίου του 1944 και την άλλη μέρα τα ξημερώματα τους βύθισε αγγλικό υποβρύχιο» .
      Φωνές και κλάψες άκουσα

Φωνές και κλάψες άκουσα προς της Αγιάς τον κάμπο,
είντα ’ν’ αυτό το σύθρηνο τούτο το μοιρολόϊ;
Κλαίν’ οι μανάδες τα παιδιά και τσ’ άντρες των οι χήρες.
κι οι γι αδελφοί, τ’ αδέλφια των και τα παιδιά τον κύρη.
Βρύσες τα δάκρυα τρέχουνε και κολυμπούν στο χώμα.
Κι απού την τόση λύπηση και τον καημό τον τόσο
τα δέντρα γέρνουν τα κλαδιά, μαραίνονται τα χόρτα.
— «Ανάθεμα σας Γερμανοί, κι εκάψετε την Κρήτη».

Αναδημοσίευση από τον Αγώνα της Κρήτης, 

08-05-2016

Ακούστε ένα δείγμα από το τραγούδι: "Φωνές και κλάψες άκουσα", όπως έχει καταχωρηθεί από το Μουσικό Λαογραφικό Αρχείο της Μέλπως Μερλιέ.