Του Πέτρου Παπακωνσταντίνου - "Επίκαιρα"
«Το θέμα δεν είναι το αν, αλλά το πότε και το πώς». Αυτή ήταν η απάντηση του αξιωματούχου της Παλαιστινιακής Αρχής, Αμπντάλα Αμπντάλα, στο ερώτημα που συνόψιζε τις εντυπώσεις μου από την πρόσφατη επίσκεψη μου στη Δυτική Όχθη: κατά πόσο, δηλαδή, η διάχυτη οργή των Παλαιστίνιων για τις στερήσεις και τις ταπεινώσεις που υφίστανται, υπό το αδιάφορο βλέμμα της λεγόμενης «διεθνούς κοινότητας», απειλεί να πυροδοτήσει μια τρίτη Ιντιφάντα, ύστερα από τις μεγάλες εξεγέρσεις του 1988 και του 2000, που άλλαξαν δραματικά το τοπίο στο Μεσανατολικό.
«Τέτοια ιστορικά φαινόμενα, όπως οι δύο Ιντιφάντα, δεν προγραμματίζονται στα γραφεία καμιάς οργάνωσης», συνεχίζει ο γνώριμος συνομιλητής μας, πρεσβευτής των Παλαιστίνιων στην Αθήνα επί αρκετά χρόνια. «Ξεσπούν ύστερα από σταδιακή συσσώρευση αγανάκτησης και απελπισίας, που κάποια στιγμή έρχεται με ηφαιστειώδη τρόπο στην επιφάνεια. Φοβούμαι ότι κάτι τέτοιο ζούμε και σήμερα».
Μέσα σε μια πυριτιδαποθήκη ακόμη κι ένας μικρός σπινθήρας αρκεί για να φέρει την Αποκάλυψη. Τον περασμένο μήνα, λίγο έλειψε να συμβεί κάτι τέτοιο, όπως εκτιμούσαν στις σελίδες του διεθνούς Τύπου ορισμένες από τις πιο έγκυρες φωνές για τη Μέση Ανατολή. Το ρόλο του πυροκροτητή απειλεί να παίξει μια από τις πιο εκρηκτικές όσο και δραματικές, εκφάνσεις του Παλαιστινιακού: η τύχη των 4.764 Παλαιστίνιων πολιτικών κρατουμένων στις ισραηλινές φυλακές - αριθμός στον οποίο δεν συμπεριλαμβάνονται οι 1.100 Παλαιστίνιοι που έχουν φυλακιστεί για «παράνομη είσοδο στο Ισραήλ. Ο θάνατος δύο εξ αυτών μέσα σε δύο μήνεζ προκάλεσε κύμα βίαιων διαδηλώσεων στη Δυτική Όχθη στην παλαιστινιακή, ανατολική Ιερουσαλήμ και στη Λωρίδα της Γάζας. Πρόκειται για τον Αραφάτ Τζαραράτ, ο οποίος πέθανε σε ηλικία τριάντα ετών «από βασανιστήρια», όπως καταγγέλλουν οι Παλαιστίνιοι (κάτι που οι Ισραηλινοί αρνούνται), και για τον Μαϊσάρα Αμπού Αμαντίγια, που πέθανε στη φυλακή, ενώ έπασχε εδώ και χρόνια από καρκίνο του λάρυγγα και έκανε χημειοθεραπείες.
Κρατούμενοι και συμφιλίωση
Στο χείλος του θανάτου έφτασε και ο 34χρονος Σάμερ Ισάουι, ο οποίος έκανε απεργία πείνας επί 251 ημέρες στη διάρκεια των οποίων ελάμβανε μόνο φυσιολογικό ορό. Μαχητής της αριστερής οργάνωσης Δημοκρατικό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης, ο Ισάουι απήχθη το 2002 από τον ισραηλινό στρατό για τη συμμετοχή του στη δεύτερη Ιντιφάντα. Απελευθερώθηκε το Δεκέμβριο του 2011, όταν η ισλαμική Χαμάς δέχτηκε, ύστερα από μεσολάβηση της Αιγύπτου, να απελευθερώσει τον αιχμάλωτο πολέμου Ισραηλινό δεκανέα Γκιλάντ Σαλίτ, με αντάλλαγμα την απελευθέρωση 1.027 Παλαιστίνιων κρατουμένων. Ωστόσο, οι Ισραηλινοί τον συνέλαβαν εκ νέου, εφτά μήνες αργότερα, για παραβίαση των περιοριστικών όρων. Μπροστά στο φόβο ότι ενδεχόμενος θάνατος του Ισάουι θα προκαλούσε ανεξέλεγκτη έκρηξη, οι Ισραηλινοί δεσμεύτηκαν να τον απελευθερώσουν σύντομα και η ωρολογιακή βόμβα απενεργοποιήθηκε για την ώρα - αλλά για πόσο;
Το τεράστιο θέμα των Παλαιστίνιων κρατουμένων ήταν στο επίκεντρο της πρόσφατης δημοσιογραφικής μου αποστολής στη Ραμάλα. Αφορμή στάθηκε η συμπλήρωση έντεκα χρόνων από την απαγωγή του πλέον διάσημου εξ αυτών: του 54χρονου Μαρουάν Μπαργούτι, βουλευτή και ηγέτη της Φατάχ στη Δυτική Όχθη, κατά τη διάρκεια της δεύτερης Ιντιφάντα. Στο διεθνή Τύπο τον περιγράφουν συχνά ως τον «Παλαιστίνιο Νέλσον Μαντέλα». Στο εσωτερικό της Παλαιστίνης είναι ο πλέον δημοφιλής πολιτικός και οι πάντες θεωρούν βέβαιο ότι άνετα θα εκλεγόταν πρόεδρος αν είχε τη δυνατότητα να θέσει υποψηφιότητα.
Αν και προέρχεται από την οργάνωση του Γιάσερ Αραφάτ, ο Μπαργούτι χαίρει γενικής εκτίμησης από όλες τις παρατάξεις και θεωρείται ο μόνος που θα μπορούσε να γεφυρώσει το χάσμα ανάμεσα στη Φατάχ και τη Χαμάς, που άνοιξε με τις αιματηρές εμφύλιες συγκρούσεις του 2006. Με δική του πρωτοβουλία, πολιτικοί κρατούμενοι από όλες τις οργανώσεις συνέταξαν κοινό κείμενο για την εθνική συμφιλίωση. Ίσως αυτός είναι ο σπουδαιότερος λόγος που ωθεί τους Ισραηλινούς να παρατείνουν τη φυλάκιση του.
Με αφορμή την επέτειο των έντεκα χρόνων και με πρωτοβουλία της συζύγου του, Φάντουα, οργανώθηκε στις 27 και 28 Απριλίου στη Ραμάλα το διεθνές συνέδριο «Ελευθερία και Αξιοπρέπεια», εστιασμένο στην απελευθέρωση των Παλαιστίνιων αιχμαλώτων πολέμου. Η πέρα από κάθε προσδοκία επιτυχία του έδειξε πόσο ισχυρά συνεχίζει να ευαισθητοποιεί την προοδευτική ανθρωπότητα η παλαιστινιακή υπόθεση. Την εναρκτήρια εκδήλωση χαιρέτισαν, μέσω τηλεδιάσκεψης, ο πρώην πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Τζίμι Κάρτερ και ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας Ιμπέρ Βεντρίν.
Ήταν εκεί εκατοντάδες αντιπρόσωποι από όλο τον κόσμο, μεταξύ των οποίων η αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Ιζαμπέλ Ντιράν, και δεκάδες βουλευτές από την Ευρώπη, τη Λατινική Αμερική, τη Νότια Αφρική και άλλες χώρες. Μόνο η γαλλική αντιπροσωπεία αριθμούσε 120... πολιτικούς και ακτιβιστές! Από την Ελλάδα παρευρέθηκαν οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ και της ΔΗΜΑΡ, Δέσποινα Χαραλαμπίδου και Δημήτρης Αναγνωστάκης αντίστοιχα, όπως και ο ευρωβουλευτής του ΚΚΕ Γιώργος Τούσσας.
«Άταφος νεκρός» οι Συνθήκες
Το βασικό συμπέρασμα που αποκόμισα από το συνέδριο και τις συζητήσεις με Παλαιστίνιους αξιωματούχους όλων των παρατάξεων είναι ότι οι ειρηνευτικές Συνθήκες που υπογράφτηκαν στο Όσλο το 1993 είναι ένας «άταφος νεκρός». Η ακραία επιθετικότητα της ισραηλινής κυβέρνησης Νετανιάχου, ιδιαίτερα η διαρκής αρπαγή παλαιστινιακής γης μέσω των συνεχιζόμενων εποικισμών, δεν αφήνει άλλο περιθώριο στους Παλαιστίνιους από το να ριζοσπαστικοποιήσουν τις θέσεις τους.
Ακούσαμε, για παράδειγμα, έναν από τους πιο μετριοπαθείς πολιτικούς των Παλαιστίνιων, τον απερχόμενο πρωθυπουργό Σαλάμ Φαγιάντ, να δηλώνει ότι δεν έχει νόημα η συνέχιση των διαπραγματεύσεων με τους όρους του Ισραήλ, ότι μετά την πρόσφατη αναγνώριση από τον ΟΗΕ η Παλαιστίνη είναι «κατεχόμενο κράτος» και να τελειώνει την ομιλία του με τη ρήση του εθνικού ποιητή των Παλαιστίνιων Μαχμούντ Νταρουίς: «Δεν υπάρχει ειρήνη όσο υπάρχει κατοχή, όπως δεν υπάρχει ειρήνη ανάμεσα στο δεσμοφύλακα και το δεσμώτη!».
Από την πλευρά του, ο επί σειρά ετών υπουργός Εξωτερικών και επικεφαλής των Παλαιστίνιων διαπραγματευτών, Ναμπίλ Σάαθ, μας δήλωσε ότι «επιλέγουμε τη μη βίαιη αντίσταση, αν και θεωρούμε ότι ο ένοπλος αγώνας είναι δικαίωμα μας, όσο συνεχίζεται η κατοχή», προειδοποιώντας ότι το επόμενο βήμα, μετά την αναγνώριση από τον ΟΗΕ, θα είναι η παραπομπή Ισραηλινών αξιωματούχων στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης ως εγκληματιών πολέμου. «Δεν θα το κάνουμε για να τους τιμωρήσουμε, αλλά για να τους εξαναγκάσουμε να διαπραγματευτούν σοβαρά για τη δημιουργία ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους», συμπλήρωσε. «Όπως έλεγε ο Μωάμεθ, "ορισμένοι άνθρωποι δεν μπορούν να μπουν στον Παράδεισο, παρά μόνο αν τους σύρεις εκεί αλυσοδεμένους!"».
Για τους ίδιους τους Παλαιστίνιους, που έζησαν τα τελευταία χρόνια την άκρως τραυματική εμπειρία του εμφύλιου διχασμού, το συνέδριο ήταν πραγματικό βάλσαμο. Για πρώτη φορά μετά το 2006 συγκεντρώθηκαν στελέχη όλων των οργανώσεων -Φατάχ, Αριστερά, Ισλαμιστές-, που ήταν αποφασισμένοι να εργαστούν για έναν κοινό σκοπό. Το συμπέρασμα του Αμπού Λέιλα, ηγέτη του Δημοκρατικού Μετώπου, εξέφραζε την πεποίθηση όλων: «Οι πολιτικοί μας κρατούμενοι καταφέρνουν να καθοδηγούν την αντίσταση πίσω από τα σίδερα. Είναι οι πιο ελεύθεροι άνθρωποι της Παλαιστίνης: ελεύθεροι από την τύφλωση της φατριαστικής διαμάχης, ελεύθεροι από τη δίψα της εξουσίας και των προνομίων, ελεύθεροι από κάθε ταπεινότητα και ιδιοτέλεια!».
Δημοσίευση σχολίου