''Ο τουρισμός δεν είναι όπως η πρώιμη βιομηχανική επανάσταση όπου το μόνο που μετρούσε ήταν το πόσο παράγεις και σε τι ταχύτητα. Εδώ ο καθένας συμμετέχει στο τουριστικό προϊόν. Και αυτό πρέπει να το κάνει με καλή διάθεση, με το σωστό χαμόγελο, με τη σωστή νοοτροπία..''
Γ.Βερνίκος,κεντρικό δελτίο ειδήσεων ΑΝΤ1, 22/6/2014 (1)
Αφορμή για την παραπάνω δήλωση, δείγμα βαθιάς γνώσης της πολιτικής οικονομίας, είναι η αποκάλυψη που έκαναν το Σαββατοκύριακο τα μεγάλα αστέρια της δημοσιογραφίας του ΑΝΤ1. Εν όψει τουριστικής περιόδου, όπου οι εργαζόμενοι του κλάδου παίρνουν φωτιά, οι ξενοδόχοι της Κέρκυρας ξεκίνησαν ενορχηστρωμένη επίθεση με συμμάχους τα μεγάλα κανάλια. Ένα δήθεν κρυφό, εσωτερικό έγγραφο (2) που μοίρασε το σωματείο ξενοδοχοϋπαλλήλων Κέρκυρας στα μέλη του ήταν, κατά τους ξενοδόχους, η σταγόνα που ξεχείλησε το ποτήρι της...συνδικαλιστικής ασυδοσίας στο νησί. Στο δελτίο ειδήσεων η ''αντικειμενική'' προσέγγιση είχε ως εξής : Από τη μία οι συνδικαλιστές και ο μεσαίωνας που στήνουν οι εργατοπατέρες που κάθονται στις πλάτες των εργαζομένων. Από την άλλη, οι μόνοι δικαιούχοι για να έχουν δημόσιο λόγο και άποψη για τον τουρισμό, δηλαδή, οι έμπειροι παράγοντες του νησιού, οι ξενοδόχοι της περιοχής και οι ενώσεις τους που επιδιώκουν την κοινωνική ανάπτυξη και την καλή εξυπηρέτηση των χιλιάδων τουριστών. Το σκηνικό στήθηκε, όπως και η απόφαση του τηλεδικαστηρίου και όλα αυτά ήταν χορηγία του ΑΝΤ1!
Ανάπτυξη....για λίγους
Η περσινή τουριστική περίοδος χαρακτηρίστηκε ως χρονιά ρεκόρ για την χώρα. Τα νούμερα είναι πλέον γνωστά. Πάνω από 17εκ. τουρίστες που άφησαν πάνω από 12δις. ευρώ έσοδα, τεράστια κέρδη και φυσικά όλα αυτά άνισα κατανεμημένα, τόσο ανάμεσα στις διάφορες τουριστικές περιοχές της χώρας, όσο και ανάμεσα στις μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες και τις μικρές επιχειρήσεις αλλά και ανάμεσα στους εργοδότες και τους εργαζομένους του κλάδου. Η διαχρονική εξέλιξη κάποιων στοιχείων στον τουρισμό δημιουργεί μια εικόνα γύρω από την οποία μπορούν να προκύψουν πολλά συμπεράσματα, κυρίως για τα αποτελέσματα του στρατηγικού σχεδιασμού του υπουργείου τουρισμού και των συμφερόντων που αυτό εξυπηρετεί . Η ραγδαία αύξηση του τουρισμού all inclusive, βασισμένη στα πιο φθηνά εργατικά χέρια και στις πιο εντατικοποιημένες συνθήκες εργασίας που έχει ποτέ γνωρίσει ο κλάδος, έφερε πράγματι εντυπωσιακά αποτελέσματα...στις τσέπες μιας χούφτας μεγαλοξενοδόχων και τουριστικών γραφείων! Από το 2008, οπότε και άρχισαν να εμφανίζονται έντονα στα λαϊκά στρώματα τα πρώτα συμπτώματα της καπιταλιστικής κρίσης, μέχρι και το 2012 ο ρυθμός ανάπτυξης των ξενοδοχειακών μονάδων που ήταν ικανά να προσφέρουν πακέτα all inclusive έφθασε το 20%, ενώ οι παρεχόμενες κλίνες το 17% . Συγκεκριμένα τα ξενοδοχεία 5* αυξήθηκαν κατά 53% την ίδια περίοδο! Την ίδια στιγμή οι υπόλοιπες κατηγορίες ξενοδοχείων παρουσίασαν θετική μεταβολή μόλις κατά 0,1%, με τις προσφερόμενες κλίνες να αυξάνονται κατά 2,3% ! Ενδεικτικά να αναφέρουμε πως στην Κρήτη, που βρίσκεται στην πρώτη πεντάδα των τοπ τουριστικών προορισμών, τα all inclusive ξενοδοχεία παρουσίασαν αύξηση της τάξης του 15% την περίοδο 2008 – 2012, ενώ τα υπόλοιπα ξενοδοχεία μειώθηκαν κατά 2,8%, δηλαδή οδηγήθηκαν στο κλείσιμο (3).
Από την πλευρά του κόσμου της εργασίας τα στοιχεία δεν είναι το ίδιο θετικά όσο είναι για τους ιδιοκτήτες των μεγάλων ξενοδοχειακών μονάδων. Την περίοδο 2008 – 2013, την ίδια, δηλαδή, περίοδο που το μεγάλο τουριστικό κεφάλαιο έκανε επενδύσεις στον ''εύκολο'' τουρισμό, χάθηκαν 3 στις 10 θέσεις εργασίας που σχετίζονται με τον τουρισμό, δηλαδή πάνω από 200.000 άτομα έχασαν τη δουλειά τους, με τις 46.000 θέσεις από αυτές να αφορούν άμεσα τις τουριστικές υπηρεσίες (ξενοδοχεία, επισιτισμός).
Λίγο πριν την υποδοχή της τουριστικής περιόδου ρεκόρ του 2013, το συνδικαλιστικό όργανο των ξενοδόχων (ΠΟΞ) και ο σύνδεσμος τουριστικών επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) φρόντισαν και για κάτι ακόμα, ίσως το σημαντικότερο προκειμένου να αξιοποιηθούν τα κεφάλαιά τους στο έπακρο...Κατάφεραν, χωρίς κανένα εμπόδιο από την υποταγμένη συνδικαλιστική εκπροσώπηση των εργαζομένων του κλάδου (την υποταγμένη Ομοσπονδία της ΠΑΣΚΕ και ΔΑΚΕ) να εξασφαλίσουν μειωμένους μισθούς κατά 15%! Ταυτόχρονα οι κρατικές μηχανές συνέβαλλαν την κατάλληλη περίοδο στο ζήτημα της φθηνής εργασίας. Της εξευτελιστικά φθηνής εργασίας. Ο ΣΕΤΕ υποδέχθηκε με ενθουσιασμό τα προγράμματα Voucher που θεσπίστηκαν, δηλαδή την κρατική χρηματοδότηση θέσεων εργασίας που θα καλύπτονταν από ανειδίκευτους εργάτες των 400 ευρώ. Πανηγύρισε τις 50.000 αιτήσεις, τις οποίες δικαιολόγησε ως δείγμα ενδιαφέροντος για τον τουρισμό από τους χιλιάδες νέους άνεργους! Γεγονός που μαζί με τις συμβάσεις πρακτικής άσκησης των 360 ευρώ, από τις τουριστικές σχολές, θα αποτελούν και το 2014 το 20% των συνολικών θέσεων εργασίας στον τουρισμό!
Ο δεκάλογος που ενόχλησε τους ξενοδόχους της Κέρκυρας
Κάθε λόγο είχαν να ενοχληθούν οι μεγαλοπαράγοντες του τουρισμού στην Κέρκυρα από την επαγρύπνηση στην οποία καλεί τα μέλη του το σωματείο των ξενοδοχοϋπαλλήλων εν όψει τουριστικής περιόδου! Πέρσι, στο νησί καταγράφηκαν φαινόμενα εργοδοτικής αυθαιρεσίας και αναισθησίας τα οποία όμως ουδέποτε απασχόλησαν την ένωση ξενοδόχων Κέρκυρας. Από λιποθυμίες, ατυχήματα και ξυλοδαρμούς μέχρι την καταπάτηση των όρων της κλαδικής σύμβασης των ξενοδοχοϋπαλλήλων, γεγονότα που καταγγέλει και φέτος το σωματείο(4). Οι οδηγίες που εξέδωσε ο σύνδεσμος ήταν μια πρώτη, αυτονόητη κίνηση κάθε εργατικού σωματείου προκειμένου να προστατέψει και να προειδοποιήσει τα μέλη του. Όμως, είναι λογικό, όταν έχεις λερωμένη τη φωλιά σου να αντιδράς τόσο χυδαία και μόνο όταν βλέπεις διατυπωμένες τις εξής φράσεις, όπως αυτές είναι καταγεγραμμένες στο φύλλο οδηγιών. Και πόσο μάλλον, όταν το συγκεκριμένο σωματείο στην Κέρκυρα έχει αποδείξει πως όλα αυτά δεν μένουν μόνο σε χαρτιά που διακινούνται αλλά γίνονται πράξη και κινηματική δράση.
''Ενίσχυσε τις σχέσεις συνεργασίας και αλληλεγγύης με τους συναδέλφους σου. Δεν έχεις μαζί τους να χωρίσεις τίποτα.''
ή για να αντιπαρατεθούμε στα μαθήματα πολιτικής οικονομίας του Βερνίκου :
''Ρίχνουμε τους ρυθμούς δουλειάς....Ολοκλήρωσε την εργασία σου με ανθρώπινους ρυθμούς μέχρι εκεί που μπορείς και ούτε λεπτό πέρα του ωραρίου σου.''
Μια παρότρυνση αυτονόητη όταν και ο Βερνίκος γνωρίζει πως η διπλάσια τουριστική κίνηση με το μισό προσωπικό μάλλον παραπέμπει στην ''πρώιμη βιομηχανική επανάσταση όπου το μόνο που μετρούσε ήταν το πόσο παράγεις και σε τι ταχύτητα.''
Ο δεκάλογος του σωματείου αφορά συνολικά τον κλάδο και δεν πρέπει να εκπλήσσει κανέναν εργαζόμενο. Η ανάγκη για προστασία των εργαζομένων, για την επαγρύπνησή τους και την κινηματική δράση επεκτείνεται και πέρα από την Κέρκυρα. Για παράδειγμα, όπως καταγγέλει με στοιχεία το εργατικό κέντρο της Ζακύνθου, μόλις το 10% των συνολικά 6000 εργαζομένων στα ξενοδοχεία και τα επισιτιστικά του νησιού δουλεύουν με τους όρους της κλαδικής σύμβασης. Οι υπόλοιποι; Ατομικές συμβάσεις, υπερωρίες και απλήρωτες ώρες εργασίας και μπόλικη μαθητεία...
«What happens in Kavos»
Ο ΣΕΤΕ και οι ενώσεις ξενοδόχων προσφέρουν μαζικά το τουριστικό προϊόν που λέγεται μαρασμός των τοπικών κοινωνιών ή all inclusive και το τουριστικό προϊόν που λέγεται Φαληράκι, Λαγανάς, Κάβος και Μάλια. Σε αυτό το προϊόν, κάτω από τις πιο άθλιες συνθήκες, οι έμπειροι του τουρισμού σαν τον Βερνίκο απαιτούν το σωστό χαμόγελο, την σωστή νοοτροπία και την καλή διάθεση. Εν μέρει έχουν δίκιο. Είναι άσχημο την στιγμή που σε παίρνουν οι κάμερες της σειράς «What happens in Kavos» (5), του βρετανικού τηλεοπτικού δικτύου Channel4, να βγαίνεις κατσούφης και να υπάρχει κίνδυνος να προβληθεί με άσχημο τρόπο η πατρίδα σου...
Αναγκαιότητα η αντιμετώπιση της εργοδοτικής ασυδοσίας
Όπως σωστά αναφέρεται από τον σύνδεσμο των εργαζομένων : ήρθε η ώρα της αντεπίθεσης. Γι'αυτό όσα περισσότερα ''χαμόγελα'' ζητάνε οι μεγαλοξενοδόχοι, τόση περισσότερη δουλειά απαιτούν να αναλάβεις. Όση περισσότερη σωστή νοοτροπία απαιτούν, τόσα περισσότερα ρεπό θα σου κλέψουν. Όση περισσότερη καλή διάθεση σε αναγκάζουν να επιδεικνύεις, τόσο περισσότερο θα καταπατούν τις συμβάσεις του κλάδου.
Επομένως, η μόνη λύση για να μην βγει και η φετινή τουριστική περίοδος εις βάρος των εργαζομένων του κλάδου είναι η ανυπακοή, η οργάνωση στα εργατικά σωματεία και η κινηματική αντεπίθεση! Ο κλάδος δεν μπορεί άλλο να καθορίζεται από μια χούφτα επιχειρηματιών, εφοπλιστών και βιομήχανων, που έχουν σαν δευτερεύουσα οικονομική δραστηριότητα το εύκολο κέρδος εις βάρος χιλιάδων ξενοδοχοϋπάλληλων.
Θ.Κ.
Μέλος του Συνδικάτου Επισιτισμού-Τουρισμού-Ξενοδοχείων Αττικής
1. http://www.antenna.gr/news/Society/article/352716/syndikalistikos-mesaionas-stin-kerkyra-en-meso-toyristikis-periodoy
2. Στο παραπάνω link παρουσιάζεται και το επίμαχο κείμενο με τον δεκάλογο.
3. Στοιχεία από τα στατιστικά δεδομένα του ΣΕΤΕ. http://sete.gr/GR/TOYRISMOS/Statistika/Katigories%20Statistikon/index.php?parentID=36
4. Το δελτίο τύπου του σωματείου ξενοδοχοϋπαλλήλων Κέρκυρας
http://info-war.gr/2014/06/%CE%BF%CE%B9-%CE%BE%CE%B5%CE%BD%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CF%87%CE%BF%CF%8B%CF%80%CE%AC%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BB%CE%BF%CE%B9-%CE%BA%CE%AD%CF%81%CE%BA%CF%85%CF%81%CE%B1%CF%82-%CE%B1%CF%80%CE%B1%CE%BD%CF%84
5. http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=334777 Η σειρά που προβλήθηκε το 2013 στο αγγλικό κανάλι Channel4.
Δημοσίευση σχολίου