Κορνήλιος Καστοριάδης
Και ο παρόντας τύπος κοινωνίας έχει σαν πρώτη αξία το χρήμα, και σα νούμερο ένα αρετή την εργατικότητα.
Γι’ αυτό έχει σαν απαραίτητα συστατικά τον ανταγωνισμό και την υποταγή, που σε αφθονία καλλιεργεί το σχολείο.
Τα παιδιά καταναγκάζονται σε 6ωρη καθημερινή παραμονή σε ένα χώρο που δεν επιθυμούν να βρίσκονται, υποχρεωμένα παράλληλα να σέβονται ένα πλαίσιο κανόνων και συμπεριφορών που δεν έχουν ρωτηθεί αν αποδέχονται.
Ακριβώς όπως θα υποχρεωθούν να κάνουν και ως ενήλικες στο χώρο εργασίας τους.
Χάνουν την παιδική τους ηλικία, γιατί θα χάσουν και την ενήλικη ζωή τους.
Σε μια ξεκάθαρα τιμωρητική διαδικασία, που μόλις πριν λίγα χρόνια έβγαλε και τη φυσική βία από τις μεθόδους της.
«Αυτό δε σημαίνει. πάντως, ότι το σώμα γλυτώνει πλέον το καψόνι, την ταπείνωση, την περιφρόνηση», παρατηρεί ο Ραούλ Βανεγκέμ στο ‘Τέλος της εξάρτησης’. Και συνεχίζει λίγο παρακάτω : «Το μάτι έχει χρέος να μένει καρφωμένο στις κινήσεις του δασκάλου. Το στόμα, δε θ’ ανοίξει παρά στην πρόσκληση του μέντορα και θα πρέπει να προσέχει τι θα τολμήσει να προφέρει! Η λάθος απάντηση, η απρεπής φρασεολογία προκαλούν τα αλλεπάλληλα χτυπήματα του ραβδιού, την επίπληξη, την κοροϊδία, τον εξευτελισμό. Η σωστή ή η δουλοπρεπής ομιλία αποσπά τον έπαινο, που θα συνυπολογιστεί στον ισολογισμό της προαγωγής στο τέλος του χρόνου»
Ο Φουκώ στο εξαιρετικό βιβλίο του ‘Επιτήρηση και τιμωρία. Η γέννηση της φυλακής’, αναλύοντας την εξέλιξη των συστημάτων δικαιοσύνης και σωφρονισμού από το μεσαίωνα μέχρι τις μέρες μας, αναδεικνύει μεταξύ άλλων πως σχολείο και φυλακή γεννήθηκαν και εξελίχθηκαν χέρι – χέρι.
Το διαχρονικό και δίκαιο αίτημα της αριστεράς και των κινημάτων για δημόσια και δωρεάν παιδεία, δεν πρέπει να μας κάνει να ξεχνάμε ότι η παιδεία δεν είναι μόνο δημόσια και δωρεάν.
Είναι και υποχρεωτική.
Και οσο και αν κανείς σέβεται και κατανοεί τους υπέρμαχους της υποχρεωτικής εκπαίδευσης, είναι χαρακτηριστικό πως όταν αυτοί ξεμένουν από αμιγώς εκπαιδευτικά επιχειρήματα, καταφεύγουν στην αναντίρρητη ανάγκη κοινωνικοποίησης του ατόμου που αδιαμφισβήτητα επιτυγχάνεται στο σχολικό περιβάλλον.
Είναι όμως σαφές πως η κοινωνικοποίηση, μπορεί να συνδεθεί με πιο ευχάριστες διαδικασίες όπως το παιχνίδι, οι εξορμήσεις στη φύση, κοινά οργανωμένα εγχειρήματα και δράσεις, και μια ατελείωτη λίστα ευχάριστων, δημιουργικών ομαδικών(ή μη) δραστηριοτήτων. Που σαφώς δε θα είναι υποχρεωτικές, καθημερινές, μονότονες και επαναλαμβανόμενες, ενώ θα συναποφασίζονται και συνδιαμορφώνονται από τους συμμετέχοντες, που θα έχουν πλήρη ελευθερία δράσης πάνω στους υπάρχοντες πόρους και τεχνικές υποδομές. Χωρίς 30 άτομα να ακούν μια αυθεντία να αγορεύει από έδρας, να τα φορτώνει με επιπρόσθετη εργασία για το σπίτι και να τα αξιολογεί με βαθμούς. Χωρίς κανένα ανώτερο και κανένα κατώτερο.
Και τότε ίσως κανένας να μην ένιωθε τόσο αδύναμος στην ενήλικη ζωή του. Θα είχε πίστη στον εαυτό του, και δε θα ένιωθε δέος για τους σπουδαίους ηγέτες και τις ξεχωριστές ικανότητες τους. Δε θα χρειαζόταν να του πουν ότι ο νόμος πρέπει να προέρχεται από θεο, το βασιλιά, τον πρωθυπουργό προκειμένου να τον υπακούσει. Και γιατί όχι, θα αμφισβητούσε το μονοπώλιο της ικανότητας του εργοδότη τους να διευθύνει την επιχείρηση ή το εργοστάσιο, και θα αναλάμβανε να το οργανώσει συλλογικά με τους συναδέλφους του πεπεισμένος ότι θα πετύχουν τα ίδια ή και καλύτερα αποτελέσματα.
Όπως σωστά συμπεραίνει ο Βανεγκέμ : «Για να τσακίσουμε την καταπίεση, την μιζέρια, την εκμετάλλευση, δεν αρκεί πλέον μια ανατροπή δηλητηριασμένη από τις νεκρές αξίες που αντιμάχεται. Ήρθε η ωρα να στοιχηματίσουμε στο ασυγκράτητο πάθος του ζώντος, της αγάπης, της γνώσης, της περιπέτειας που, κάθε στιγμή, ανανεώνει όποιον έχει αποφασίσει να δημιουργηθεί σύμφωνα με τη ‘’γραμμή της καρδιάς’’ του»
Π. (αναγνώστης του blog)
Δημοσίευση σχολίου