Η "κάλπικη" Δημοκρατία..

«Δημοκρατία:
 Kαμία διέξοδος.
 Βγήκαν οι μεγάλες ψωλές.
 Θα γαμήσουν ό,τι βρουν μπροστά τους.
 Φυλάξτε τα νώτα σας.»
 - Χάρολντ Πίντερ (Φεβρουάριος 2003)

Αναδημοσίευση από wwwpraxisred.blogspot.com:

...στις κοινωνίες που χωρίζονται σε τάξεις, η πολιτική εξουσία είναι η εξουσία της κυρίαρχης τάξης, εξουσία με την οποία διασφαλίζει την κυριαρχία και την ηγεμονία της πάνω στις υπόλοιπες.

Η επιστροφή σε αυτή τη θέση του Μαρξ, του Λένιν και των άλλων Μαρξιστών που την υποστήριξαν, είναι σήμερα περισσότερο από αναγκαία γιατί τονίζει τον ταξικό χαρακτήρα της πολιτικής εξουσίας και δεν την αντιλαμβάνεται σαν μια «μορφή διακυβέρνησης». Έχει επίσης κατά τη γνώμη μας, πολύ περισσότερη σχέση με την πραγματικότητα σαν μέθοδος και πλαίσιο ανάλυσης (ακόμα και με τα κριτήρια της κατεστημένης «επιστήμης») από αντιλήψεις που βλέπουν το ζήτημα της πολιτικής εξουσίας κυρίως σαν ζήτημα διαπάλης δημοκρατίας/δικτατορίας, αστικής δημοκρατίας/άμεσης δημοκρατίας κλπ. Αντιλήψεις, που παρά τα διάφορα ονόματα και νεολογισμούς που κάθε φορά παίρνουν, έχουν τις ρίζες τους σε προ-μαρξιστικά ρεύματα στην πολιτική φιλοσοφία και θεωρία. Με βάση την παραπάνω τοποθέτηση, η εξουσία στον Καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής είναι εξουσία μιας μειοψηφίας που κατέχει τα μέσα παραγωγής και προσδιορίζει τις κυρίαρχες κοινωνικές ιδέες και στρατηγικές.

Η σημασία που έχει το ένα η το άλλο καθεστώς της πολιτικής εξουσίας της αστικής τάξης βρίσκεται, μεταξύ άλλων, στο ότι περιγράφει και διαμορφώνει το πλαίσιο μέσα στο οποίο διεξάγονται οι ταξικοί αγώνες και άρα δρα η μπορεί να δράσει και το εργατικό κίνημα.

Η αστική δημοκρατία θεωρείται σήμερα το επικρατέστερο «μοντέλο» πολιτικού καθεστώτος στις ανεπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες λόγω της αντοχής του στο χρόνο και την ικανότητα του να εξουδετερώνει τις εναλλακτικές επιλογές μέσα από τη «νομιμοποίηση» των δημοκρατικών δικαιωμάτων. Αυτό έχει οδηγήσει πολλούς να περιγράφουν αυτό το μοντέλο με έναν καθαρά μεταφυσικό τρόπο: αναλλοίωτο, χωρίς επιδράσεις από την ταξική πάλη και αποσπασμένο από την οικονομία. Ταυτόχρονα αυτή η "δημοκρατία" αντιπαραβάλλεται πάντα με έναν Βεμπεριανό «ιδεότυπο» της στρατιωτικής δικτατορίας (που στην Ελλάδα παραπέμπει στην επταετία των συνταγματαρχών) με αποτέλεσμα τελικά να καταλήγουμε σε μια απολογητική θεωρία όχι μόνο γενικά της αστικής δημοκρατίας αλλά και του υπάρχοντος καθεστώτος ως το «μη χείρον βέλτιστο»: Όσο δεν κυκλοφορούν τάνκς στην Πατησίων, όσο δεν έχουμε συνταγματάρχη Πρόεδρο της Δημοκρατίας,  όσο δεν απαγορεύεται νομικά η συνδικαλιστική δράση, όσο δεν έχουν ανασταλεί επίσημα άρθρα του Συντάγματος τουλάχιστον έχουμε «δημοκρατία» όπως πριν.

Αυτή όμως η απολογητική θεωρία της αστικής δημοκρατίας αποκρύπτει ότι στις διάφορες ιστορικές περιόδους όλα τα παραπάνω αυταρχικά μέτρα εφαρμόστηκαν πρώτα από «δημοκρατικά καθεστώτα» τα οποία προετοίμασαν και νομιμοποίησαν το έδαφος για πιο αυταρχικές λύσεις και στα οποία ίσχυαν, τυπικά, οι εκλογές και οι συνταγματικές ελευθερίες.

Το ιδιώνυμο και τα ξερονήσια δεν ήταν εφεύρεση ούτε του Μεταξά ούτε του Παπαδόπουλου αλλά του «φιλελεύθερου» Βενιζέλου, τον οποίο σήμερα νοσταλγούν οι αστοί θεωρητικοί ως ηγέτη απέναντι στο υπάρχον πολιτικό προσωπικό. Η χρήση του στρατού στην πολιτική στην Ελλάδα έγινε πάντα με τη συνεργασία και έκκληση κοινοβουλευτικών και «δημοκρατικών» κομμάτων. Ο «Γέρος της Δημοκρατίας», το έργο του οποίου πρόβαλλε στις συνεδριάσεις της βουλής αυτήν την εβδομάδα ο πρώην πρόεδρος της βουλής Α.Κακλαμάνης και ο εγγονός του, ο σημερινός Πρωθυπουργός, ηγήθηκε της λειτουργίας του κοινοβουλίου (ως διορισμένος απο τους ιμπεριαλιστές "πρωθυπουργός" των Δεκεμβριανών του 44 και μετά ως υπουργός και βουλευτής) στη μετακατοχική περίοδο όπου οι συνεδριάσεις γίνονταν κανονικά την ώρα που αλώνιζαν οι παρακρατικές συμμορίες και εκτελούνταν οι πολιτικοί αντίπαλοι. Όσο για την «μετεμφυλιακή δημοκρατική περίοδο ενός άλλου μεγάλου ηγέτη που νοσταλγούν σήμερα οι αστοί, του Κ.Καραμανλή, θα αρκούσε και μόνο η αναφορά στην υπόθεση Λαμπράκη.

Καθώς οι αστοί και οι ενσωματωμένοι στο σύστημα αριστεροί θεωρητικοί αντιλαμβάνονται αυτές τις αντιφάσεις της «κοινοβουλευτικής δημοκρατίας», που δεν γίνεται να σβήσουν εύκολα από την συλλογική μνήμη ούτε να αναιρεθούν με «επιστημονικά» επιχειρήματα, καταλήγουν στην θεωρία της «εκτροπής». Το ιδανικό μοντέλο «δημοκρατίας» στην Ελλάδα «υπολειτουργούσε» και μονίμως «εκτρέπονταν» (όπως και σήμερα). Έξωτερικοί ως προς το σύστημα παράγοντες (συνήθως οι κομμουνιστές αλλά και αργότερα τα "ξένα κέντρα") «αλλοίωσαν» την «δημοκρατία». Αμέτρητες είναι οι δημοσιογραφικές και θεωρητικές συμβολές σε αυτό το ρεύμα της «ανάπηρης δημοκρατίας». Τελικά όμως η πτώση της δικτατορίας και η «μεταπολίτευση» κατέστησαν δυνατή την απρόσκοπτη λειτουργία των κοινοβουλευτικών θεσμών.
...
Το ξέσπασμα της Ελληνικής κρίσης οδήγησε (όπως και σε όλη την Ευρώπη) στην «εξέγερση» της αστικής τάξης, δηλαδή στην διαδικασία «εσωτερικής υποτίμησης» και συντριβής των κατώτερων τάξεων σαν απόπειρα λύσης των εγγενών προβλημάτων του καπιταλιστικού μοντέλου ανάπτυξης. Η κοινωνικό-οικονομική βάση του προηγούμενου «κοινωνικού συμβολαίου» δεν υπάρχει πια και τα τελευταία της υπολείμματα καταρρέουν με γρήγορους ρυθμούς. Είναι φανερό λοιπό ότι το καθεστώς πολιτικής εξουσίας δεν αντιστοιχεί πια στις συνθήκες που το δημιούργησαν και του έδιναν την νομιμοποίηση να αναπαράγει την αστική κυριαρχία. Όλη αυτή η εικόνα που παρουσιάζει σήμερα το αστικό πολιτικό προσωπικό και οι μέχρι πρότινος «ιεροί» θεσμοί του δεν είναι παρά έκφραση αυτής της αναντιστοιχίας. Και καθώς η κρίση δεν αφήνει περιθώρια για μια στρατηγική ανασυγκρότηση πάνω σε νέες κοινωνικές συμμαχίες «μεταπολιτευτικού τύπου» οδηγούμαστε σε αναβάθμιση του ρόλου της βίας με κοινοβουλευτική πρόσοψη.
Ο Πέρυ Άντερσον το διατύπωνε καθαρά σε ένα προφητικό απόσπασμα της κριτικής του στον Γκράμσι:

«…. Ένα νομισματικό σύστημα στον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής αποτελείται από δύο διαφορετικά μέσα ανταλλαγής: χαρτί και χρυσό…..μόνο το χαρτί και όχι ο χρυσός, εμφανίζεται στην κυκλοφορία, και όμως το χαρτί σε τελευταία ανάλυση καθορίζεται από τον χρυσό, χωρίς τον οποίο θα έπαυε να αποτελεί νόμισμα. Συνθήκες κρίσης, εξ άλλου, θα αποτελέσουν αναγκαστικά το έναυσμα μιας απότομης μεταστροφής όλου του συστήματος προς το μέταλλο που πάντα βρίσκεται αόρατα από πίσω του: μια πιστωτική κατάρρευση σίγουρα προκαλεί μια απότομη στροφή προς τον χρυσό…..στο πολιτικό σύστημα, επικρατεί μια παρόμοια δομική σχέση (μη-προσθετική και μη μεταθετική), μεταξύ ιδεολογίας και καταστολής, συναίνεσης και καταναγκασμού….οι ίδιες οι κανονικές συνθήκες ιδεολογικής υποταγής των μαζών-η καθημερινή ρουτίνα μιας κοινοβουλευτικής δημοκρατίας-συγκροτούνται από μια σιωπηρή, απούσα δύναμη που τις κάνει γενικά αποδεκτές: το μονοπώλιο νόμιμης βίας του κράτους. Χωρίς αυτό, το σύστημα πολιτιστικού ελέγχου θα γινόταν αμέσως εύθραυστο……..……η καπιταλιστική εξουσία μπορεί να θεωρηθεί σαν σύστημα με ένα «κινητό» κέντρο: σε οποιαδήποτε κρίση, έχουμε μια αντικειμενική μετακίνηση, και το κεφάλαιο ανασυντάσσεται από τους αντιπροσωπευτικούς στους κατασταλτικούς μηχανισμούς του……».

Σήμερα στην Ελλάδα βρισκόμαστε σε μια τέτοια περίπτωση. Δεν πρόκειται λοιπόν για κάποια «εκτροπή» όπως υποστηρίζουν οι απολογητές της καπιταλιστικής δημοκρατίας αλλά για την διαμόρφωση ενός νέου «καθεστώτος έκτακτης ανάγκης» ώστε να διασφαλιστεί η αναπαραγωγή του συστήματος την επόμενη-τουλάχιστον-δεκαετία (όπως προβλέπεται για την «έξοδο από την κρίση») σε συνθήκες περιορισμένης –η και ανύπαρκτης-δυνατότητας οικοδόμησης συμμαχιών με τα μικροαστικά στρώματα.

Αυτή η διαδικασία δεν έρχεται, έχει ήδη ξεκινήσει.

Το μνημονιακό κοινοβούλιο-σφραγίδα που δεν επικύρωσε ούτε καν τυπικά την προηγούμενη δανειακή σύμβαση, που στην πράξη όχι απλά ανέστειλε αλλά κατήργησε ακόμα και θεμελιακές αστικές συνταγματικές διατάξεις (διατηρώνοντας ώς συνήθως το τυπικό "γράμμα του νόμου"), αποτελεί βασικά χώρο παροχής αριθμητικών πλειοψηφιών που συμπληρώνουν και νομιμοποιούν τις ήδη ανακοινωμένες σε διεθνές επίπεδο αποφάσεις. Καθώς βέβαια τα αστικά κόμματα έχουν υφαρπάξει την ψήφο του λαού στις προηγούμενες εκλογές με τελείως διαφορετική ατζέντα πολιτικών προτάσεων, το υπάρχον κοινοβούλιο προχώρησε αναγκαστικά με την τωρινή κοινοβουλευτική πλειοψηφία, την βοήθεια της Νέας Δημοκρατίας και του ΛΑΟΣ σε άρθρα και νομοσχέδια (που συνέχεια, ιδίως η ΝΔ υπενθυμίζει), ακόμα και την…..κατασκευή κομμάτων μέσα στο κοινοβούλιο, χωρίς εκλογές (ΔΗ.ΑΡ, ΔΗ.ΣΥ).

Καθώς τα καύσιμα αυτής της επιλογής τελείωσαν αναζητούνται οι επόμενες λύσεις. Η συμφωνία ΕΕ-ΠΑΣΟΚ-ΝΔ στη δανειακή σύμβαση πριν γίνει οποιαδήποτε εκλογική διαδικασία μετατρέπει τις εκλογές σε παρωδία. Παράλληλα προετοιμάζονται και δοκιμάζονται ήδη διάφορες πιθανές «λύσεις» που περιγράψαμε και στο προηγούμενο κείμενο μας "ξημερώνει και άλλη νύχτα για το εργατικό κίνημα".. Εδώ δεν χρειάζεται να κάνουμε αναφορά στους κατασταλτικούς μηχανισμούς και την πλήρη αναβάθμιση τους τα τελευταία χρόνια ενάντια στις λαϊκές κινητοποιήσεις.

Το επιχείρημα ότι πολλά από τα παραπάνω αποτελούν πλευρές της υπάρχουσας αστικής νομοθεσίας και συνταγματικής τάξης και δεν αλλάζουν το χαρακτήρα του καθεστώτος είναι, κατά την γνώμη μας, νομικίστικο και αντιλαμβάνεται το «δίκαιο» (και άρα την ερμηνεία και την χρήση του) ανεξάρτητο από ταξικά συμφέροντα και την σημερινή πολιτική συγκυρία.
...
Η χούντα της εποχής μας μπορεί λοιπόν να μην φοράει στολή και να μην έχει «Ελληνοχριστιανική» ρητορική. Θα έχει ενδεχομένως και «κοινοβούλιο» και «δημοψηφίσματα» και «εκλογές» (εξάλλου και προηγούμενες χούντες στην Ελληνική ιστορία είχαν). Ελπίζουμε τουλάχιστον να μην έχει και μια επιχορηγούμενη αριστερά που θα ορκίζεται από το βήμα της βουλής την πίστη και την υποταγή στους εγχώριους και ευρωπαϊκούς θεσμούς μιας ταξικής δικτατορίας, στο όνομα πάντα των λαϊκών αγώνων και  κινημάτων, η θα ψάχνει «νέες» σημαίες στο«εθνοσωτήριο» παρελθόν.