«Η σύγχρονη Ουκρανία είναι κατασκεύασμα της Ρωσίας, των Μπολσεβίκων και των Κομμουνιστών. Αυτή η διαδικασία ξεκίνησε πρακτικά μετά την επανάσταση του 1917, και ο Λένιν και οι συνεργάτες του το έκαναν με έναν τρόπο που ήταν εξαιρετικά σκληρός για τη Ρωσία, χωρίζοντας αυτό που πρακτικά ήταν ρωσική γη», 22/2/2022.
«Οι Ρώσοι και οι Ουκρανοί είναι ένας λαός», 3/3/2022.
«Η Ουκρανία ίσως πάψει να είναι κράτος», 5/3/2022
«Η στρατιωτική επιχείρηση στην Ουκρανία θα σταματήσει μόνο αν οι Ουκρανοί σταματήσουν να πολεμούν και μόνο αν οι απαιτήσεις της Μόσχας ικανοποιηθούν», 6/3/2022 (σε συνομιλία με τον Ερντογάν).
Ο λόγος για τον οποίο η πολεμική εκστρατεία του Πούτιν είναι προορισμένη να ηττηθεί είναι γιατί αμφισβητώντας την ύπαρξη του ουκρανικού έθνους, το τσιμεντώνει και το ισχυροποιεί.
Αυτός ο αδυσώπητος ρεαλισμός βρίσκεται στη βάση της σκέψης του Λένιν, στην οποία καθόλου περίεργα ο Πούτιν χρειάστηκε να επιτεθεί στο ξεκίνημα του πολέμου. Αντί για ξερούς ορισμούς με κουτάκια και μπουλετάκια που στο τέλος αποδεικνύουν ή όχι την ύπαρξη ενός έθνους, ο Λένιν αντιλαμβανόταν την εθνογένεση ως ιστορική - και γι’ αυτό πολιτική - διαδικασία. Και για να την υπερβεί, όχι ως μεγαλορώσος εθνικιστής αλλά ως διεθνιστής, γνώριζε ότι το πρώτο που έπρεπε να κάνει ήταν να την αναγνωρίσει και να εξοπλίσει το εργατικό κίνημα του “κυρίαρχου έθνους” με μια πολιτική αδυσώπητης σύγκρουσης με τον “δικό του” εθνικισμό, που έφτανε μέχρι και στην αναγνώριση του δικαιώματος του υποτελούς έθνους στον αποχωρισμό.
Ο Πούτιν βαδίζει σε έναν περπατημένο δρόμο κάθε κυρίαρχου εθνικισμού που αρνείται την ύπαρξη εθνογένεσης για τον υποτελή γείτονά του. Το κάνει το Ισραήλ με τους Παλαιστίνιους (“είστε Άραβες, πάτε σε ένα από τα υπάρχοντα κράτη”), το κάνει η Τουρκία με τους Κούρδους (“είστε ορεσίβιοι Τούρκοι”), το έκανε επί δεκαετίες η Ελλάδα απέναντι στους εθνικά Μακεδόνες (“δεν υπάρχετε, η γλώσσα σας είναι ιδίωμα κοκ”) και τα παραδείγματα δεν έχουν τελειωμό.
Ακόμα κι αν η Ρωσία κερδίσει στρατιωτικά τον πόλεμο, η εκστρατεία του Πούτιν μεσο-μακροπρόθεσμα θα ηττηθεί. Ήδη, οι διαδηλώσεις πολιτών σε κατεχόμενες από τον ρωσικό στρατό πόλεις δημιουργούν το δίλημμα βίαιης διάλυσης τους, αν αυτές μαζικοποιηθούν, ξεγυμνώνοντας τη ρητορική περί “ενός λαού”. Πρόκειται για τυπικά διλήμματα που έχει γνωρίσει κάθε μεγάλη δύναμη στην ιστορία. Και τα ανιστόρητα εφευρήματα περί “φασιστικών εθνών” θα τα περιγελάσει η ιστορία.
Ό,τι και αν μας λένε, η ιστορία και η αίσθηση ενός συλλογικού ανήκειν δεν νικώνται με τα στόμια των όπλων, όσο ισχυρά και αν μοιάζουν αυτά βραχυπρόθεσμα.
Η ύβρις του Πούτιν θα ακολουθηθεί από τη νέμεση που γνώρισε κάθε κυρίαρχος εθνικισμός που αρνήθηκε την ταυτότητα αυτών που θέλησε να καταστήσει υποτελείς του.
(Photo: Looking out from a packed train in Lviv. Ivor Prickett for The New York Times.)
Δημοσίευση σχολίου