«Ο Τύπος είναι ελεύθερος. Η λογοκρισία και κάθε προληπτικό μέτρο απαγορεύονται».
Σύνταγμα άρθρο 14 παρ 2
Η λογοκρισία στην χώρα μας έχει μεγάλο παρελθόν και αρκετές φορές ήταν θεσμοθετημένη. Ξεκινάει από την δημιουργία του ελληνικού κράτους με την κυβέρνηση του Δ. Υψηλάντη το 1822, συνεχίστηκε και εντάθηκε από τον Ιωάννη Καποδίστρια το 1831, δέσποσε τα χρόνια του Ελευθέριου Βενιζέλου και το αποκορύφωμα της ήρθε με την δικτατορία του Μεταξά το 1936.
Το τελευταίο κρούσμα θεσμοθετημένη λογοκρισίας είχαμε με την χούντα του Παπαδόπουλου, όταν στο υπουργείο Προεδρίας εγκαταστάθηκε η Υπηρεσία Λογοκρισίας με επικεφαλής τον τότε υφυπουργό Βύρωνα Σταματόπουλο.
Αριστουργήματα της ελληνικής και ξένης λογοτεχνίας, η μουσική του Μ. θεοδωράκη, μεγάλοι μας ποιητές όπως ο Ρίτσος και ο Βάρναλης ήταν στον «μαύρο πίνακα».
Κρούσματα λογοκρισίας είχαμε και μετά την μεταπολίτευση με χαρακτηριστικές περιπτώσεις την κατάσχεση με εντολή εισαγγελέα του βιβλίου κόμικς «Η ζωή του Ιησού» του Αυστριακού Γκέρχαρντ Χάντερερ, που «τόλμησαν» να εκδώσουν οι εκδόσεις «Οξύ» το οποίο καυτηρίαζε την εμπορευματοποίηση της θρησκείας μέσα από μια σατυρική ματιά στην «επίσημη» βιογραφία του Χριστού. Είδε κι έπαθε να ξεμπερδέψει με τις δικαστικές του περιπέτειες ο εκπρόσωπος του εκδοτικού «Οξύ» Νίκος Χατζόπουλος.
Την σκοταδιστική λογοκρισία δεν απέφυγε και ένα βίντεο της Εύας Στεφανή στην έκθεση «ART ATHINA 2007», που οι μπάτσοι αφαίρεσαν βίαια γιατί δέχτηκαν ανώνυμη καταγγελία ότι «προέβαλε άσεμνη σκηνή (ένα γυναικείο γυμνό), με υπόκρουση του Εθνικού Υμνου».
Παρελθόν έχει και η λογοκρισία που ματαίωσε θεατρικές παραστάσεις. Πριν το «σφαγιασμό» από την λογοκρισία της παράστασης «Ισορροπία του Nash», που τώρα βρίσκεται στην επικαιρότητα, είχαν προηγηθεί οι θεατρικές παραστάσεις τα «Αξύριστα πηγούνια», σε σκηνοθεσία Θανάση Παπαγεωργίου καθώς και το Corpus Christi του «Χυτήριου».
Στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο επικρατεί η αυτολογοκρισία των δημοσιογράφων. Κανένας γραφιάς ή μαρκουτσοφόρος δημοσιολόγος δεν μπορεί να επιβιώσει στα ΜΜΕ αν δεν υπηρετεί την «γραμμή» που χαράσσει ο εργοδότης του. Είναι γνωστή η περίπτωση του Βασίλη Ραφαηλίδη που αναγκάστηκε να παραιτηθεί από το φιλοκυβερνητικό "Εθνος" -επί εποχής Σημίτη- όταν η εργοδοσία του λογόκρινε τα κείμενα του.
Φυσικά υπάρχουν και ελάχιστοι εκδότες που θέλοντας να δώσουν μια πλασματική εικόνα πλουραλισμού στα έντυπα τους φιλοξενούν και κάποιες ταξικές απόψεις. Αυτή είναι όμως η εξαίρεση για να επιβεβαιώνει τον κανόνα.
Κρούσματα λογοκρισίας είχαμε και μετά την μεταπολίτευση με χαρακτηριστικές περιπτώσεις την κατάσχεση με εντολή εισαγγελέα του βιβλίου κόμικς «Η ζωή του Ιησού» του Αυστριακού Γκέρχαρντ Χάντερερ, που «τόλμησαν» να εκδώσουν οι εκδόσεις «Οξύ» το οποίο καυτηρίαζε την εμπορευματοποίηση της θρησκείας μέσα από μια σατυρική ματιά στην «επίσημη» βιογραφία του Χριστού. Είδε κι έπαθε να ξεμπερδέψει με τις δικαστικές του περιπέτειες ο εκπρόσωπος του εκδοτικού «Οξύ» Νίκος Χατζόπουλος.
Την σκοταδιστική λογοκρισία δεν απέφυγε και ένα βίντεο της Εύας Στεφανή στην έκθεση «ART ATHINA 2007», που οι μπάτσοι αφαίρεσαν βίαια γιατί δέχτηκαν ανώνυμη καταγγελία ότι «προέβαλε άσεμνη σκηνή (ένα γυναικείο γυμνό), με υπόκρουση του Εθνικού Υμνου».
Παρελθόν έχει και η λογοκρισία που ματαίωσε θεατρικές παραστάσεις. Πριν το «σφαγιασμό» από την λογοκρισία της παράστασης «Ισορροπία του Nash», που τώρα βρίσκεται στην επικαιρότητα, είχαν προηγηθεί οι θεατρικές παραστάσεις τα «Αξύριστα πηγούνια», σε σκηνοθεσία Θανάση Παπαγεωργίου καθώς και το Corpus Christi του «Χυτήριου».
Στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο επικρατεί η αυτολογοκρισία των δημοσιογράφων. Κανένας γραφιάς ή μαρκουτσοφόρος δημοσιολόγος δεν μπορεί να επιβιώσει στα ΜΜΕ αν δεν υπηρετεί την «γραμμή» που χαράσσει ο εργοδότης του. Είναι γνωστή η περίπτωση του Βασίλη Ραφαηλίδη που αναγκάστηκε να παραιτηθεί από το φιλοκυβερνητικό "Εθνος" -επί εποχής Σημίτη- όταν η εργοδοσία του λογόκρινε τα κείμενα του.
Φυσικά υπάρχουν και ελάχιστοι εκδότες που θέλοντας να δώσουν μια πλασματική εικόνα πλουραλισμού στα έντυπα τους φιλοξενούν και κάποιες ταξικές απόψεις. Αυτή είναι όμως η εξαίρεση για να επιβεβαιώνει τον κανόνα.
Αυτό αρχικά πάντως που μου έκανε εντύπωση είναι ότι "σύμφωνα με το νομοσχέδιο, η εν λόγω επιτροπή θα έχει πρόεδρο κάποιον εκπρόσωπο του Ιδρύματος Μπότση. Ενός ιδρύματος δηλαδή, βασική δραστηριότητα του οποίου είναι να μοιράζει ετησίως βραβεία δημοσιογραφίας, με άγνωστα κριτήρια".
Για να αντιληφθεί ο αναγνώστης μας για το ποιούς δημοσιογράφους επιλέγει να βραβεύσει θυμίζουμε ότι ανάμεσα σ' αυτούς που έχει "τιμήσει" το Ιδρυμα Μπότση συμπεριλαμβάνεται και ο μακαρίτης πια δημοσιογράφος Γρηγόρης Μιχαλόπουλος, ο οποίος είχε συλληφθεί, καταδικαστεί και φυλακιστεί σαν στυγνός εκβιαστής, ενώ σχετικά πρόσφατα βράβευσε τον "εθνικό καλλιεργητή και έμπορο φοβίας, τον εκμαυλιστή των νοικοκυραίων, στον τζογαδόρο της ανασφάλειας και του ηθικού πανικού", "καταξιωμένο επαγγελματία", Νίκο Ευαγγελάτο.
Αλλά για να επανέλθουμε στο θέμα. Δεν είναι πρόκληση να παρουσιάζεται η κυβέρνηση Μητσοτάκη ότι ενδιαφέρεται για την δεοντολογία; Τα κυβερνητικά στελέχη λένε ψέματα με την συχνότητα που αναπνέουν και ο γιγάντιος γκεμπελίστικος προπαγανδιστικός επικοινωνιακός μηχανισμός που έχουν στήσει τα αναμεταδίδει με ταχύτητα φωτός.
Αξίζει να παραθέσουμε τον επίλογο που υπάρχει στο άρθρο του Μάριου Αραβαντινού που αναφέραμε:
Είναι πάντως εξαιρετικά ενδιαφέρον το γεγονός ότι κόπτονται σήμερα για τη δημοσιογραφική δεοντολογία, οι ίδιοι τους οποίους έχουν καταγγείλει οι ευρωπαϊκοί θεσμοί για απόπειρα φίμωσης του Τύπου, οι ίδιοι επί των ημερών των οποίων η Ελλάδα βρίσκεται στην 108η θέση της λίστας για την ελευθερία του Τύπου, οι ίδιοι που ενσωμάτωσαν στον ποινικό κώδικα άρθρο για τη διασπορά ψευδών ειδήσεων, κυρίως όμως οι ίδιοι που φρόντισαν μέσω κυρίως της διαβόητης λίστας Πέτσα να ενισχύσουν οικονομικά όχι απλώς Μέσα Ενημέρωσης τα οποία διάκεινται φιλικά απέναντι τους, αλλά ακόμη και αμφιλεγόμενης αξιοπιστίας, ενίοτε δε και μηδενικής αναγνωσιμότητας ιστοσελίδες, Μέσα Ενημέρωσης ακόμη και «γαλάζιων» βουλευτών, και βέβαια ακόμη και τα sites του υπόδικου για βαριά κακουργήματα, Μένιου Φουρθιώτη.
Δημοσίευση σχολίου