Γιατί η "Ελευθεροτυπία" κάνει λόγο για "απροσδιόριστες συνέπειες" στην αγορά πετρελαίου;

Αναδημοσιεύω ένα άρθρο που έγραψα πριν μερικές μέρες στο άλλο blog:

Την ώρα που ο κόσμος κοιτά τα γεγονότα στη Νορβηγία και τις εξελίξεις στην ευρωζώνη και στις ΗΠΑ, στα μονόστηλα των κυρίαρχων ΜΜΕ πέρασε "στα ψιλά" μια δήλωση του Αχμαντινετζάντ, όπου για μια ακόμα φορά δήλωσε ότι θέλει το πετρέλαιο να απεξαρτηθεί από το δολάριο. Πρόκειται όπως έχουμε δει για μια κίνηση με τεράστιες επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία, μια κίνηση που οι ΗΠΑ προσπαθούν μανιωδώς να αποτρέψουν εδώ και χρόνια.

Οι περισσότεροι αναλυτές, πόσο μάλλον το "ευρύ κοινό", έχουν έναν "εφήμερο" τρόπο σκέψης ("βλέπουν το δέντρο και δε βλέπουν το δάσος"). Γι' αυτό και δεν ασχολούνται ιδιαίτερα με αυτό το θέμα του πετρελαίου και του δολαρίου, και ούτε εξετάζουν καν την πιθανότητα μιας πετρελαϊκής κρίσης. Και όταν ξεσπάσει, θα τρέχουν και δε θα φτάνουν. Προς το παρόν λοιπόν, έστω και ως μονόστηλο θεματάκι, ας δούμε το άρθρο της "Ελευθεροτυπίας" επί του θέματος, με τις δηλώσεις του Αχμαντινετζάντ:

Αποδολαριοποίηση

Ανατροπές με απροσδιόριστες συνέπειες στις διεθνείς ισορροπίες της αγοράς πετρελαίου φαίνεται να προωθεί το Ιράν.

Επαναφέρει στο προσκήνιο την πρόθεσή του (ή μήπως απειλή) ότι θα προτιμήσει το ευρώ έναντι του δολαρίου για τη διαπραγμάτευση της τιμής του βαρελιού του αργού πετρελαίου.

Από πέρυσι βέβαια η Τεχεράνη έχει ζητήσει από τους «πελάτες» της να αποπληρώνουν τις οφειλές τους με άλλα νομίσματα, εκτός του δολαρίου, ενώ ο Ιρανός πρόεδρος, Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ, μιλώντας στη συνεδρίαση των μελών του ΟΠΕΚ που πραγματοποιήθηκε στην πόλη Ισφαχάν στα τέλη Ιουνίου, απέδωσε αυτήν την «προτίμησή» του σε λόγους καθαρά οικονομικούς, λόγω «της μείωσης της αξίας του δολαρίου».

Το παραπάνω διάγραμμα δείχνει την πτώση της αξίας του δολαρίου μέχρι το 2005 (από τότε μέχρι σήμερα η αξία του έχει πέσει κι άλλο, μιας και συνεχώς το πληθωρίζουν για να χαρίσουν τα φρεσκοτυπωμένα χρήματα στις τράπεζες, γλιτώνοντας τες από τη χρεωκοπία).

Έτσι, καταλαβαίνουμε το γιατί ο Αχμαντινετζάντ, αλλά και άλλοι πετρελαιάδες (με κορυφαίο παράδειγμα το Σαντάμ Χουσείν) προσπαθούν να απαγκιστρωθούν από το δολάριο - διότι με βάση τη σημερινή συμφωνία, είναι υποχρεωμένοι να πουλάνε το πετρέλαιο και να εισπράττουν δολάρια. Μόνο που τα δολάρια αυτά διαρκώς πέφτουν σε αξία. Η Δύση προφανώς είναι ωφελημένη, διότι εξασφαλίζει το πετρέλαιο που χρειάζεται πληρώνοντας με νομίσματα που απλά τα τυπώνει (πληθωρίζοντας τα). Οι πετρελαιάδες όμως προφανώς δεν είναι και πολύ ευχαριστημένοι, έτσι δεν είναι; Έχουν συσσωρεύσει -και εξακολουθούν να συσσωρεύουν- ένα σωρό δολάρια, τα οποία διαρκώς πέφτουν σε αξία. Το γιατί και το πως φτάσαμε ως εδώ, καθώς και το γιατί θα οδηγηθούμε (και) σε μια πετρελαική κρίση, το έχουμε αναλύσει εδώ, σε ένα σημαντικό άρθρο μας, και αν δεν το έχετε δει, αξίζει νομίζω τον κόπο να το δείτε τώρα.

Όσο για το γιατί η παγκόσμια αγορά πετρελαίου ελέγχεται ολιγαρχικά από μια χούφτα ανθρώπους, που έχουν οργανωθεί στο μεγαλύτερο ίσως καρτέλ του κόσμο (πετρελαικό καρτέλ - ΟΠΕΚ), και ζουν μέσα σε αμύθητα πλούτη, μόνο και μόνο επειδή έτυχε στη χώρα "τους" να υπάρχουν τα πετρέλαια, αυτό είναι κάτι το οποίο οι απολογητές της ατομικής ιδιοκτησίας θα δυσκολευτούν να μας το απαντήσουν. Οι περισσότεροι δε θα απαντήσουν καν, οπότε ας αφήσουμε αυτές τις “ανοησίες των κομμουνιστών”, και ας προχωρήσουμε στο θέμα μας.

Αν κοιτάξουμε τις τωρινές δηλώσεις του Αχμαντινετζάντ, προτείνει να χρησιμοποιήσουν το ευρώ ως νόμισμα για τις πετρελαικές συναλλαγές. Μάλιστα, ο αρθρογράφος της "Ελευθεροτυπίας" μας λέει ότι "Από πέρυσι βέβαια η Τεχεράνη έχει ζητήσει από τους «πελάτες» της να αποπληρώνουν τις οφειλές τους με άλλα νομίσματα, εκτός του δολαρίου".

Αυτό δεν είναι όλη η αλήθεια. Δεν είναι περσινό το φαινόμενο.

Πράγματι βέβαια από πέρυσι ο Αχμαντινετζάντ κάνει συμφωνίες πχ με την Ινδία να πληρώνεται σε ντίρναμ (το ντίρναμ είναι το νόμισμα της Σ. Αραβίας), και γενικώς εξετάζει άλλα νομίσματα πλην του δολαρίου, μιας και "στους τυφλούς βασιλεύει ο μονόφθαλμος, και πλέον το δολάριο είναι "τυφλό". Το μοναδικό πράγμα που το κρατάει είναι η στρατιωτική δύναμη των ΗΠΑ, και η εμπιστοσύνη του κόσμου σε αυτό: Υπάρχουν πολλοί που ακόμα λένε "το δολάριο έχει αξία". Όσο περισσότερο όμως οι ΗΠΑ τυπώνουν δολάρια με τη σέσουλα για λογαριασμό των τραπεζών, η σκέψη των ανθρώπων θα αλλάζει, και θα αρχίσουν να λένε "τελικά ίσως το δολάριο να μην αξίζει και τόσο πολύ όσο νομίζαμε", μέχρι τη στιγμή που κανένας δε θα το θέλει (διότι προφανώς κανένας δε θέλει ένα νόμισμα όταν καταλαβαίνει ότι διαρκώς χάνει την αξία του).

Από άλλο παλιότερο άρθρο μας:

[...] Αν δούμε τι είναι αυτό που κρατά αυτή τη στιγμή το δολάριο εκεί που είναι, θα διαπιστώσουμε ότι οι ΗΠΑ κατάργησαν τον "κανόνα του χρυσού", διότι δε μπορούσαν να έχουν καπιταλιστική ανάπτυξη αν δεν το υποτιμούσαν, και έτσι άρχισαν να τυπώνουν και να τυπώνουν και να τυπώνουν. Την ίδια στιγμή όμως, φρόντισαν να συνδέσουν το δολάριο με έναν ιδιότυπο "κανόνα του πετρελαίου":

Η τιμή του πετρελαίου είναι σε δολάρια (δείτε και τα δελτία της τηλεόρασης που λένε ότι "η τιμή ενός βαρελιού μπρεντ είναι Χ ή Ψ δολάρια").

Ουσιαστικά δηλαδή, αν έχεις ευρώ ή γιεν ή λίρες Αγγλίας, κτλ, και θέλεις να αγοράσεις πετρέλαιο, αυτό που κάνεις, άσχετα αν το καταλαβαίνεις ή όχι, είναι ότι πρώτα μετατρέπεις το νόμισμα σου σε δολάριο, και μετά αγοράζεις το πετρέλαιο σου. Ως εκ τούτου, όλοι στηρίζουν το δολάριο, διότι αλλιώς δε μπορούν να πάρουν πετρέλαιο.

Δεν είναι τυχαίο που όταν ο Σαντάμ ανακοίνωσε ότι το Ιράκ θα πουλάει πετρέλαιο σε ευρώ οι ΗΠΑ τον τσάκισαν (ενώ παλιότερα ο Σαντάμ ήταν "σύμμαχος" για τις ΗΠΑ).

Δεν είναι τυχαίο που και ο Αχμαντινετζάντ ανακοίνωσε ότι το Ιράν θα πουλάει πετρέλαιο σε ευρώ, και οι ΗΠΑ "ετοιμάζονται" και για αυτόν (αν δεν "αιμορραγούσαν" στα υπόλοιπα μέτωπα που έχουν ανοίξει ίσως θα είχαν ήδη μπουκάρει - τώρα "απλά' επιβάλλουν οικονομικές κυρώσεις)

Δεν είναι τυχαίο που καλλιεργείται έντονα ένα κλίμα "σταυροφορίας" εναντίον του Ισλάμ, γυρίζοντας μας σε πολύ σκοτεινές εποχές. Η θρησκεία επιβεβαιώνει το συσκοτιστικό ρόλο της, προσφέροντας θρησκευτική (ιδεολογική) κάλυψη για την μανιασμένη προσπάθεια της δύσης να ελέγξει τη ροή του πετρελαίου[…]

Αυτό όμως είναι κάτι που ισχύει εδώ και καιρό - και κακώς η "Ελευθεροτυπία" λέει ότι έχει αρχίσει από "πέρυσι". Σε παλιότερο άρθρο μας, που επίσης αξίζει να διαβαστεί, είχαμε παραθέσει μεταξύ άλλων μια είδηση από το 2007 (πηγή: reuters), όπου ο Αχμαντινετζάντ πάλι φώναζε εναντίον του δολαρίου (το οποίο το ονόμαζε "worthelss piece of paper" - "άχρηστο κομμάτι χαρτί"), και πρότεινε να συναλλάσσονται με ένα άλλο νόμισμα για το πετρέλαιο.

Και ακόμα παλιότερα, ο Σαντάμ είχε δεχτεί να πουλάει πετρέλαιο και σε ευρώ, κάτι που οι Αμερικάνοι κατάργησαν ΑΜΕΣΩΣ όταν μπούκαραν στο Ιράκ.

Όσο πέφτουν τα νομίσματα της δύσης, τόσο τα πετρελαιοπαραγωγικά κράτη θα στραφούν πχ στο χρυσό ή σε άλλα νομίσματα ως πληρωμή , προκειμένου να μη χάσουν τα λεφτά τους.

Τα νομίσματα όμως της δύσης "πρέπει" να πέσουν, ώστε να τυπωθεί χρήμα για τις χρεωκοπημένες τράπεζες, και για να μειωθεί εμμέσως ο μισθός των εργατών (μέσω του πληθωρισμού του νομίσματος), προκειμένου να γίνουν πιο "ανταγωνιστικοί" ("κινεζοποίηση").

Γι' αυτό και τελικά οι πετρελαιάδες δε θα δέχονται να πουλάνε πετρέλαιο, τουλάχιστον όχι στις σημερινές ισοτιμίες, όπως είχαμε και το 1973 με το εμπάργκο και το σταμάτημα των εξαγωγών πετρελαίου προς τη Δύση από τα πετρελαιοπαραγωγικά κράτη.

Όσο για το ευρώ, που ο Αχμαντινετζάντ προτείνει ως εναλλακτική λύση, θεωρώ ότι αυτός είναι ο λόγος που το ευρώ θα τα πάει καλά ως νόμισμα - και γι' αυτό το στηρίζουν. Εδώ ένα σχετικό άρθρο μας από το 2010:

...Αυτό που κυρίως καθορίζει τις κινήσεις της Κίνας και της Ευρώπης είναι το ενδεχόμενο υπερπληθωρισμού του δολαρίου. Όσο περισσότερα δολάρια τυπώνουν οι ΗΠΑ από το πουθενά, τόσο πληθωρίζουν το νόμισμα τους (και οι ζημιές των τραπεζών από τη φούσκα του στεγαστικού και τα υπόλοιπα "τοξικά" είναι τόσα πολλά που πχ η Bank of America υπολογίζει σε αναφορά της ότι κάθε 6 μήνες θα πρέπει να τυπώνονται 500 με 750 δις $ για αρκετό διάστημα ακόμα). Και όσο περισσότερο οι ΗΠΑ το πληθωρίζουν, τόσο περισσότερο απομακρύνονται οι επενδυτές από το δολάριο. Και όσο περισσότερο απομακρύνονται οι επενδυτές από αυτό, τόσο περισσότερο πλησιάζουμε σε ένα σημείο όπου δε θα το θέλει πλέον κανένας (ήδη υπάρχει μαζική στροφή προς το χρυσό, όπως έχουμε επανειλημμένα δει).

Βέβαια, και οι υπόλοιποι πληθωρίζουν το νόμισμα τους, με την ευρωζώνη πάντως να είναι πιο "συγκρατημένη", ελέω Γερμανίας που αντέχει περισσότερο μια ισχυρή ισοτιμία, διότι οι εξαγωγές της βασίζονται στην ποιότητα τους, όχι τόσο στη χαμηλή τιμή τους. Από ένα σημείο και μετά βέβαια, και η Γερμανία θα αναγκαστεί να τυπώσει, διότι και οι ευρωπαϊκές τράπεζες είναι χρεωκοπημένες, όπως και οι αμερικάνικες (και άρα θέλουν "πακέτα σωτηρίας"), ενώ και τα προϊόντα της δε θα πουλιούνται αν όλα τα άλλα νομίσματα συνεχίσουν να πέφτουν και το ευρώ συνεχίσει να μένει σταθερό.

Όμως, επειδή το ευρώ (ή το όποιο νόμισμα χρησιμοποιεί η Γερμανία στο μέλλον, καθώς το ευρώ στη σημερινή μορφή του ίσως να διασπαστεί, με τους λαούς χωρών όπως η Ελλάδα ή η Ιρλανδία να το διαλύουν στο μέλλον) είναι πιο σταθερό από το δολάριο, η Κίνα το στηρίζει, ως "εναλλακτική λύση". Εννοείται βέβαια πως τα αποθέματα της σε δολάρια κυρίως τα επενδύει (σε χρυσό, γη, υποδομές εντός και εκτός Κίνας, κτλ), αλλά κάποια από αυτά τα έχει σε ευρώ, και γι' αυτό η Κίνα "στηρίζει την ευρωζώνη" όπως μας λένε και τα κυρίαρχα ΜΜΕ.

Άλλωστε, σε περίπτωση υπερπληθωρισμού, με το χρυσό να είναι το μοναδικό που θα μείνει όρθιο, η Ευρώπη έχει συνδυαστικά τον περισσότερο χρυσό σε σχέση με τους υπόλοιπους "παίχτες":

Άρα, το ευρώ θα έχει μια "μερική" υποστήριξη χρυσού, σε αντίθεση με τα υπόλοιπα νομίσματα. Άρα, θα είναι σχετικά πιο προτιμητέο από τα υπόλοιπα. Θα είναι ένα «αντι-δολάριο» για την Κίνα και τους υπόλοιπους, έστω και αν βέβαια και το ευρώ θα υποστεί μεγάλη «ζημιά» (υποτίμηση)

Αυτός είναι λοιπόν ο λόγος που [και] οι πετρελαιάδες στρέφονται προς το ευρώ: Γιατί, άσχετα με το ποια ακριβώς μορφή θα έχει, θα τα πάει σχετικά καλύτερα από το δολάριο.

Και παρότι το ευρώ θα είναι πολύ πιο "σκληρό" νόμισμα σε σχέση με το δολάριο, δυσκολεύοντας ακόμα και τις γερμανικές εξαγωγές "(λόγω υψηλής ισοτιμίας), θα ισοσκελίζει αυτό το μειονέκτημα διότι θα μπορεί η Γερμανία να αγοράζει σχετικά φτηνά το πετρέλαιο (σε σχέση με το υπερπληθωρισμένο δολάριο, που θα αδυνατεί να αγοράσει πετρέλαιο σε "ανεκτά" επίπεδα). Άρα, χώρες όπως η Γερμανία, που μπορούν να αντέξουν μια πιο «σκληρή» ισοτιμία, θα στηρίξουν το ευρώ μέχρι τέλους.

Όσο με τις ΗΠΑ, έχουμε πει ξανά και ξανά (πχ εδώ) ότι στο τέλος θα τυπώσουν κι άλλα δολάρια. Μπορεί να τσακώνονται οι Δημοκρατικοί με τους Ρεπουμπλικάνους, αλλά η διαφωνία τους είναι "απλά" στο πόσο πολύ θα ρημάξουν τους εργάτες (οι Ρεπουμπλικάνοι ζητούν πχ να κοπεί η κοινωνική ασφάλιση για να συναινέσουν στο τύπωμα χρήματος).

Παρά λοιπόν τα όποια μικρά ή μεγάλα σκαμπανεβάσματα, στο τέλος θα συμφωνήσουν, διότι αν δε συμφωνήσουν, και δεν τυπώσουν χρήμα, οι τράπεζες θα αρχίσουν να χρεωκοπούν (πχ τώρα βγήκαν στοιχεία για τη Bank Of America και τη στεγαστική φούσκα, που δείχνουν ότι χρειάζεται κι άλλο "πακέτο σωτηρίας"). ΆΡΑ, είναι ζήτημα επιβίωσης για την άρχουσα τάξη το να εκτυπωθεί χρήμα και να χαριστεί στις τράπεζες. ΆΡΑ, ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΘΑ ΤΥΠΩΣΟΥΝ.

Μπορεί ξαναλέω να αργήσουν λίγο να καταλήξουν σε συμφωνία, ώστε να γίνει χαμός στις χρηματαγορές, με καταρρεύσεις, κτλ, και να τρομάξει ο κόσμος, ώστε να δεχτεί από το φόβο του οτιδήποτε (ακόμα και τη νέα αυτή λεηλασία). Επίσης, μπορεί λόγω του τσακωμού τους να μη συμφωνήσουν αμέσως τα δύο κόμματα, κτλ, κτλ, κτλ. Δε γνωρίζω "εκ των έσω" την κατάσταση, ούτε είμαι προφήτης για να ξέρω λεπτομέρειες ή ημερομηνίες. Γνωρίζω όμως πως αν δεν τυπώσουν, θα χρεωκοπήσουν. Αυτό όμως δεν τους συμφέρει (η στάση πληρωμών συμφέρει το λαό, αλλά ειδικά στην Αμερική, ο λαός "κοιμάται"). Άρα, τελικά θα τυπώσουν.

Αυτό μάλιστα το λέει πλέον ως εκτίμηση και ο επικεφαλής του μεγαλύτερου hedge fund του κόσμου, ο Ray Dalio:

Dalio believes that future inevitable money printing will "lead to a collapse in currencies and bond markets." Dalio is even kind enough to give a time frame. "I think late 2012 or early 2013 is going to be another very difficult period." He is, to say the least, quite diplomatic.

Dalio believes that some heavily indebted countries, including the United States, will eventually opt for printing money as a way to deal with their debts, which will lead to a collapse in their currency and in their bond markets. “There hasn’t been a case in history where they haven’t eventually printed money and devalued their currency,” he said.

Η Moody's μάλιστα πρότεινε στις ΗΠΑ...να καταργήσουν το νομικό όριο του δανεισμού, ώστε να μη χρειάζεται κάθε λίγο και λιγάκι να γίνεται χαμός για το αν θα το αυξήσουν ή όχι, και να μην αγχώνονται οι επενδυτές:

Moody's: Να καταργηθεί το όριο χρέους των ΗΠΑ

Ο οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης Moody's πρότεινε να καταργήσουν οι ΗΠΑ το νομοθετικό όριο του κρατικού χρέους προκειμένου να μειώσουν την αβεβαιότητα μεταξύ των κατόχων ομολόγων.

"είναι απαραίτητο"