Το μήνυμα στην Τριηπειρωτική - Το τελευταίο πολιτικό κείμενο του Ερνέστο Τσε Γκεβάρα
Επιμέλεια αφιερώματος: Δημήτρης Δαμασκηνός
Πάντα φαινόταν δύσκολο να δεχθούμε ότι ο Τσε Γκεβάρα εκτελέστηκε, έτσι, εν ψυχρώ, από το βολιβιανό στρατό. Ακόμα κι ένας συγγραφέας σαν τον Καστανιέδα, που βάζει σκοπό να απομυθοποιήσει το πρόσωπό του, ταλαντεύεται στα συμπεράσματα αυτού του σημείου και αναρωτιέται αν ο Γκεβάρα «δέχτηκε γενναία και καρτερικά το αναπόφευκτο τέλος του» ή αν, στην κυριολεξία, επιδίωξε το θάνατο.
Σύμφωνα με τα πολιτικά απομνημονεύματα του Ρεζί Ντεμπρέ, ένα ξεκαθάρισμα λογαριασμών μάλλον με το ίδιο του το παρελθόν παρά μια ιστορική έρευνα, ο Τσε δεν επέλεξε τη ζωή αλλά τη θυσία. Η ελάχιστη προσοχή στα μέτρα ασφαλείας και η επανάληψη σφαλμάτων τον οδηγούν στη σκέψη ότι, είτε συνειδητά είτε όχι, ο Γκεβάρα είχε ενδώσει στον πειρασμό ενός μυθικού μέλλοντος: «Η θεολογική αρετή της Ελπίδας μπορεί να επικαλύπτει μια μυστική απελπισία. Ανάμεσα στην αυτοκτονία και τη θυσία, ποιος θεός θα έβλεπε διαφορά; Είναι πάντα δυνατό το ένα να επικαλύπτει το άλλο. Αυτή την υπέρτατη ευγένεια είχο ο Τσε: δεν σκοτώθηκε, αλλά αφέθηκε να πεθάνει».
Ένας από τους τελευταίους άνδρες που μίλησε με τον Τσε, σε μια απ’ αυτές τις εκπληκτικές συζητήσεις που λαμβάνουν χώρα μόνο ανάμεσα σε εχθρούς εν μέσω του πολέμου, ο Γκάρι Πράδο, προσφέρει την αντίθετη εκδοχή. Ο στρατηγός θυμάται ότι ο Γκεβάρα αιχμαλωτίστηκε προσπαθώντας να φύγει από τη χαράδρα: «Αν επιθυμούσε το θάνατο θα είχε μείνει εκεί και θα συνέχιζε να μάχεται. Όμως όχι, επιχειρούσε να φύγει». Ο Τσε, ισχυρίζεται, ενδιαφερόταν πολύ να μάθει την έδρα μιας ενδεχόμενης δίκης. Υποθετικά μιλώντας, δεν είναι παράλογο να υποθέσουμε ότι η πιθανότητα μιας απολογίας, στο στιλ του Φιντέλ μετά τη Μονκάδα, μπορεί να τριγύρναγε στη σκέψη του.
Για την αριστερά, ο Γκεβάρα είναι το υπόδειγμα του επαναστάτη που πεθαίνει για τα ιδανικά του. Κανείς δεν θα τολμούσε να διαψεύσει παρόμοια δήλωση. Ωστόσο, οι τελευταίες καταχωρίσεις του ημερολογίου του φανερώνουν μια αλήθεια πιο μύχια, πιο ανεπαίσθητη, που ξεφεύγει από τις αγιοποιήσεις.
Πράγματι, είναι αξιοπρόσεκτο το να παραμελεί τον ίδιο του το δεκάλογο του αντάρτη. Σύμφωνα με το εγχειρίδιο του για τον ανταρτοπόλεμο, είναι επιβεβλημένο να μην αφήσεις ποτέ «το πεδίο της ένοπλης άμυνας να μετατραπεί απλά σε έσχατο καταφύγιο των κυνηγημένων… Επανάσταση που δεν εμβαθύνεται διαρκώς είναι επανάσταση που οπισθοδρομεί». Είναι σχεδόν μια ακτινογραφία αυτού που του είχε συμβεί.
Ο ίδιος ο Γκεβάρα είχε προβλέψει το βολιβιανό σκηνικό, επισημαίνοντας ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ
Δημοσίευση σχολίου